Einstein yalanı! Mektuptaki 3 detay gerçeği ortaya çıkardı: 'Tezinizi reddettik'
1907 yılından günümüze ulaştığı söylenen ve ara ara gündeme gelen bir mektup, sosyal medyaya yeniden dolaşıma girince tüm dikkatleri üzerine çekti. Einstein'ın çalışmalarının fizikten uzak ve sanatsal olduğu belirtilen bu mektupta, Bern Üniversitesi tarafından reddedildiği de yazıyordu. İşte Einstein'la ilgili ortaya çıkan gerçek.
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Gelmiş geçmiş en büyük bilim insanlarından biri olarak görülen Alman teorik fizikçi Albert Einstein, zekasıyla yaşadığı döneme damga vurdu. Ölümünün ardından dahi tüm dünya tarafından saygıyla anılmaya devam eden Einstein'ın zaman zaman bilinmeyen yönleri, anıları ve ardında bıraktıkları gündeme gelmeye devam ediyor. Onunla ilgili merak yaratan bir konu da doktora tezinin reddedildiği iddiası. Peki, Einstein'ın fizik değil sanat yaptığını iddia eden belge gerçek mi yoksa bir spekülasyonun ürünü mü?
'FİZİKTEN ZİYADE SANATSAL OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ'
Her şey 2016 yılının mayıs ayında şimdilerde X olarak anılan Twitter'da bir görselin dolaşıma girmesiyle başladı. Ancak o günlerde pek ilgi görmeyen paylaşım geçtiğimiz günlerde yeniden gündeme gelince ortalık biraz karıştı. Paylaşımda 1907 yılına ait sapsarı bir kağıtta Einstein'ın doktora başvurusunun İsviçre'de bulunan Bern Üniversitesi tarafından reddedildiği yazıyordu. Üstelik bu mektup basit bir reddediliş değildi. Wilhelm Heinrich adındaki dekan tarafından imzalanan bu kağıtta şu satırlar yer alıyordu:
"Doktora başvurunuz olumlu sonuçlanmadığından doçentlik pozisyonuna uygun değilsiniz. 'Annalen der Physik' dergisinde yayımlanan makalenizde ilginç teoriler ortaya koyarken ışığın doğası ve uzay ile zaman arasındaki temel bağlantı hakkındaki sonuçlarınızın biraz radikal olduğu görüşündeyiz. Genel olarak, varsayımlarınızın gerçek fizikten ziyade sanatsal olduğunu düşünüyoruz. Saygılarımla."
İlk bakışta gerçek bir başarısızlık örneği gibi görünen bu mektup görenleri ikiye böldü. Kimileri bunun kurgulanmış sahte bir mektup olduğunu söylerken kimileri de "Einstein da olsan bu hayatta başarısız olabilirsin" dedi.
3 DETAYLI KURMACA METİN!
Bu mektubun detaylarını incelemeden önce Einstein'ın 1908 yılında Bern Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladığını söylemek de fayda var. Bu senaryoya göre 1907 yılında Einstein reddedildiği okula 1908 yılında öğretim görevlisi olarak kabul ediliyor. Buradan bakıldığındagerçek bir başarı öyküsü gibi görünebilir. "Einstein reddedildi, pes etmeyip sonunda başarılı oldu" gibi düşünebilirsiniz. Ancak gerçek biraz farklı.
Mektubu inceleyen dikkatli X kullanıcıları kurgu olduğuna inandıkları bu mektupta yapılan sayısız hatayı sıraladı. En çok göze çarpan hatalardan birkaçı şu şekildeydi:
1- Ana dilin Almanca olduğu bir ülkede (İsviçre) bulunan Bern Üniversitesi, akademik çalışmalarını Almanca olarak yayınlayan Almanca konuşan Einstein'a İngilizce yazılmış bir mektup göndermezdi. Çünkü bugün bile İsviçre, hiçbiri İngilizce olmayan dört resmi dile sahip.
2- İkinci hata ise 1907'de yazılan bir mektupta bu adres biçimi kullanılmazdı. Çünkü Sidlerstrasse'nin adı 1931'den önce Sternwartsstrasse idi ve İsviçre 1960'lara kadar dört haneli posta kodu sistemini benimsememişti. Ancak kağıtta bunları kanıtlayan hiçbir detay yoktu.
3- Son hata ise Bern Üniversitesi'nde Wilhelm Heinrich adında bir dekan veya profesörün hiçbir zaman görev yapmadığıydı. Mektubun altında görülen yuvarlak damganın üniversiteyle hiçbir bağlantısı yoktu. Mektupta Einstein'ın Fen dekanı olamayacağı söylenmese de ima ediliyordu. Olamazdı da zaten çünkü o yıllarda Fen Fakültesi ile Beşeri Bilimler Fakültesi henüz ayrılmamıştı.
Sosyal medyayı kasıp kavuran, Einstein'la ilgili kafaları karıştıran bu mektubun gerçeklikten çok uzak olduğuna neredeyse herkes ikna oldu.
Her ne kadar bu görüntü, Einstein'ın bir zamanlar Bern Üniversitesi'nden aldığı gerçek bir mektup gibi görünse de burada resmedilen aslında dekor olarak kullanılan veya hediyelik eşya dükkanında satışa sunulan kurmaca bir metinden farklı değil.