Kemoterapi Nedir, Yan Etkileri Nelerdir? Kemoterapi Nasıl Yapılır?
Kemoterapi, kanser hastalığının tedavisinde kullanılmakta olan güçlü kimyasal ilaçlara denir. Kemoterapi ilaçları tek başlarına ya da kombine tedavi olarak kullanılabilmektedir. Kemoterapi ilaçlarının kendi aralarında farklı türleri vardır. Her kemoterapi ilacının yan etkisi ve etki mekanizması farklıdır. Peki, kemoterapi nedir, yan etkileri nelerdir? Kemoterapi nasıl yapılır? Sizin için detayları ile derledik.
Kanser hücrelerinin öldürülmesi, bu hücrelerin vücudun diğer taraflarına yayılmasını ve büyümesini önlemek amacı ile birtakım ilaçların kullanılmasıdır. Kemoterapi ilaçları genel olarak bazı takviye ilaçlarla beraber kullanılmaktadır.
Kemoterapi Nedir, Yan Etkileri Nelerdir?
Kemoterapi ilaçları vücutta hızla büyümekte olan kanser hücrelerinin yok edilmesi için kullanılmakta olan agresif bir ilaç tedavisidir. Kanser hücreleri vücudu oluşturan diğer hücrelere oranla daha hızlı bölündüklerinden dolayı, kanserin tedavi edilmesinde kullanılmaktadır. Kanser tedavilerinde uzmanlaşmış olan hekimlere ise onkolog adı verilmektedir.
Kemoterapi genel olarak hormon tedavisi, radyasyon ve cerrahi tedaviler ile birlikte kullanılmaktadır. Bu durum ise şunlara bağlıdır:
Genel sağlık durumu,
Sahip olunan kanserin türü ve evresi
Önceki kanser tedavileri
Kişisel tedavi tercihleri
Kanser hücrelerinin yeri
Kemoterapi, genel olarak sistematik bir tedavi türüdür. Yani kemoterapi tedavileri tüm vücudu etkilemektedir. Kemoterapi tedavisinin kanserli hücrelere etkili bir şekilde saldırmakta olduğu kanıtlanmıştır. Bunun yanı sıra hayat kalitesini ciddi anlamda etkileyebilecek yan etkilere sebep olabilmektedir.
Kemoterapi tedavisi, hızla büyümekte olan hücrelerin öldürülmesi için tasarlanmıştır. Kanser hücreleri hızlı bölünen hücreler grubuna dahil olsa da genel anlamda vücutta bulunan çoğu hücre hızlı bölünme gerçekleştirir. Bu sebeple kemoterapi tedavilerini almadan önce doktor ile yanıtlayan etkilerini konuşmasında fayda vardır. En yaygın yan etkileri ise şunlardır:
İshal
Aşırı kanama ve çabuk morarma
Yorgunluk
Ağız kuruluğu
Saç dökülmesi
Ateş
Ağız yaraları
İştah kaybı
Kusma
Mide bulantısı
Kilo kaybı
Enfeksiyonlar
Sinir hasarı
Kabızlık
Anemi
Lenfödem
Nöropati
Hafıza problemleri
Cilt değişiklikleri
Konsantrasyon bozuklukları
Tırnak değişiklikleri
Cinsel değişiklikler
Uykusuzluk
Doğurganlık değişiklikleri
Kemoterapi Nasıl Yapılır?
Kemoterapi içerdiği maddelerden ötürü oldukça ciddi bir tedavi yöntemidir. Özellikle tedaviye başlamadan önce planlama yapmak önemlidir. Oluşabilecek sorunlar hakkında doktor ve hastane personellerinden tedavi ile ilgili fikir sahibi olmasında yardımcı olmaktadır.
Kemoterapi tedavisine başlanmadan önce, kemoterapi uygulaması için hastanın yeterince sağlıklı olup olmadığını anlamak üzere birtakım testler yapılır. Karaciğer organın durumunu anlamak, kalp ile kan testlerini içermektedir. Uygulanacak olan bu testler kemoterapi türünün seçilmesinde yardımcı olacaktır.
Hekimler kemoterapi tedavilerine başlamadan önce hastanın bir diş hekimi tarafından muayene edilmesini talep edebilmektedir. Çünkü kemoterapi tedavisi vücudun iyileşme yeteneğini etkilediğinden dolayı dişlerde ya da diş etlerinde bulunan herhangi bir enfeksiyonun vücuda yayılmasına sebep olabilir.
Kemoterapi ilaç tedavisi birkaç yolla uygulanabilir. En yaygın kullanım yolları ise şunlardır:
İntravenöz (İV): Kemoterapi ilaç tedavisinin en klasik uygulama yolu olarak bilinmektedir. Kemoterapi ilaçları direkt olarak toplardamar içerisine verilir.
İntra - arteryel (İA): Bu yönyöntem tümörün ilerlemekte olan atardamarlar ile kemoterapi ilaçlarının direkt olarak tümörlü böyle ulaşmasını sağlamaktadır. Genellikle tümör vücutta tek bir yerde bulunuyor ise bu yöntem uygulanmaktadır.
İntraperitoneal (İP): Karın içerisinde bulunan organlar periton adlı bir zar ile kaplıdır. Bunların 1 tanesi karın içi organları diğeri ise karın ön yüzünü sarar. Bu iki zar arasında ise periton boşluğu bulunur. Kemoterapi ilaçları bu boşluğa enjekte edilir.