Gut diyeti nedir, nasıl yapılır?

PembeNar Özel - Serpil Dokurel

Bu başlığı okuduğunuzda belki de ilk aklınıza gelen ‘yeni bir diyet akımı mı başladı?’ Olabilir. Son yıllarda artan obezite ile birlikte kolay çözüm önerileri, mucizevi diyetler, bu yolda popüler yöntemler çok sık aranır oldu. Oysa ki en sağlıklı ve kalıcı çözümler temelinde yatan soruna yönelik uygulanacak diyet listeleriyle olur. Özellikle belirli hastalıklarda diyet,tedavi sürecinde başrolü alabilir. İste bu durumlardan birisi de gut hastalığıdır.

Gut, ağrılı bir şekilde eklemlerde meydana gelen iltihabik bir durumdur. 40 yaş üstü, şişman ve sıklıkla alkol tüketen erkeklerde daha sık görülür. Ürik asit, belirli gıdaların sindirimi sonucuvücutta üretilen bir atık üründür.Ürik asit seviyeleri yüksek olduğunda, eklemlerde kristaller birikerek şişlik, iltihap ve yoğun ağrı ile karakterize gut ataklarına neden olabilir. İyi haber şu ki, ilaçlar ve gut hastalığına dost bir diyet değişikliği ile bu hastalık kontrol altına alınabilir.

Uzman Diyetisyen Berrin Yiğit

Gut Diyeti Nedir?

Gut hastalarında bazı yiyecekler ürik asit yükselmesine neden olarak hastalığın şiddetlenmesine neden olabilir. Gut diyetinin temel hedefi dekandaki ürik asit düzeylerini azaltmaktır. Bu nedenle sindirildiğinde fazla miktarda ürik asit açığa çıkaran pürin miktarı yüksek olan besinler diyetten uzaklaştırılır.

Hangi Besinleri Yiyebilirsiniz?

BESİN GRUPLARI	SERBEST YENENLER	SINIRLANMASI GEREKENLER
İçecekler	Yağı azaltılmış süt, yoğurt, kahve, çay, ıhlamur	Tam yağlı süt, alkol
Ekmekler	Beyaz ekmek, mısır ekmeği	Çavdar ekmeği veya krakeri, esmer ekmek
Tahıllar	Unlu yiyecekler, patates, pirinç, makarna, erişte, şehriye
Yumurta	Sebzeli veya katı pişmiş	Kızarmış şekli
Yağlar	Günde 3 yemek kaşığı	Yağlı et suları
Meyve ve meyve suları	Hepsi
Et, balık, kümes hayvanları	Yağı az sığır eti, dana eti, kuzu, tavuk, hindi, balık günde 60 gr ve altında	Karaciğer, beyin, böbrek, dil, dalak, işkembe, yürek, sucuk, pastırma, salam, sosis, ançüez, sardalya, ördek eti, kaz eti
Peynir	Az yağlı beyaz peynir	Tam yağlı peynirler
Çorbalar	Az yağlı süt, yoğurt ve sebzelerden yapılmış çorbalar	Et suyu, et ilavesi ile yapılan çorbalar
Kuru baklagiller	Haftada; Kuru fasulye: 60 gr Nohut: 60 gr Mercimek: 60 gr Bulgur: 60 gr
Sebzeler	Haftada; Ispanak: 200 gr Bezelye: 60 gr Karnabahar: 200 gr Mantar: 50 gr Diğer sebzeler istenildiği kadar
Çeşniler	Tuz, nane, tere, maydanoz, sirke, patlamış mısır	Maya, kuruyemişler

Not: Yukarıda miktarı belirlenmiş olan yiyeceklerin birinden günde sadece 1 porsiyon (yanındaki miktarlarda) yenilebilir.

Gut Diyetinin Genel Önerileri

• Pürinden zengin besin miktarı azaltılır. Örneğin; et, balık, kümes hayvanları gibi pürin içeren besinler akut ataklarda yenilmez. Akut ataklar geçince bu besinler az miktarda (60 gr/gün) verilebilir. Süt, peynir, yumurta, pürinden sınırlı diyette en iyi protein kaynaklarıdır.
• Yağ böbreklerdeki ürik asit atılımını azaltır ve vücutta ürik asit birikimini artırır. Bu nedenle yağ bir miktar sınırlanmalıdır.
• Kilo verin. Aşırı kilolu olmak gut oluşumu riskini artırır, vermek ise gut riskini azaltır. Ayrıca kilo vermek eklemlerdeki genel stresi de azaltır.
  

Dikkat: Gut hastalarının çoğu şişman kişiler olduğundan zayıflama diyeti önerilmektedir. Fakat, hızlı ağırlık kaybı kan ürik asit düzeyini artırır ve akut ataklara yol açar. Bu nedenle sağlıklı ve uzun sürede zayıflamak önerilir.

• Fiziksel aktivitenizi artırın. Egzersiz yapmak kilo vermenin yanı sıra vücuttaki ürik asit düzeylerinin düşük tutulmasına destek verir.
• Bol su içerek vücut dolaşımınızı canlı tutun. Çünkü yeterli su alımı vücudun aşırı ürik asidi idrarla dışarı atmasına yardımcı olur.
• Alkol tüketmeyin. Alkol, gut ataklarını tetikler ve ürik asit birikimine neden olur.
• Çay ve kahve tüketimi vücuttaki pürin oluşumunu etkilemediği için serbesttir fakat, başka sorunlara yol açmaması için limitli tüketin.
• Vitamin C takviyesi almak faydalı olabilir, doktorunuza danışın.

Gut Diyeti Listesi

Örnek bir diyet listesidir. Tabi ki günlük almanız gereken kalori miktarı ve kişisel farklılıklar göz önüne alınmalıdır.

Günde 2 litre su

Kahvaltı;

• Yağsız veya az yağlı süt
• 2-3 yemek kaşığı yulaf ezmesi
• 8 adet taze çilek
• 10 adet çiğ badem
• 1 yemek kaşığı chia tohumu
  

Ara öğün;

• 1 fincan Türk kahvesi
• Yanına 500 ml su
  

Öğle Yemeği;

• 2 yumurtalı bol sebzeli omlet
• Taze sebzeler ile yeşil salata
  

İkindi;

• 1 adet şeftali
• 1 bardak kefir
  

Akşam Yemeği;

• Limitsiz sebze yemeği (pürin içeriği yüksek olan sebzeler hariç)
• 1 küçük kâse yarım yağlı yoğurt
  

Gece;

• 5 adet çiğ fındık
• Papatya çayı