Hepatit'te aşı hayati önem taşıyor

Dünyada 240 milyon kronik hepatit B ve 170 milyon kronik hepatit C hastası bulunuyor. Ne yazık ki kronik hepatitler, dünyada her yıl bir milyonun üzerinde insanın ölümüne neden oluyor. Tek korunma yolu ise aşı! Hastalık ilerlemedikçe pek bulgu vermediği için tarama yapılmazsa anlaşılamıyor, ancak ileri aşamalarda fark ediliyor. Aşı yapılsa da kontrollerin aksatılmaması gerektiğini söyleyen Liv Hospital Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Ahmet Burak Toros “Hepatit B kronikleşirse veya kısa süre olup çok şiddetli seyrederse (Akut fulminant seyir) karaciğer hasarına yol açar. Karaciğer hayati bir organ olduğu için karaciğer yetmezliğine (kronik seyirde siroz, fulminant formda ise akut karaciğer yetmezliği) yol açabilir, ölüme kadar giden sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden erken teşhis ve etkili tedavi çok önemlidir” diyor.

Her sarılık hepatit midir?

Her sarılık hepatit değildir. Mesela kalıtsal kolestaz yapan hastalıklar var. Bunlar cilt renginde sararmaya neden olabilir. Mikrobik sarılık değildir ama bunlarda da hasta bir süre sararır. Örneğin BRIC sendromu, Gilbert send. Genel vücut iltihabına bağlı sarılıklar da gelişebilir. Tüm vücudu ilgilendiren ağır bir infeksiyon örneğin sepsis durumunda karaciğer yetmezliği ve renkte sararma olabilir. Bu da viral hepatit değildir. Her viral hepatit atağında da, ciltte sarılık oluşmaz.

Hepatit ne zaman tehlikeli bir hastalık?

Hepatit kronikleşirse veya kısa süre olup çok şiddetli seyrederse (akut fulminant seyir) karaciğer hasarına yol açar. Karaciğer hayati bir organ olduğu için karaciğer yetmezliğine bağlı çok ağır hasar ya da ölüm gerçekleşebilir. Bu yüzden erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Unutulmamalı ki çok hızlı seyredip haftalar içinde, karaciğer nakli olmazsa ölümle sonuçlanan şiddetli hepatit atakları görülebilir.

Hepatit B ve C virüsü nasıl bulaşır?

Hepatit B virüsü kanla, cinsel temasla, vücut salgılarıyla (tükürük, gözyaşı, semen, ter vs.) bulaşır. Ama havadan soluma yoluyla bulaşmaz. Hepatit C ise sadece kan yoluyla bulaşır. Hepatit A virüsü dışkı-ağız yoluyla bulaşır. Virüs içeren dışkı suya yiyeceğe karışırsa başkalarına bulaşır. Hepatit B ve C kan yoluyla bulaştığı için kuaförlerde, berberlerde, hatta diş hekimlerinde dikkatli olmak gerekir. Manikür pedikür yaptırırken önceki kişinin malzemelerinin kullanılmamasına, berberlerde jiletin tekrar kullanılmamasına dikkat edilmeli. Özellikle alet dezenfeksiyonunun iyi yapılmadığı diş tedavileriyle bulaşma olabilir. Çünkü kurumuş kanda virüs uzunca bir süre canlı kalır. Temizlik iyi yapılmadıysa hepatit bulaşabilir. Ayrıca göze sıçrayan kandan, ele batan enjektör ucundan da hepatit bulaşabilir. Bulaşma konusunda riskli meslek gruplarının başında, sağlık çalışanları gelmektedir.

Hepatitten korunmak mümkün mü?

Hepatit B virüsü, HIV’e göre 50-100 kat daha öldürücü bir hastalıktır. Sebebi virüsün çok yaygın olmasıdır. Hepatit A ve B’den aşı olarak korunmak mümkün. Çocuklar doğduğu anda Hepatit A ve B aşısı oluyorlar. Ama Hepatit C’ye karşı geliştirilmiş bir aşı yok, yakalandığı noktada tedavi başlanmalı. Hepatit A ve B’de aşı yüzde 100’e yakın koruyucudur. Belli aralıklarla tekrarlanmalı, 5 yılda bir kanda antikor düzeyine bakılmalı ve düşükse aşı tekrarlanmalıdır.

Hepatit B'nin hastalık belirtileri nelerdir?

• Hafif derecede ateş

• Baş ağrısı

• İştah kaybı

• Bulantı, kusma

• Kabızlık veya ishal

• Kas ve eklemlerde yaygın ağrı

• Bazen deride sararma

• Tüm vücutta aşırı halsizlik

• Karaciğer bölgesinin üzerinde ağrı ve hassasiyet

HEPATİT’İN ABC’Sİ

Hepatit A: Kısa süreli ama şiddetli bir enfeksiyondur. Tıpkı grip gibi geçirilebilir ama hastalık kronikleşmez ve bir daha da hasta olunmaz. Dışkı-ağız yoluyla bulaşır. Enfekte kişinin dışkısıyla atılır, suya ya da yiyeceğe karışırsa başkalarına bulaşır. Hepatit A nadiren o kadar şiddetli bir hepatit tablosu yapar ki (akut fulminant seyir) hastada akut karaciğer yetmezliği ve ölüm olabilir.

Hepatit B: Yüksek oranda bulaşıcıdır. Kan ve tüm vücut sıvılarıyla bulaşır. Çok şiddetli olabileceği gibi sessiz de seyredebilir. Yüzde 90’ı kendiliğinden iyileşir, hasta doğal bağışıklık kazanmış olur. Yüzde 5’i taşıyıcı olur. Kalan yüzde 5’i aktif Hepatit B olur. Yani ilerleyerek karaciğer sirozuna yol açabilir, mutlaka tedavi gerekir.

Hepatit C: Çok bulaşıcı değildir. Kanla bulaşır. 10 yıl kadar sessizce hiçbir belirti vermeden seyredebilir. Hasta 10 yıl sonra karaciğer sirozuyla hastaneye başvurur. Çok sinsidir. Karın şişliğiyle, özefagus varis kanamasıyla hasta doktora başvurabilir.