Disleksi nedir, belirtileri nelerdir?
Disleksi ya da diğer adıyla özgül öğrenme güçlüğü, en sık rastlanan öğrenme bozukluklarından birisidir. Hafıza ve dil odaklı bu sorunun neden ortaya çıktığı çocukları bu hastalıkla savaşan aileler tarafından merak ediliyor... Disleksi nedir, nasıl tedavi edilir?
Özgül öğrenme güçlüğü, bir çocuğun zekası normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen zekasına ve verilen eğitim düzeyine göre okuma-yazma veya matematik becerileri yeterince öğrenememesi olarak tanımlanmaktadır.
3 TİPİ VAR
Okuma bozukluğu (disleksi), yazılı anlatım bozukluğu (disgrafi), matematik bozukluğu (diskalkuli) olmak üzere 3 alt tipe ayrılmaktadır. Disleksi yani okuma bozukluğu en sık görülen alt tip olması nedeniyle özgül öğrenme güçlüğü teriminin yerine yaygın şekilde kullanılmaktadır.
DİSLEKSİ HASTASININ ŞİKAYETLERİ NELERDİR?
Hastanın ailesi tarafından getirilme nedenleri genellikle okumayı öğrenememe, okurken ve yazarken harf ve hece atlama, ters yazma, okuduğunu anlayamama, çarpım tablosu ve saati öğrenememe, sağını-solunu karıştırma, düğme ilikleyememe, ayakkabılarını bağlayamama veya ayakkabılarını ters giyme, sakarlık, dikkatsizlik, unutkanlık gibi nedenlerdir. Her dislektik çocukta bu belirtilerin tamamı görülmeyebilir; ancak zekalarından beklenenin altında bir akademik performans göstermeleri genel özellikleridir.
DİSLEKSİ BELİRTİLERİ
-Kelimeleri ters okuma ve yazma (ve yerine ev)
-Sayıların yönünü ters yazma
-Harf atlayarak, eksik yazma, noktalı ve noktasız harfleri karıştırma
-Benzer harfleri okurken ve yazarken karıştırma (b yerine d)
-Sayıları ve matematik sembolleri öğrenememe
-Basit işlemleri öğrenememe, çarpım tablosunu ezberleyememe
-Bugün, yarın, dün gibi kavramları zor öğrenme ve yanlış kullanma
-Sağını solunu öğrenememe
-Saati öğrenememe
-Alfabenin harflerini, ayları, günleri sırası ile sayamama
-İyi tanıdığı bildiği bir yerin yönünü bulmada güçlük yaşama gibi birçok bulgu söz konusu olabilmektedir.
DİSLEKSİ TANISI
Özgül öğrenme güçlüğü tanısı için çocuğun deneyimli bir çocuk psikiyatri uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekmektedir. Tanı koyma aşamasında öğrenme sorunlarına yol açabilecek görme, işitme sorunları, nörolojik hastalıklar, zeka geriliği gibi tibbi durumların ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Aileden, okul öğretmenlerinden detaylı bilgi alınır, çocuğun okul defterleri incelenebilir. Genel zeka kapasitesini, öğrenme düzeyini, akademik becerilerini ölçen testlerden tanı koyma sürecinde yararlanılır. Tüm bu bilgi ve bulgular bir araya getirilip değerlendirilerek tanı konulmaktadır.Gü
DİSLEKSİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Özgül öğrenme güçlüğünün tedavisi psiko-eğitsel müdahaleler ile olmaktadır. Bunlar kaynaştırma tedbirleri, yaşam düzenlemeleri ve özel eğitimi içermektedir. Bu rahatsızlığın erken zamanda tanı alması, eğitimsel yardım ve yönlendirmenin erken zamanda sağlanması oldukça önemlidir. Özgül Öğrenme Güçlüğüne oldukça sık eşlik eden Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanısı çocuğun eğitim sürecinden yeterli düzeyde fayda görememesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle çocuk psikiyatri uzmanı tarafından Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu gibi eşlik eden diğer ruhsal bozuklukların tanımlanması ve gerektiğinde bu konuda da tedavinin sağlanması eğitimin faydası açısından atlanmaması gereken önemli bir noktadır.