Diyaliz Nedir, Nasıl Yapılır? Diyaliz Hastaları Yaşam Süreleri Ne Kadar?
Diyaliz, böbrek yetmezliği yaşayan kişilerde, vücut içerisinde biriken atık maddelerin ve fazla sıvının yarı geçirgen bir zar (membran) sayesinde temizlenmesi işlemleridir. Diyaliz tedavileri 2 farklı türde yapılmaktadır. Diyaliz teknolojisi sayesinde diyalize giren hastalarda öncelikli olarak yaşam süresi uzamış ve sonrasında ise yaşam kaliteleri artmıştır. Peki, Diyaliz nedir, Nasıl yapılır? Diyaliz hastaları yaşam süreleri ne kadar? İşte detaylar...
Ülkemiz genelinde 2005 yılı sonrası diyalize giren hasta sayısı 70.000 civarındadır. Bu kişiler yaşamlarını diyaliz teknolojisi sayesinde devam ettirmektedir. Japonya'da bulunan bir hasta, 38 yıldır diyaliz ile yaşamını sürdürmektedir. 38 yıllık bu süreç Dünya genelinde diyalize giriyor olma rekorudur.
Diyaliz Nedir, Nasıl Yapılır?
Böbrekler gerekli gibi çalışmayı bıraktığı zaman atık olan ürünler kan içerisinde birikmeye başlar. Fosfor, potasyum, tuz gibi mineral maddeler vücut içerisinde fazlaca birikmeye başlar. Böbrek organından sentezlenen D vitamini, kan yapımında kullanılmakta olan eritroprotein başta olmak üzere tüm hormonların salınımı azalır. Bununla beraber sabahları bulantı ve iştahsızlık hissi başlar.
Keratinin ve üre değerleri vücutta biriktikçe kişilerde güçsüzlük, konsantrasyonda zorluk, kramp, kaşıntı, halsizlik gibi semptomlar başlar. Vücutta tuz birikimine bağlı olarak kan basıncı yükselebilir ve vücutta ödem gelişebilir. Tüm bu bulgular her insanda aynı seviyede ve benzer şiddetli olmayabilir. Örneğin; şeker hastalarında çoğu bulgu erken bir zaman diliminde gözlemlenirken, kistik böbrek hastalarında ise ödem, kansızlık gibi şikayetler daha geç bir zaman diliminde ortaya çıkmaktadır.
Özellikle genç bireylerde böbrek fonksiyonunun ortadan kalkma süreci yavaş gelişmişse bulgular ve belirtiler silik kalabilmektedir. Genelde bu hastalar için yapılan tanı anında ailelere söylenen böbrek yetmezliğinde hasta ve ailesi şok ile karşılamaktadır. Bununla beraber destek tedavi planı hazırlanır.
Böbrek yetersizliği ile karşılaşan insanların belirli zaman aralıklarında bağlanmak zorunda kaldıkları yapay böbrek makinasına diyaliz makinesi denir. 2 tüpten oluşmakta olan bu makinenin tüplerinden bir tanesi hastanın bileğinde bulunan atardamarına, diğeri ise toplardamara bağlanır.
Tüpün içinde kanın düzenli bir şekilde akışını sağlamakta olan iki pompa bulunur. Damarlardan çıkan tüpler yarı geçirgen bir zarla kaplanmış olan başka bir tüpün çevresini dolaşır. Bu büyük tüp içerisinde diyaliz adı verilen tuzlu bir solüsyonun bulunduğu kabın içinde durur. Hastanın zararlı olan maddeler ile kirlenmiş olan kanı bir tüple alınır ve solüsyon içerisinden geçirilerek zararlı olan bu maddelerden arındırılır. Sonrasında ise temizlenmiş olan kan diğer tüp ile tekrar damara verilerek işlem sonuçlandırılır. Hasta olan kişi, haftada 4 gün 3'er saat bu makinede tedavi görür.
Diyaliz Hastaları Yaşam Süreleri Ne Kadar?
Normal koşullarda herhangi bir hastanın diyalizde yaşam süresi ortalama olarak 6 yıl kadardır. Fakat gelişen teknoloji sayesinde bu süre biraz daha uzatılmıştır. Böbrek yetmezliği yaşayan insanların evde uygulayacakları tedbirler bu ömür süresini uzatmaktadır.
Vücuda alınacak olan maddelerin içerikleri diyaliz hastaları için oldukça önemlidir. Bu sebeple hastaların, doktorların verecekleri listelerdeki besinleri tüketmeleri yaşam sürelerini uzatacaktır. Dünya genelinde diyalize giren insanların içerisinde en uzun yaşam ömrüne sahip olan kişi Japonya'da 38. yılını doldurmuştur. Ülkemizde ise diyaliz ile yaşam ömrü en uzun olan vaka 35 yıl hayatta kalmıştır.