Elektrolit dengesinin önemi
Vücudun elektrolit dengesinin önemi sinirlerin işlevlerini yerine getireblmesi için oldukça önemlidir. Peki, aksilik durumunda neler meydana gelir?
Elektrolitler, kalbin, kasların ve sinirlerin işlevlerini yerine getirebilmeleri için elektrik sinyallerini taşımaya yardımcı olan ve vücut sıvılarında bulunan yüklü parçacıklardır. Vücutta bulunan elektrolitler sodyum, potasyum, magnezyum ve kalsiyumdur. Vücutta elektrolit dengesi, yapı taşlarımız olan hücrelerin normal işlev gösterebilmeleri için önemlidir. Dengelenmeyen elektrolit seviyeleri kalp damar, mide bağırsak ve merkezi sinir gibi sistemleri tehlikeye sokar. Vücutta elektrolit dengesi yokluğunda felç, nöbet, kalp krizi ve hatta ölüm gibi durumlar görülebilir.
Potasyum sinir, kan damarı ve kalp işlevlerinde önemli rol üstlenir. Potasyum seviyelerinin yüksek olması (hiperkalemi), tedavi edilmediği durumlarda kalp krizine kadar ilerleyebilir. Şiddetli hiperkalemi hiç vakit kaybedilmeden kalsiyum klorür veya kalsiyum glukonat ile tedavi edilmelidir. Potasyum seviyelerinin düşük olması kas güçsüzlüğüne ve bacak kramplarına, kafa karışıklığına, iştah kaybına ve anormal kalp atışlarına yol açabilir. Potasyum seviyeleri düşükse, ağızdan alınan takviyeler veya damar içinden alınması seviyelerini normal düzeye çekebilir.
Sodyumun öncelikli görevi sinir sinyallerinin iletimidir. Su, vücutta tuzu takip eder, dolayısıyla sodyumun fazlası veya eksikliği, su tutulumuna veya kaybına sebep olur. Çok fazla sodyum hücrelerin susuz kalmasına yol açar, kalp atışları hızlanır ve bitkinlik görülür. Durum kötüleştikçe kafa karışıklığı, kas seğirmesi ortaya çıkar. Eğer tedavi edilmezse sodyum fazlalığı nöbetlere, komaya veya ölüme sebep olabilir. Düşük sodyum seviyeleri ise bitkinliğe yol açabilir.
Magnezyum kas işlevi, enerji üretimi, karbonhidrat ve protein metabolizmasıyla ilgili işlevlere sahiptir. Magnezyumun yüksek seviyeleri solunum depresyonuna, düşük tansiyona ve kalp atışlarının yavaşlamasına sebep olabilir. Böbrek yetmezliği aşırı magnezyum seviyelerinin ana nedenidir. Magnezyum eksikliği ise kalp kasını etkileyerek kalp atışlarının anormal olmasına sebep olabilir.
Kalsiyum birçok fonksiyonu olan bir elektrolittir.
Sadece sinir sinyallerini taşımakla kalmaz, aynı zamanda vücudun kan pıhtılaşması mekanizmasını da etkiler. Güçlü kemik ve dişlerin yapısına katılır. Kalbin ve yumuşak kasların kasılmasında görevi vardır. Hem düşük hem yüksek seviyeleri kemik ağrısına, ani nöbetlere sebep olabilir. Kalp kasında ve yumuşak kaslarda kalsiyumun anormal seviyeleri, kalbin, arterlerin ve damarların çökmesine yol açabilir.
Elektrolitlerin düzenlenmesi birçok vücut sistemini etkiler ve kişinin sağlığı için çok önemlidir. Vücutta elektrolit dengesini sağlamakta ana sorumluluk böbreklerin üzerindedir.