Eti sağlıklı pişirmek için püf noktalar
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki az pişmiş ve orta pişmiş etlerin, çok pişmiş ete oranla vitamin değeri daha yüksek olur. Ayrıca Mangalda veya ızgarada pişen etin mis gibi kokusunun bizi yemeğe davet etmesi bir yana, eti pişiriş miktarımız ya sağlıklı ve leziz bir öğün yiyeceğimizi ya da bilmeden ve istemeden de olsa kansere davetiye çıkaracağımızı belirliyor. Uzm. Bio. Çiğdem Üregen, eti sağlıklı pişirmek yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Çok pişmiş etlerde, daha çok oranda Heterosiklik Aminler (HCA) adı verilen kanserojen kimyasallar ortaya çıkmaktardır. Bu nedenle etleri az veya orta pişmiş olacak kadar pişirin. İyi pişmiş etler orta pişmiş etlere göre 3.5 kat daha fazla HCA oluşumu riski taşımaktadır.
100 derecenin üstündeki ısılarda HCA oluşumu başlamakta ve 300 derece üzerinde HCA’lar en tehlikeli hallerini almaktadır.
Buna göre eti mangalda pişirmek kanser riskini arttırsa da pişirme işlemini sağlıklı hale getirerek mangal keyfinden uzak kalmamak mümkündür.
Fazla pişirilen etin yukarıda sayılan zararları dışında, beynimize de zararları mevcuttur. Çok pişmiş ette bulunan yüksek miktardaki glikotoksinler, ileri yaşlarda demans ve Alzheimer hastalıklarına yakalanma riskini de artırıyor.
Eti sağlıklı pişirmek için püf noktaları:
1-Eti marine edip pişirin: Eti marine etmek sadece lezzeti arttırmakla kalmaz HCA oluşumunu da %99 oranında azaltır.
2- Marinasyonda limon ve sirke kullanmak etin daha sağlıklı olmasını sağlarken bal ve barbekü soslu et pişirmek HCA oranını 3 Kat arttırarak yine kanserojen etkiyle sonuçlanabilir.
3- Barbekü sosu ete piştikten sonra ilave edin.
4-Etinizi sağlıklı otlar ve baharatlar katarak pişirin. Örneğin:
Nane ve biberiye gibi otların HCA oluşumunu %90’a kadar düşürdüğü yapılan çalışmalarda gözlemlenmiştir.
Soğan ve sarımsak da HCA oluşumunu %70 ve %90 arası düşürmektedir.
Etlerinizi marine ederken zerdeçal kullanarak da HCA oluşumunu %40’a kadar düşürebilirsiniz.
5-Etleriniz ile birlikte mevsimine göre yeşillik ve meyve tüketin. Kırmızı üzüm, yaban mersini, kivi, karpuz, kuru erik, kiraz, ıspanak ve maydonoz ile beraber et tüketmek yine HCA oluşumunu engelleyici bir etki yaratır.
6-Doğru eti seçin. Zira işlenmiş ve fabrikasyon ürünler, zaten başlı başına kanserojen bir etkiye sahiptir.