Histeroskopi nedir, nasıl yapılır?

Röportaj: Serpil Dokurel

Histeroskopi genel anestezi adı altında yapılan bir ameliyathane işlemi olarak bilinir. Fakat bir çok insan histeroskopi hakkında bilgi sahibi değildir. histeroskopi nedir, histeroskopi nasıl yapılır, histeroskopi ne zaman yapılır gibi sorular son günlerde çok fazla merak ediliyor.

Bu nedenlerden dolayı Histeroskopiye dair tüm bilinmeyen soruların cevaplarını Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Dr. Murat Doğan sizler için cevapladı:

1- Histeroskopi nedir?

Histeroskopi rahim içini ve tüplerin rahime açılan kısmının optik kamera eşliğinde incelenmesidir. Tanısal ve hatta cerrahi işlemlerin gerçekleştirilmesine yarayan bir işlemdir.

2- Histeroskopi nasıl yapılır?

Histeroskopi İşlemi vajinal yoldan rahim ağzı kanalından özel aletlerle rahime girilerek yapılır. Histeroskopide görüntüler bir monitörde izlenir. Rahim içerisine sokulan kamera veya mercek sisteminden oluşan boru şeklindeki alete histeroskop denir. Histeroskopi muayene ortamında lokal anestezi ile veya ameliyathane ortamında genel anestezi veya spinal anestezi ile uygulanabilir.

Histeroskopi yapılamdan önce bazen rahim ağzının açılması için hastaya ağızdan veya vajina içerisine koymak üzere ilaç verilir. Rahim ağzının histeroskop geçecek kadar açılması için bazen buji denen ince uzun çubuklar ile genişletilmesi gerekebilir. Daha sonra histeroskop vajina ve rahim ağzından geçerek rahim içerisine ilerletilir ve monitöre yansıyan görüntü izlenir. Bu sırada rahim içerisinin genişletilerek gözlenebilmesi için rahim içerisine sıvı verilir. Histroskopun ucundaki kesici veya yakıcı uygun aletler ile gerekirse ameliyat yapılır. Tanısal (Diagnostik) Histeroskopi (Ofis Histeroskopi) ve Cerrahi (Operatif) Histeroskopi olmak üzere iki tipte histeroskopi yöntemi vardır.

3- Histeroskopi sonrası hamile kalmak mümkün mü?

Kısırlığın değerlendirilmesinde histeroskopi son derece önemli bir yöntemdir. Rahim içindeki yer kaplayan lezyonlar veya yapışıklıklar kısırlık nedeni olabilir ve bunların önemli bir kısmı histeroskopi ile tedavi edilebilir. Tüp bebek tedavisi öncesinde özellikle rahim filmi olmayan kadınlarda histeroskopi ile rahim iç boşluğunun normal olduğunun teyid edilmesi önemlidir. Özellikle daha önce başarısız denemeleri olan çiftlerde histeroskopinin önemi daha da fazladır. Yapılan bazı çalışmalarda daha önce 2 veya daha fazla tüp bebek başarısızlığı olanlarda histeroskopide %50 oranında rahim iç boşluğunda anormallikler görülmektedir. Bunlarda en önemlileri endometrit, polipler, yapışıklıklar ve fazla derine uzanmayan septumlardır (rahim içi perdesi). Bu anormalliklerin tedavisi ile sonraki tüp bebek uygulamalarında gebelik oranları normal düzeye çıkarılabilmektedir.

4- Histeroskopi ne zaman yapılır?

Histeroskopi genellikle adet bitiminden sonraki 1 hafta içerisinde yapılır, bu dönemde rahim içerisinin görüntüsü histeroskopi için en uygun haldedir.

5- Histeroskopi sonrası nelere dikkat edilmeli?

Histeroskopi sonrası; aşırı vajinal kanama, şiddetli karın ağrısı, ateş, kötü kokulu ve fazla vajinal akıntı olduğunda doktora başvurulmalıdır. Histeroskopiyi takip eden birkaç günde bir miktar vajinal akıntı ve kramplar hissedilmesi normaldir. Bunun için basit ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.Cinsel ilişkiden birkaç gün kaçınılmalıdır ya da en uzun bir sonraki adete kadar ara verilmelidir.

6- Histeroskopi ile hangi hastalıklar tedavi edilir?

Histeroskopi, İnfertilite(kısırlık), tekrarlayan düşüklerin nedenlerinin araştırılmasında, anormal adet kanamalarının nedeninin araştırılmasında ve rahim içi patolojilerin tespit ve tedavisinde histeroskopi önemli bir tanı aracıdır.

1- Aşırı kanamalara yol açan polip veya myomlar

2- Doğuştan olan rahim anomalileri (septum, bikornis, arkuat, hipoplazi)

3- Rahim içerisinde yapışıklıklar (Asherman sendromu)

4- Rahim içi dokusunun ( endometrium ) erken evre kanserleri teşhis edilebilir. Doğrudan gözlem altında şüpheli bölgeden biopsi alınabilir.

5- İpi görülemeyen veya rahim içine kaçan spiralin çıkartılması

6- Tekrarlayan düşüklerin araştırılması

7-Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığını araştırması

8- Anormal histerosalpingografi (HSG) veya ultrason bulgusunu kesinleştirmek için yapılabilir.

7- Histeroskopide ne gibi riskler vardır?

1. Histeroskopi işlemi sırasında işlemin tanısal veya cerrahi amaçla yapılıp yapılmamasına göre veya koter gibi elektrik akımı gerektirecek bir alet kullanılıp kullanılmamasına bağlı olarak rahim içerisini genişletecek bir sıvı verilmektedir.

Bu sıvının fazla verilmesi durumunda vücut tarafından emilen sıvı hiponatremi adı verilen kanda sodyum düzeyinin düşmesi veya kan volümünün yükselmesine neden olabilir. Sonuç olarak hastada akciğerlede su toplanması, kalp yetmezliği veya ritim bozuklukları ve beyin ödemi görülebilir. Bu nedenle işlemin uzatılmaması, verilen-alınan sıvının hesaplanması ve hastanın kalp-akciğer fonksiyonlarının iyi takip edilmesi gerekir.

2. Rahimin Delinmesi

3. Enfeksiyon

4. Barsak ve idrar yolları yaralanmaları: Bunlar rahimin delinmesi sonucu zedelenebilir veya rahim delinmemesine karşın, rahim içerisinde elektrik akımı ile uygulanan cerrahi işlemlerde ısı etkisiyle görülebilir.

5. Rahim içerisinin genişletilmesi için sıvı yerine karbondioksit verilen hastalarda bu gaz damar içerisine geçip akciğer zedelenmesi ve kalp yetmezliğine yol açabilir.

8- Histeroskopinin ne gibi avantajları vardır?

Histeroskopi işlemi için vücutta herhangi bir kesi açılmaz. Hasta aynı gün taburcu olup evine gidebilir.

9- Histeroskopi kimlere yapılır?

İnfertilite (kısırlık) tedavisinin bazı aşamalarında , tekrarlayan düşüklerin nedenlerinin araştırılmasında, anormal adet kanamalarının nedeninin araştırılmasında önerilir.

10- Hangi durumlarda tanısal histeroskopi uygulanır?

Histeroskopi, rahim (uterus) içerisindeki myom, polip, yapışıklık, septum (perde) gibi patolojilerin izlenerek tanı konulması amacıyla yapılır.

Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Dr. Murat Doğan