HIV nedir? HIV olduğunuzu nasıl anlarsınız?

HIV nedir?

HIV vücudun doğal savunma sistemi olan bağışıklık sistemine saldıran bir virüstür. Bağışıklık sistemine saldıran HIV, vücudun hastalıklarla mücadelesinde zorluk çıkaran bir enfeksiyondur.

HIV’in bağışıklık sistemine verdiği zararları yavaşlatan veya durduran bir ilaç tedavisi mevcuttur. Fakat HIV tedavi edilmezse bağışıklık sisteminin çökmesine ve ardından ‘edinilmiş bağışıklık yetmezliği sendromu’ olan AIDS’e yol açacaktır.

Peki HIV neden olur?

HIV ( Human Immunodeficieny Virus) kelime anlamı olarak ‘insan bağışıklık yetmezliği virüsü’nü ifade eder. HIV enfeksiyonu kan, meni ve vajinal yollar ile bulaşır.

- Çoğu kişiye HIV, korunmasız cinsel ilişkiler sonrası bulaşır.
- HIV bulaşmış kişinin ilaç iğneleri virüs taşır.
- Hamilelik, doğum ya da emzirme dönemlerinde anneden çocuğa HIV virüsü bulaşabilir.

Yemekten HIV bulaşır mı?
HIV, vücut dışarısında canlı kalmaz. Bu yüzden öpüşme gibi yüzeysel temaslarda ya da HIV bulaşan kişinin yemeğinden yeme gibi durumlarda enfeksiyon kapma riski yoktur.

HIV semptomları nelerdir?

HIV erken dönemde belirti göstermeyebilir. HIV enfeksiyonunun belirtilerini yaşayanlar başta bir tür grip yaşadıklarını düşünerek yanılabilirler.

Erken dönem HIV belirtileri:
- ateş
- boğaz ağrısı
- baş ağrısı
- kas ağrıları ve eklem ağrısı
- boğazda şişkinlik
- deri döküntüsü

Belirtiler, kişide HIV enfeksiyonu bulaştıktan birkaç gün sonra ya da bazen haftalar sonrasında görülebilir. Fakat genel olarak, erken dönem HIV semptomları 2-3 hafta içerisinde ortaya çıkacaktır.

İlk belirtiler kaybolduktan sonra, HIV bulaşmış kişide yıllarca başka semptom görülmeyebilir. Belirli bir noktadan sonra, semptomlar tekrar ortaya kalıcı olarak çıkar.
Bu dönemdeki HIV belirtileri şunlardır:
- Lenf bezlerinde büyüme ya da şişkinlik hissi
- Aşırı yorgunluk
- Kilo kaybı
- Ateş
- Gece terlemeleri

HIV nasıl teşhis edilir?

Eğer uzun süreli semptomlar yaşanıyorsa ve başka hiçbir neden bulunamamışsa HIV’den şüphelenilebilir.

HIV’e maruz kalındığında, virüsü yok etmek için bağışıklık sistemi antikorlar üretecektir. Bunu saptamak için idrar, tükürük veya kan testleri uygulanır. İdrar ya da tükürük testleri sonucunda HIV pozitif iseniz ardından yapılacak olan kan testiyle kesin sonuç öğrenilmiş olur.

HIV antikorları genellikle kan içerisinde 3 ay içinde ortaya çıkar ancak bazen 6 ay kadar da sürebilir.

HIV negatif bir sonuç çıkmasına rağmen, yine de hastalığın bulaştığı düşünüldüğü durumlarda:
- 6, 12 ve 24 haftalık testler yaptırılır.
- HIV olma ihtimaline karşılık, virüsün yayılması için önlemler alınır.

HIV tedavisi nasıl olur?

HIV için uygulanan standart tedavide virüslerin çoğalmasını engelleyen antiretroviral ilaçlar alınır. Bu ilaçlar vücuttaki virüs miktarını azaltarak daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdürmede yardımcı olurlar.

Tıbbi uzmanlar, insanların HIV enfeksiyonu taşıdıklarını öğrendikleri andan itibaren tedaviye başlamalarını öneriyor.

HIV’in bağışıklık sistemi üzerindeki etkisini izlemek için düzenli olarak iki test yaptırılır:

• Viral yükleme (HIV RNA testi)
  HIV tedavisinde yapılan bu test ile kandaki virüs miktarı öğrenilir.
  
• CD4+ hücre sayımı
  HIV enfeksiyonuna karşı bağışıklık sisteminizin ne kadar iyi çalıştığını ortaya çıkarır.

Tedaviye başladıktan sonra, ilaçların tam olarak doktor talimatlarına uyarak alınması önemlidir. Tedavi sonuç vermediğinde, HIV'in tıbba direnmesi sıklıkla görülür. Ayrıca, ilaçların doğru şekilde alınmaması durumunda tedavi sonuç vermeyebilir.

HIV nasıl önlenebilir? HIV için alınabilecek önlemler nelerdir?

HIV çoğunlukla, bu virüse sahip olduğunu bilmeyenler tarafından yayılır. Bu yüzden, kendinizi ve başkalarını bu enfeksiyondan korumak için şu önlemleri alabilirsiniz:

1. Daha güvenli bir cinsel ilişkide bulunun. Sizin ve eşinizin HIV veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara sahip olmadığından emin olana kadar cinsel ilişkilerinizde (oral seks de dahil) korunma yollarına başvurun.
2. Birden fazla seks partnerinizin olması, güvenli bir seks için sorunlar oluşturabilir.
3. İlk kez seks yapmadan önce eşinizle konuşun. HIV enfeksiyonuna sahip olup olmadığınızı birlikte test olarak öğrenebilirsiniz.
4. Seks yapmadan önce çok fazla alkol tüketmeyin veya yasadışı uyuşturucular kullanmayın.
5. Diş fırçası, tıraş bıçağı gibi kişisel eşyaları paylaşmayın.
6. Hiçbir zaman bir başkasının kullandığı iğne ya da şırıngaları kullanmayın.
7. HIV bulaşma riskinizin yüksek olduğunu düşünüyorsanız, virüslerin çoğalmasını engelleyen antiretrovial ilaçlardan kullanabilirsiniz. Uzmanların bu ilaçları önerdikleri kişiler özellikle:

- Erkeklerle cinsel ilişki kuran erkekler ve birçok seks partnerine sahip kişiler
- Partnerinin HIV olduğunu öğrenenler

Son olarak, her birey, HIV’siz sağlıklı bir yaşam için bu konuda bilinçli bir tavır sergileyerek önlemler almalıdır.

PembeNar Özel