Jet Lag Nedir, Neden Olur? Jet Lag'tan Çıkmak, Kurtulmak İçin Neler Yapılmalı?

Uzaktaki zaman dilimleri arasındaki hızlı hareket nedeniyle vücut saatiniz ve çevrenizin talepleri tamamen uyuşmadığında bir jet lag olur. Kişiler, tamamen uyanık olmak istediklerinde yorgun hissedecek doğuya gitmelerine bağlı olarak iyi bir gece uykusu almakta güçlük çekeceklerdir.

Jet Lag Nedir?

Birey, biyolojik saati sayesinde vücudunun ne zaman uykuya hazır olduğunu doğal olarak bilir. İkincisi, farklı hormonların salgılanmasıyla düzenlenir. Aynı salgı, bir bireyin gündüz veya gece olduğu koşullara bağlıdır.

6 saatlik bir uçak yolculuğunun ardından kendimizi başka bir zaman diliminde buluyoruz. Bu, öğleden sonraları gibi alışılmadık zamanlarda yorgunluk ve uyuşukluğun ortaya çıktığı zamandır. Biyolojik saatin yeni zaman dilimine ayarlanmaması, "jet lag" olarak da adlandırılan jet lag sendromuna neden olur.

Jet Lag Neden Olur?

Kuzeye veya güneye seyahat ederken jet lag yaşama riski yoktur. Doğuya veya batıya doğru, yalnızca uzun mesafeli hava yolculuğunda (en az iki zaman dilimi) meydana gelir. Toronto'dan Miami'ye bir yolculuktan sonra uçaktan çıkarken yorgunluk hissedilebilir, ancak bu jet lag değil, sadece bir yolculuktan sonra oluşan normal yorgunluktur.

Birden fazla zaman diliminde uçakla seyahat ederken, her şeyin yanlış zamanda gerçekleştiği bir dünyaya giriyoruz. Hipotalamus elbette yeni ışık göstergelerini kaydedecek ve saati ayarlayacaktır, ancak bu ayarlama genellikle bir veya iki gün sürer. Bu aralık, zaman farkı olarak bilinir.

Doğuya seyahat ederken jet lag batıdan daha önemlidir. Kör insanlar ve gün ışığından izole edilmiş deneklerle yapılan araştırmalar, biyolojik saatimize göre doğal günün aslında saatlerimize göre günden biraz daha uzun olduğunu (ortalama 25 saat) göstermiştir. Bu nedenle, birçok insanın erken yatmaktan daha geç yatması daha kolaydır. Doğu yolculuğunun daha zor olmasının nedeni de budur.

Jet Lag'tan Çıkmak, Kurtulmak İçin Neler Yapılmalı?

Jet lag bir hastalık değildir ve bu nedenle spesifik bir tedavisi yoktur. Bununla birlikte, bazı öneriler bu sendromu azaltmaya yardımcı olur.

Yemek saatlerini yeni saat dilimine uyarlayın,

Ayrılmasından birkaç gün önce, uyku saatini saat farkı yönüne hafifçe kaydırın,

Heyecan verici ürünleri tüketmekten ve içmekten kaçının,

Konaklamanızın ilk gecesinde uyumayı kolaylaştıran ama aynı zamanda konsantre olma yeteneğinizi zayıflatan uyku hapları alırken dikkatli olun.

Belirtiler ve Komplikasyonlar Nelerdir?

Jet lag'ın ana belirtisi, her şeyin yanlış zamanda olduğu hissidir. Yemek ve yatma saatleri, gezinin doğu veya batı olmasına bağlı olarak çok erken veya çok geç gelir. İki saat veya daha kısa yolculuklarda genellikle hiçbir etkisi yoktur. Yolcular iner inmez uyum sağlamaya başlarlar, ancak katedilen mesafeye ve geçilen saat dilimlerinin sayısına bağlı olarak, bazen daha fazla, iyileşmek için bir veya iki gün ayarlama gerekir.

Jet lag'ın en yaygın fiziksel etkilerinden bazıları şunlardır; ilgisizlik, gün boyunca uyuşukluk, konsantrasyon zorluğu, yorgunluktur. Normalde jet lag hafif bir rahatsızlıktır, ancak belirli riskleri de beraberinde getirir. Çok seyahat eden kadınlar, özellikle uçuş görevlileri, genellikle düzensiz bir adet döngüsüne sahiptir. 

Tıkalı burun, ağrılı kaslar, şişmiş ayak bilekleri, baş ağrısı, mide bulantısı gibi diğer semptomlar aslında jet gecikmesinden değil hava yolculuğundan kaynaklanmaktadır.