İshal belirtileri ve ishal tedavisi

Temmuz ayının ilk haftasının İshalli Hastalıklar ve Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası olması sebebiyle, Dr. Koray Akay, ülkemizde özellikle çocuklarda sıkça görülen ishalli hastalıklarla ilgili detaylı bilgi verdi:

İshal neden olur?

İshal sindirdiğimiz yiyecek ve içeceklerin kalın bağırsaklarınızdan hızlı ve büyük miktarda çıkmasıyla oluşur. Vücudumuz normalde, emer ve yarı katı dışkıyı dışarı atar. Fakat kalın bağırsağımız besinlerdeki sıvıyı ememezse, sulu dışkı ortaya çıkar.
Bazı hastalıklar, gıda zehirlenmeleri, ilaçlar ve benzeri unsurlar ishale sebep olabilir. Yaygın sebepleri arasında şunlar yer alır:

Virüsler: İshale neden olan virüsler arasında Norwalk virüsü, sitomegalovirüsü ve viral hepatit sayılabilir. Rotavirus yaygın bir akut çocukluk ishali nedenidir.
Bakteri ve parazitler: Kirlenmiş, ömrü geçmiş yiyeceklerden ve sudan bakteri ile parazitler vücudunuza geçebilir. Bakteri kaynaklı ishal gelişmekte olan ülkelerde seyahat eden gezginlerde yaygındır ve genellikle gezgin ishali olarak adlandırılır.
İlaçlar: Birçok ilaç ishale neden olabilir. En yaygınları ise antibiyotiklerdir. Antibiyotikler hem iyi hem de kötü bakterileri yok eder, bu da bağırsaklarınızdaki doğal bakteri dengesini bozabilir.
Laktoz duyarlılığı: Laktoz, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir tür şekerdir. Birçok insan laktozu sindirmede zorluk çeker ve süt ürünlerini yedikten sonra ishal olur.
Vücudunuz laktozu sindirmeye yardımcı olan bir enzim üretir, ama birçok insanda bu enzimin seviyesi çocukluktan sonra hızla düşer. Bu da yaşlandıkça laktoz duyarlılığı geliştirme riskini artırır.
Fruktoz (meyve şekeri): Meyvelerde ve balda doğal olarak bulunan fruktoz sindirim sorunu yaşayan kişilerde ishale neden olabilir.
Diğer sindirim bozuklukları: Kronik ishalin Crohn hastalığı, ülseratif kolit, çölyak hastalığı, mikroskopik kolit ve hassas bağırsak sendromu gibi bir takım sebepleri olabilir.

Genellikle ishal belirtileri birkaç gün sürer. Ama bazı durumlarda, haftalarca sürebilir. Böyle bir durum yaşadığınızda enflamatuvar bağırsak hastalığı gibi ciddi bir hastalığın belirtisi veya huzursuz bağırsak sendromu gibi daha az ciddi bir hastalığa yakalanmış olabilirsiniz.

İshalin belirtileri nelerdir?

* Sık gelen, bol, sulu dışkı
* Mide krampları
* Karın ağrısı
* Ateş
* Dışkıda kan görülmesi
* Karın şişkinliği

Çocuklarda hangi durumda doktora gitmeli?

Çocuklarda ishal hızlı bir şekilde su kaybına yol açar. Eğer çocuğunuzun ishali 24 saat içinde iyileşmezse veya bebeğinizde aşağıdaki belirtiler varsa doktorunuzu arayın:
*Üç veya daha fazla saat içerisinde bezini ıslatmadıysa
* Bebeğinizin ateşi 39ºC’ın üstündeyse
* Dışkısı kanlı veya siyahsa
* Ağzı kuruysa veya gözyaşı dökmeden ağlıyorsa
* Olağandışı bir şekilde uykulu, uyuşuk, tepkisiz veya sinirliyse
* Karnı, gözleri ve yanaklarında çöküklük varsa
* Cildi sıkılıp bırakıldığında düzleşmiyorsa

Tedavisi nedir?

Birçok ishal vakası tedavi olmadan birkaç gün içerisinde geçer. Su içmek, kaybedilen sıvıyı kazanmak için doğru bir yoldur ancak, tuz ve sodyum potasyum gibi ihtiyacınız olan elektrolitleri içermez. Potasyum kazanmak için meyve suyu, sodyum için ise çorba içerek elektrolit seviyenizi dengeleyebilirsiniz.

* Her gün su, çorba, meyve suyu gibi bol miktarda temiz sıvı tüketin.
* Kafein ve alkol tüketiminden kaçının.
* Bağırsak hareketleriniz normale dönerken yarı katı ve düşük lifli gıdaları tercih edin. Tuzlu bisküvi, tost, yumurta, patates, pilav yemeye çalışın.
* Süt ürünleri, yağlı yiyecekler, lif miktarı yüksek yiyecekler veya çok baharatlı yiyeceklerden birkaç gün için kaçının.