Kan vermek istedi, Türk olduğu için reddedildi! Irkçılık değil, sebebi çok başka
Türkiye'de yaşadığı süre boyunca düzenli olarak kan bağışı yapıyordu. ABD'ye taşındıktan sonra da bağışçı olmak istedi ve bir sağlık kurumuna başvurdu. Ancak "Kusura bakmayın, Türk olduğunuz için kanınızı almıyoruz" cevabını aldı. İbrahim Yaşasın, yaşadığı olay karşısında ilk başta ırkçı bir duruma maruz kaldığını düşünse de durum tahmin ettiğinden çok farklıydı.
Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - İbrahim-Yeşim Yaşasın çifti, bundan 12 yıl önce Green Card almaya hak kazanarak, ABD'nin Florida eyaletinde yaşamaya başladı. Türkiye'de yaşadığı süre boyunca düzenli olarak kan bağışı yapan İbrahim Yaşasın, gönüllü ve sağlıklı bir bağışçı olarak bu durumu yeni yaşadığı ülkede de yapmak istedi. Kan bağışı için vakit kaybetmek istemeyen İbrahim, West Palm Beach bölgesinde yol kenarında gördüğü 'One Blood Foundation' adlı kuruma başvurdu. Bağış öncesinde formu dolduran İbrahim, tam kan vermeye hazırlanıyordu ki bir anda şaşkınlık yaratan sözlerle karşı karşıya kaldı. Çünkü kurum görevlisi İbrahim’e, "Kusura bakmayın, Türk olduğunuz için kanınızı almıyoruz" demişti. İbrahim, yaşadığı olay karşısında ilk başta ırkçı bir tutuma maruz kaldığını düşündü. Sinirlenerek kendisiyle ilgilenen görevliye, "Bu bir suç ve sizi şikâyet edeceğim" dedi. İbrahim gibi bu durumla karşılaşabilecek herkesin aklına ilk başta ırkçılık gelse de durum tahmin edilenden çok başkaydı.
Tepki gösteren İbrahim’e kurum yetkilisi tarafından Türkiye’de yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa hangi yıllar arasında bulunduğu, askerlik yapıp yapmadığı, 1986’da Türkiye’de fındık, çay, yumurta gibi gıdalar tüketip tüketmediği soruldu. İbrahim, 1986’da Türkiye’de olduğunu, belirtilen gıdalardan tükettiğini ve askerliğini yaptığını söylediğinde ise kurum, 1986'da Çernobil'de yaşanan nükleer felaket nedeniyle yurt dışına satılan malların geri gönderildiğini ve bu ürünlerin de askeriye, okul gibi çeşitli kurumlarda dağıtıldığını gerekçe göstererek sadece Türk vatandaşlarından değil, Avrupa vatandaşlarından da kan bağışı kabul etmediklerini söyledi.
NEDENİ ÇERNOBİL FACİASI
Yani 1980-1996 yılları arasında Türkiye’de veya bir Avrupa ülkesinde bulunan kimselerden ABD’de kan bağışı kabul edilmiyordu. Kurumun, Çernobil faciası sebebiyle belirli kriterleri karşılamayan bağışçılardan bağış kabul etmediği, ABD’de ikamet eden ve bu olayı birebir yaşayan Türk vatandaşı İbrahim’le ortaya çıkmıştı. Yaşanan olay, ABD’nin kan bağışı kriterleri konusundaki farkını ortaya koyarken, İbrahim de böylesi bir titizliği takdir ettiğini dile getirmekten kaçınmadı. Çünkü konu ırkçılık değil, kan güvenliği meselesiydi.
EN AZ 5 AY GEÇİRENLERİN BAĞIŞI KABUL EDİLMİYOR
Kafalardaki soru işaretlerini gidermek isteyen 'One Blood Foundation' adlı kurum konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada, "ABD Federal Sağlık Kanunları'na göre 1980-1996 yılları arasında Türkiye'nin de olduğu Avrupa ülkelerinde en az 5 ay geçiren kişilerin kan bağışını kabul edemiyoruz" dedi. Söz konusu kısıtlamalar bu süre zarfında ülkelerinde olan vatandaşları da kapsıyordu.
Ayrıca kurum özellikle İngiltere ve Fransa vatandaşlarını da bir süre reddettiklerini belirterek, "21 ile 37 yaş aralığında bulunan Avrupa vatandaşlarının kanları Creutzfeldt-Jakob hastalığı (CJD) ve deli dana hastalığının (BSE) taşıyıcısı olma olasılığı yüzünden geri çevriliyor. Özellikle Çernobil patlamasından sonra etkilenenlerin reddedilmesi söz konusu değil. Ama kan bağışı alan kişinin bireysel bir uygulaması olabilir" bilgilerini paylaştı.
'TÜRKİYE'DE DE BENZER UYGULAMALAR VAR'
Yaşanan olayın ardından Türk Kızılayı tarafından yapılan açıklamada 'One Blood Foundation' adlı kurum haklı bulundu. Türkiye'de de buna benzer uygulamaların bulunduğunu söyleyen dönemin Türk Kızılayı Kan Hizmetleri Yöneticisi Dr. Metin Kalender, "Türkiye şu ülke vatandaşlarından kan almıyor diye bir şey söyleyemeyiz ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlendiği bazı kriterler var. Türkiye'de kan alımıyla ilgili, seçim kriterleri Sağlık Bakanlığı'nın yayınladığı kan ve kan ürünleri rehberinde belirtilen hususlara bağlı. Donör seçiminde donör sorgulama formu var. Bu form her ülkenin kendi şartlarına göre bazı değişiklikler içerir. Örneğin, bir ülkede sıtma hastalığı hâlâ varken, bir diğerinde çoktan tarihe karışmıştır. Bu nedenle sıtma hastalığı bulunan ülkeden gelen bir vatandaş, bu hastalığın görülmediği ülkede kan bağışında bulunmak isterse bir süre için reddedilebilir. Konu, kişinin başka bir ülkenin vatandaşı olmasıyla ilgili değil, kanın güvenliğini ilgilendiren bir konudur" açıklamasını yaptı.