Egzersizin bilinmeyen 12 faydası

Birçok kişi spor salonuna kalp ve damar sağlığını geliştirmek, kas inşa etmek, kaslarını korumak, forma girmek veya sosyalleşmek için gidiyor. Son 10 yılda bilim adamlarının yaptığı araştırmalar ise egzersizin düşündürdüğü ve beyin fonksiyonlarını artırdığına kadar birçok olumlu etkisini daha ortaya çıkardı. Yaşı ya da fitness seviyesi ne olursa olsun egzersiz için yapılan çalışmaların zaman içinde ciddi zihinsel yararlar sağladığı görülüyor. Egzersizin fiziksel ve zihinsel gelişime katkısı ile ilişkilerde genel olarak sağlıklı ve mutlu bir hayata yol açtığı da belirlendi. İşte Sports International eğitmeni Oktay Sağnak’ın ağzından egzersizin beklenmeyen o etkileri;

1.Stresi azaltır: Ofiste zor bir gün mü geçirdiniz? Spor salonunda yürüyüş ya da cardio yapın ya da hayatınızdaki insanlara hayatı dar edin. Seçim sizin. Egzersizin en yaygın ruhsal faydalarından biri stresi azaltmaktır. Spor salonunda ter atma çalışması bile fiziksel veya zihinsel stresinizi yönetmenize yardımcı olabilir. Egzersiz aynı zamanda norepinefrini yani beynin ortasında bir kimyasal konsantrasyonu artırarak strese yanıt verir. İster zihinsel gerginlik ile başa çıkmak için vücudun yeteneğini artırın ister vücudunuzu geliştirirken zihinsel gerginliğinizden kurtulun. Her iki türlü de sonuç aynı: Kazan-kazan!

2. Mutlu kimyasalları artırın: Birkaç kilometre kaya tırmanışı yapmak zordur. Benzer etkiyi sağlayabilmek için spor salonu ise hemen yanınızdadır. Egzersiz yaparak endorfin salgılayabilir, mutluluk ve coşku kazanabilirsiniz. Araştırmalar egzersizin klinik depresyonda bile semptomları hafiflettiğini göstermiştir. Bu nedenle, depresyon ya da anksiyeteden muzdarip kişilere spor salonları öneriliyor. Zira Duke Üniversitesi Medikal bölümünde yapılan araştırmalar da bazı durumlarda egzersizin antidepresan hapları kadar etkili olabildiğini ortaya koymuştur.

3. Kendine güveni geliştirmek : (Koşu bandı üzerinde bir milyon doların var gibi hissetmek) Bir çok temel düzeyde, fiziksel uygunluk bile benlik saygısını artırabilir ve olumlu bir özeleştiri geliştirebilir. Spor salonunda ağırlık, boy, cinsiyet veya yaşınız ne olursa olsun yapabileceğiniz bir egzersizin bulunması ve kendi kendine yarış bile kişinin algısında hızla kendi çekiciliğini ve öz değerini yükseltebilir.

4. Bilişsel gerilemeyi önleyin : Hoş olmayan ama acı gerçek yaş aldıkça, beynimizin biraz olsun puslandığı gerçeğidir. Yaşlanma ve Alzheimer gibi dejeneratif hastalıklar sürecinde birçok önemli beyin fonksiyonları kaybedilir, kafa aslında küçülür, beyin hücreleri ölür. Egzersiz ve sağlıklı beslenme ise Alzheimer’ı "tedavi" edemese de, hastalığın seyrinin yavaşlamasına ve sağlığı desteklemeye yardımcı olabilir. 45 yaşından sonra bilişsel gerileme başlar. Özellikle 25 ile 45 yaş arasında, beyindeki kimyasalları artırıp, beyni desteklemek ve dejenerasyonu önlemek için egzersiz çok önemlidir. Egzersiz beyindeki kimyasalları artırıp hafıza ve öğrenme için beynin önemli bir parçası hipokampusu destekler.

5. Anksiyeteyi hafifletmek: Sıcak bir banyo köpüğü veya 20 dakika koşu! Anksiyete atağında hangisi daha iyi sonuç verir? Bu cevap sürpriz olabilir. Egzersiz sırasında ve sonrasında yayılan sıcak ve bulanık kimyasallar anksiyete bozukluklarında sakinleştirici olarak insanlara faydalı oluyor. Oxford University Gazetesi’nde yayımlanan bir makaleye göre bazı orta-yüksek yoğunluklu aerobik egzersizleri anksiyete duyarlılığını azaltabiliyor. Ne ilginçtir ki pek çok faydasına rağmen egzersizin sadece kalori yakmak için iyi bir yol olduğunu düşünüyoruz!

6. Beyin gücünü artırmak: Fareler ve erkekler üzerinde yapılan çeşitli araştırmalar kardiyovasküler egzersizin yeni beyin hücrelerinin nöronların oluşumunu tetiklediği ve genel beyin performansını artırdığını ortaya koydu (Justin S. Rodos, Illinois Üniversitesi) Zor bir egzersiz çalıştığınızda beyin kaynaklı protein olarak bilinen BDNF düzeyleri vücutta artıyor. Daha iyi karar verme, daha iyi düşünme, daha iyi yapma ve daha iyi öğrenmeye yardımcı oluyor.

7. Bellek keskinleştirmek: Düzenli fiziksel aktivite bellek kapasitesini ve yeni şeyler öğrenme yeteneği artırıyor. Hafıza ve öğrenmeden sorumlu hipokampus hücrelerinin üretim artışı başlıyor. Egzersiz tabanlı beyin gücü sadece çocuklar için değildir. Büyükler arasında da bellek artırılabilir. Illinois Üniversitesi’nde yapılan bir başka çalışma, sprint çalışan sağlıklı yetişkinler arasında kelime tutma hafızasının geliştiğini göstermiştir.

8. Bağımlılıkların kontrolüne yardım: Beyin zevk aldığı her şeyde dopamin salgılayarak vücuda “kimyasal ödül” verir. Egzersiz, cinsellik, alkol veya bazı gıdalar bu salgıyı harekete geçirir. Ne yazık ki, bazı insanlar dopamine salgısı üreten maddelere bağımlı hale gelirler. Egzersiz bu yüzden bağımlılıklardan kurtulmaya yardımcı olabilir. Kısa egzersiz seansları ilaç ya da alkol bağımlıları için dikkat dağıtıcı olabilir. Öncelikle en azından kısa vadede isteklerini azaltabilir. Alkol ve diğer bağımlılılar vücut ritminin bozulmasına sebep olur. Örneğin alkoliklerin uyku zamanları birbirine girmiştir. Egzersiz bozulan vucüt ritmi yani vücut saatinin yeniden ayarlanmasına da yardımcı olabilir.

9. Uyku sorununu giderin : Uykusuzluk çeken bazı insanlar için ılımlı bir egzersiz ile uyku hapı eşdeğer olabilir. Sleep Disorders Center at Mount Sinai Medical Center’da yapılan bir araştırmada yatmadan beş altı saat önce yapılan sporun vücudun çekirdek sıcaklığını yükselttiği ve vücut sıcaklığı birkaç saat sonra normale döndüğünde de vücudun onu uyku zamanı işareti olarak kabul ettiği sonucuna varılmıştır.

10. Daha fazla iş alın: Kendinizi yavan hissediyor musunuz? Çözüm sadece kısa süreli yürüyüş olabilir. Yapılan araştırmalar düzenli olarak egzersiz için zaman ayıran kişilerin daha verimli ve spor yapmayan yaşıtlarına göre daha fazla enerjiye sahip olduğunu göstermektedir. Yoğun programları günün ortasında bir spor salonuna sıkıştırmak mümkün olmamakla birlikte bazı uzmanlar öğle saatlerinin vücut saati nedeniyle ideal bir zaman olduğunu belirtiyor.

11. İlhamınız artsın: Çoğu insan sıcak duş ile zor bir egzersize son verir. Ama belki egzersiz sonrası renkli kalemler ile yazı yazmalı, resim ya da tasarım yapmalısınız. Çünkü spor salonunda yapılan bir antrenmanda kalbe kan pompalamak yaratıcılığı 1-2 saat artırabilir. Eğer ilham patlamasına ihtiyacınız varsa egzersiz yaparak egzersiz sonrası ilhamınızı güçlendirebilirsiniz.

12. Başkalarına esin kaynağı: Aerobik egzersizlerinde yapılan araştırmalar çoğu insanın bir egzersiz arkadaşı ile eşleştirildiği zaman daha iyi bir performans ortaya koyduğunu göstermektedir. Aslında, bir ekibin parçası olmak sporcuların toleranslarını böylece yükseltmek için güçlü bir araç. Hatta spora yeni başlayanlar bir ter oturumu sırasında bile zorlandıklarında birbirlerine ilham kaynağı olabilir, bu nedenle bir egzersiz dostu bulun ve hareketiniz bol olsun!