Deprem psikolojiyi nasıl etkiler?

Son günlerde meydana gelen ve Ege kıyılarını üst üste sallayan şiddetli depremler, yalnızca şehirleri değil insanların psikolojisini de sarsıyor. Uzmanlar depremin yarattığı etkilerin kişilerin psikolojisini olumsuz etkileyerek aşırı düzeyde her şeyi kontrol altına alma duygusunu oluşturduğunu ve bu durumun kişiler üzerinde hayatı yaşanmaz bir hale getirebildiğini söylüyor.

Türkiye’nin aktif deprem kuşakları üzerinde olması, bu doğal tehlikeyle yaşamanın zorunlu olduğunu gösteriyor. Varlığımızı tehdit eden doğal felaketlerden biri olan depreme karşı bilinçli olmak ve gereken tedbirleri almak güvenli bir yaşam için yeterli gibi görünse de depremin yarattığı korku, kişilere göre farklı derecelerde psikolojik sarsıntılara neden oluyor.

Yaşanılan korkunun kişileri aşırı önlem almaya ve garantici olmaya sevk ettiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Orhan Karaca, aşırı kontrol duygusu yüzünden kişilerin hem kendi hayatını hem de sevdiklerinin hayatını yaşanmaz hale getirebileceğini belirtti.

Deprem her insanda farklı sarsıntılar oluşturuyor

Depremin her insanda aynı sarsıntıyı oluşturmadığını ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Orhan Karaca, bazı insanların depremi oldukça soğukkanlı ve teslimiyetçi şekilde, bazı insanların da oldukça tedirgin ve diken üstünde karşıladığını söyledi.

Tedirginliğin temelinde fiziksel tehlikelere karşı dayanıksız olduğuna inanmanın ve sevdiklerini kaybetme korkusunun yattığını belirten Karaca, bu durumu şöyle açıkladı: “Bedensel acı çekmek, çaresiz kalmak, göçük altında kısıtlanma suretiyle çıldırma ya da ölme korkusu, uzuv ya da yeti kaybı, duygusal açıdan dayanılmaz acılar çekme kişilerin kendinin fiziksel tehlikelere karşı dayanıksız olduğuna inandıran korkulardır.

En yakınını kaybetmenin dayanılmaz acısı, bakım ve desteğini aldığı kişiyi kaybetme korkusu, onun ölümü ile hayatının altüst olacağı düşüncesi ise sevdiklerini kaybetme korkusunu yaşayanların hissettiği duygulardır. Bu iki temel korku kişileri aşırı önlem almaya ve garantici olmaya sevk eder. Bu aşırı çabanın kendisi için yaşamsal olduğuna kişi inansa da, hem kendi hayatını hem de sevdiklerinin hayatını aşırı kontrolle yaşanmaz hale getirebilir.”

Aşırı reaksiyon gösterenler ruh sağlığı uzmanlarına gösterilmeli

Psikiyatri Uzmanı Dr. Orhan Karaca, sürekli önlem almak, deprem haberlerini aşırı takip etmek, hayatının normal akışını bozacak şekilde depremi yaşamının merkezine almak, yakınlarının da bu önlemlere uyum sağlaması konusunda dayatmacı olmak sık rastlanılan aşırı davranışlarından bazıları olduğuna dikkat çekerek, “Normal karşılanması gereken durumlarda aşırı reaksiyon vermeyi sağlayan bireysel olumsuz özellikler, ruh sağlığı profesyonellerince değerlendirilip, uygun tedavi yolları ile kontrol altına alınmalıdır. ”dedi.