Gebelikte Omega-3'ün önemi

Ayşegül Aydoğan Atakan

Son çalışmalarda bebeğin beyin ve fiziksel gelişimi üzerindeki olumlu etkisi bir kez daha kanıtlanan omega-3, prematüre riskini azaltıp doğum ağırlığını artırıyor. Çocuk daha hızlı gelişiyor, okul çağına geldiğinde akranlarına göre daha kolay öğreniyor.

Antalya’da düzenlenen Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği’nin 9’uncu Kongresi’nde gündeme gelen omega-3 kullanımının önemiyle ilgili sorularımızı Penn State Milton Hershey Medical Center Direktörü Prof. Dr. Serdar Ural yanıtladı.

Hamilelikte günlük omega-3 kullanımı nasıl olmalı?
Hamileliğin ilk yarısında, ilk 4.5-5 aya kadar günde bir tablet, beşinci aydan sonra iki tablet alınması gerekiyor. Bu önerdiğim miktar, hiç balık yemeyenler için geçerli.

Peki haftada iki gün balık tüketen gebelere ne önerirsiniz?
Genelde haftada 2-3 defa balık ya da deniz ürünleri yemenin yeterli olduğu düşünülür. Ama omega-3 tabletlerini de ilaveten kullanmaları gerekir. Çünkü kimin ne kadar balık tüketip tüketmediğini ölçmemiz mümkün değil.

Omega-3 kapsülleri gebelikte mutlaka kullanılmalı diyebilir miyiz?
Omega-3 yağ asitlerinin potansiyel etkileri olduğu, beynin gelişimini olumlu etkilediği biliniyor. Omega-3 almış annelerin bebeklerinin doğum sonrasında motor becerileri ve zihinsel fonksiyonlarının omega-3 almamış bebeklere göre daha fazla olduğu bildiriliyor. Bir başka çalışmada da erken doğan, düşük ağırlıklı bebeklerin doğumunu yüzde 40 önlediği açıklandı. Ayrıca bu kadınların bebeklerinin doğum ağırlığının da arttığı görüldü.

Doğum kilosunda ne kadar etkili?
Örneğin 2.5 kilo doğacak bebeklerin 3.5 kilo doğmasını sağlıyor. Özellikle küçük doğabilecek bebekler için yararı var.

Okul başarısında ne gibi etkileri var?
Son beş yıllık çalışmalar, anneleri omega-3 alan çocukların el, göz koordinasyonlarının ve algılama- larının daha iyi olduğunu gösteriyor. Örneğin lisanı daha çabuk öğreniyorlar, bir şey söylendiğinde daha hızlı algılayıp, kavrıyorlar. Ben omega-3 tabletlerini tüm hastalarıma öneriyorum hatta hamileliği sırasında eşime de verdim.

Kendi çocuklarınıza ait gözleminiz nedir?
O dönemde büyük fayda sağladığına inanıyorum. Her zaman yeni konularda tartışmalar olur. Kimileri inanır, kimileri inanmaz. İnanmak gerekiyor diyor istatistikler. Benim çocuklarım üç yaşında harfleri tanımaya başlamış, alfabeyi okumayabilmişti.

Folik asit gibi rutin kullanılacak mı?
Herhalde yavaş yavaş standarta girecek. Folik asite genelde planlanan gebelikten üç ay önce başlanması gerekiyor, depolar dolsun diye. Omega-3 için de farklı bir şey olacağını sanmıyorum. Planlı bir hasta geliyorsa üç ay önceden başlayın diyorum. Kullanımı büyük ihtimalle rutine girecek.

Omega 3’ün yetişkinlerde kalp hastalıkları ve felç gibi riskleri azaltıcı etkisi biliniyor. Anne karnından itibaren omega-3 alan bebeklerde ileri yaşlarda bu risklerin daha az görüleceğini söylemek mümkün mü?
Böyle bir ihtimal var. Anne karnında ne meydana geliyorsa bebeğin ileriki hayatında aynı şeylerin olabileceğine inanıyorum. Onun için öyle bir potansiyel var.

Omega-3 alımına emzirme döneminde de devam edilmeli mi?
Kesinlikle. Gebelik sonrasında, emzirme sürecinde kullanılması bebeğe süt yoluyla, anne karnındaymış gibi dolaylı geçişini sağlıyor. Ayrıca annede lohusalık depresyonunu önlüyor.

HAMiLE KALMADAN ÜÇ AY ÖNCE DEPOLAMAYA BAŞLAYIN
Gebelikte omega-3 kullanımı, özellikle bebeğin beyin gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Yapılan çalışmalarda doğum sonrasında, omega-3 kullanan annelerin çocuklarının hem zihinsel hem de motor fonksiyonları açısından daha ileri düzeyde oldukları tespit edildi. Bu nedenle hamilelik döneminde prenatal vitamine ilaveten omega-3 öneriliyor. Hatta gebelik planlaması yapılırken öncesinden başlayarak anne vücudunda belli bir miktar depolama sağlanması gerekiyor. Planlı gebelik söz konusuysa üç aydan önceden başlamakta fayda var. Böylece gebe kalınca en kritik erken dönemde yeterli düzeyde omega-3 alınmış oluyor. Gebelik boyunca kullanılması hem beyin gelişimine katkıda bulunuyor hem de doğum ağırlığını artırıyor. Ayrıca prematüre doğum riskini ve lohusalık depresyonunu azaltıyor.