Fibromiyalji Nedir, Belirtileri Nelerdir? Fibromiyalji Atakları Nasıl Engellenir?
Fibromiyalji; fibromiyalji sendromu şeklinde de isimlendirilmekle beraber, genellikle vücudun hassas alanlarının oluştuğu, kemiklerde ve kaslarda ağrılarla yorgunluk hissedilen, uyku düzeninde sorunlara ve bilişsel olarak bozukluklara sebep olan kronik bir durumdur. Fibromiyaljinin halk arasında çok bilinmemesiyle birlikte oldukça önemli bir hastalık olduğunu belirtmek mümkündür. Peki, fibromiyalji nedir? Belirtileri nelerdir? Atakları nasıl önlenir? İşte detaylar...
Fibromiyalji; kaslarda hassasiyet ve ağrı, uyku bozukluğu, halsizlik, yorgunluk gibi belirtilerle kendisini belli eden kronik bir durumdur. Bilhassa vücudun belli yerlerinde aşırı hassasiyetle kendini belli etmektedir. Toplumun yüzde 3'lük kısmında görülen bu hastalık, hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Romatizmal hastalıkların içinde en çok karşılaşılan ikinci hastalık olan Fibromiyalji hastalığı, kadınlarda erkeklere nazaran üç kat daha sık görülür.
Ülkemiz çapında 1.3 milyon Fibromiyalji hastası olduğu bilinmektedir. Fibromiyalji bulgularının değişik hastalıklar ile karşılaştırılma ihtimali de oldukça yüksektir. Doğru tanı konulmadığı zaman hastalığın şikayetleri azalsa dahi bir süre sonra tekrarlama riski çok yüksektir. Hastalık tedavi edilmediği zaman yaşam kalitesinde düşme ve işgücü kaybı sıklıkla görülmektedir.
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji; genel kas hassasiyeti ve ağrıları, vücuttaki belli yerlerde kronik ağrılarla karakterize olmuş bir yumuşak doku romatizması olarak tanımlanabilir. Rahatsızlığa; depresyon, uykusuzluk, yorgunluk gibi türlü psikolojik ve fiziksel bulgular eşlik etmektedir. Toplumda yaklaşık olarak yüzde 3'lük kısmı kapsayan bu hastalığın, kadınlarda daha sık rastlandığı söylenebilir. Sebebi tam anlamıyla bilinmemekle beraber genetik ve çevresel unsurların bir araya gelmesi ile oluştuğu söylenebilir.
Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?
Fibromiyalji belirtileri; çok net olmamakla beraber en önemli semptomu, vücudun belli yerlerinde görülen hassasiyet durumudur. Bunun dışında bu hastalık bilhassa sabahları zor uyanma, ağrı gibi belirtilerle kendini belli etmektedir. Kulak çınlaması, nefes almada zorlanma gibi durumlar da en önemli Fibromiyalji belirtileri içerisinde yer alır.
Fibromiyalji hastalığı bulunan kişilerin özel karakterleri bulunur. Hastaların kendisinden beklentisi yüksektir. Aynı şekilde hastalar oldukça titiz ve mükemmeliyetçidir. Duygusal açıdan hemen değişen yapıları bulunan bu kişilerin, stresli anlarda ağrılarının artma olasılığı oldukça yüksektir. Bilhassa boyun ve bel ağrıları, depresyon, kronik yorgunluk sendromu, uyku bozuklukları, hipotiroit gibi durumlarla karıştırılan hastalığın belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Hafıza sorunları,
- Çarpıntı,
- Herhangi bir ağrının anormal algılanması,
- Ağrıya neden olmayan uyarıcıları ağrı gibi hissetmek,
- Kabızlık, gaz ve ishal durumlarının oluşması,
- Ellerde ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma,
- Gün boyu hissedilen yorgunluk,
- Egzersizde güçsüz hissetme,
- Depresyon halleri,
- Uyku kalitesinin düşmesi,
- Hassasiyet,
- Dinlenmeden uyanmış olduğunu hissetme,
- Vücudun üst bölümüyle sınırlı olan kızarma,
- Vücudun belli yerlerinde aşırı hassaslık,
- Konsantrasyon bozukluğu olarak sıralanabilir.
Fibromiyalji Atakları Nasıl Engellenir?
Fibromiyalji ataklarına neden olan etkenler, bireyden bireye göre farklılık gösterebilmektedir. Stresin azaltılması, gevşemeye ve rahatlamaya çalışmak, atakların önüne geçmek için oldukça önemli adımlardır. Uyku düzeninin sağlanması da bir başka etkili yol olarak tanımlanmaktadır. Kişi uyumadan önce kahve, kola, çay gibi kafein içeren içecekleri tüketmemelidir. Her gün aynı saatte kalkmaya çalışmak ve uyumak, Fibromiyalji ataklarının önüne geçilmesi adına oldukça faydalıdır. Bunların yanı sıra; sağlıklı beslenmek, her gün orta düzeyde sürekli egzersiz yapmak, atakların oluşumunu önleyen unsurlardan birisidir. Bunun dışında türlü ilaç tedavileri faydalı olabilmektedir.
Fibromiyalji Sebepleri Nelerdir?
Fibromiyalji oluşmasındaki sebep, çok iyi bir şekilde bilinmese de yapılan araştırmalar, genetik faktörlerin oldukça önemli olduğunu belirtmektedir. Buna bağlı şekilde kişinin birinci derece yakınında Fibromiyalji görülmesiyle birlikte, kişinin hastalığa yakalanma riskinin 8 kat arttığı bilinmektedir. Aynı şekilde çevresel unsurlar da Fibromiyalji hastalığına sebep olan en önemli sebeplerden birisidir. Bilhassa çocukluk dönemlerinde geçirilen duygusal ve fiziksel travmalar Fibromiyalji hastalığı adına önemli risk unsurları içerisinde kabul edilmektedir.
Fibromiyalji hastalığı aynı şekilde psikolojik boyutlara sahip olan bir rahatsızlıktır. Depresyon geçiren hastalarda, uyku bozukluğu olan ve anksiyete hastalığı bulunan bireylerde Fibromiyalji hastalığı çokça görülmektedir. Genel olarak 25 ile 55 yaş arasındaki kadınlarda daha fazla görülen bu hastalık, erkeklerde ve çocukluk döneminde olan kişilerde de görülmektedir. Hastalık, bilhassa ekonomik ve eğitim düzeyi ortalamanın üstünde olan bireylerde çok sık görülmektedir. Mükemmeliyetçi, beklentisi fazla olan ve işkolik kişilik yapısı bulunanlarda bu hastalığa yakalanma riski oldukça fazladır.
Fibromiyalji Tedavisi
Fibromiyalji hastalığı; yaşamı tehdit eden bir rahatsızlık olmasa bile yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürdüğü için dikkate alınmalı ve takip edilmelidir. Hasta bireylerin tedavisi, takım çalışmasını gerektirmektedir. Bu takımda fizyoterapist, fizik tedavi uzmanları ve psikologlar yer almalıdır. Rahatsızlığın hem ilaç hem de ilaçların dışında tedavi metotları bulunmaktadır. Genellikle beraber kullanılması tavsiye edilir.
Medikal anlamda yapılan tedaviye ilave şekilde hastalığın tedavisi için yaşam stili farklılıkları gerekebilir. Fibromiyalji hastaları; psikolojik travmalardan ve stresten etkilendikleri için sakin ve uzak bir yaşam sürmeleri önerilir. Stresli bir iş ortamı bulunuyorsa, işin değiştirilmesi veya stresin azaltılması adına önlem almak; depresyon ve kaygı gibi ilave psikolojik hastalıklar oluşur ise bunların tedavi edilmesi adına uzman bireylerden destek almak, Fibromiyalji hastalığının etkilerini hafifletmek adına yapılacaklar arasındadır. Ağrılı kasların gevşetilmesi ve hasta kişinin rahatlaması için hastaya özel, uzman kontrolünde fizik tedavisi yapılabilir. Bu şekilde hastalığın olumsuzluklarından en az düzeyde etkilenmek mümkün olacaktır.