"Delirten Hastalık" nedir? Neye sebep olur?

Dişlerinizi fırçalarken, traş olurken ya da durup dururken yüzünüzde keskin, şimşek çakar gibi dayanılmaz bir ağrı ortaya çıkarsa “Trigeminal nevralji” hastalığına yakalandınız demektir.

Halk arasında “Delirten hastalık” diye bilinen hastalık intihara kadar sürükleyebiliyor.

Paniğe gerek yok! Çünkü ameliyatla bu hastalık yüzde 90 oranında yok edilebiliyor.

Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ersin Erdoğan, ‘intihar hastalığı’nın tedavi edilebildiği üç cerrahi yöntem hakkında şu bilgileri verdi:

“Eğer hasta ilaç tedavisine yanıt vermiyorsa sinire hasar vermeden yapılan açık cerrahi yöntem ilk seçenek olmalıdır. Açık cerrahi için hasta anestezi alamıyorsa ya da cerrahiye rağmen ağrıları devam ediyorsa hastaya sinire hasar vermek için yapılan yöntemlerden biri uygulanmalıdır.

SİNİRE HASAR VERMEDEN YAPILAN CERRAHİ YÖNTEM
Mikrovasküler Dekompresyon: Mikrovasküler Dekompresyon tregeminal nevralji için en yaygın kullanılan cerrahi yöntemdir, Jannetta yöntemi olarak da bilinir. Önce kulağın arkasına küçük bir kesi yapılır sonra kafatasında küçük bir delik açılır ve mikroskopik görüntüleme altındaki trigeminal sinirin maruz kaldığı damar basısı ortaya konulur. Çoğu vakada, trigeminal siniri sıkıştıran bir kan damarı bulunur. Bu işlemde, kan damarını sinirden uzaklaştırarak teflon keçesinden yapılmış bir dolgu yerleştirerek ağrı rahatlatılır.

Uyandığımda ağrım olacak mı?
Mikrovasküler dekompresyon, büyük bir ameliyat olduğu için, hastaların ameliyattan sonra kesi yeri ağrısı ve baş ağrısı olacak, ancak hemşireler bu ağrıyı kontrol etmenize yardımcı olacak ilaçlar verecektir.

Ne kadar süre hastanede kalmam gerekecek?
Hastalar yoğun bakım ünitesinde bir-iki saat ve normal sağlık ünitesinde bir ya da iki gece geçirirler.

Normal aktivitelere ne zaman başlayabilirim?
Ameliyattan gelen ağrı ve sertlik (eklem ve kaslarda) genellikle bir hafta içinde ortadan kalkar ve normal aktivitelerinizi kendi hızınızla yapmaya başlayabilirsiniz.

Ameliyat tamamen tedavi edici olacak mı?
Hiç kimse, trigeminal nevraljiye yönelik herhangi bir ameliyatın tüm hastalar için başarılı olacağı konusunda söz veremez ve her zaman daha sonraki bir tarihte ağrının tekrarlanma şansı vardır. Bununla birlikte, mikrovasküler dekompresyon, trigeminal nevralji ağrısının altındaki sorunun giderilmesinde en iyi fırsattır.

SİNİRE HASAR VERMEK İÇİN YAPILAN CERRAHİ YÖNTEM
Gama Bıçağı Tedavisi: Aslında, teknik açıdan ameliyat değildir. Gamma bıçağı, beyin ve ilgili sinirler de dahil olmak üzere kafatası içindeki hedeflere hassas, kontrollü ışın demetleri sağlayan bir cihazdır. Trigeminal nevralji tedavisinde radyasyon ışını beyin köküne giren trigeminal siniri hedef alır. Gama Bıçağı tedavisi, trigeminal nevraljinin asıl nedenini hedeflemez; bunun yerine ağrı sinyallerinin iletkenliğini durdurmak için trigeminal siniri zedelemektedir. İşlem az ya da hiç anestezi gerektirmez ve ayakta tedavi yapılır. Bu yöntem, hastaların yaklaşık yüzde 60'ında önemli ağrı kontrolü veya azalma sağlar, ancak diğer tedavilere göre daha yavaş yanıt verir. Hastalar tedaviye 4-6 hafta içinde yanıt verebilir. Bununla birlikte, bazı hastaların tam yanıt için 3 ila 8 ay kadar uzun süre beklemeleri gerekebilir. Çoğu hasta tedaviden sonra en az 3-6 ay boyunca ve ağrının giderilmesi sağlanıncaya kadar tam doz ilaç kullanmaya devam eder. Hastalarda kalıcı yüz uyuşması ve hedefleme uygun olmazsa komşu sinir yapılarında hasar olması söz konusudur.

Radyofrekans Yöntemi: Radyofrekans lezyon aynı zamanda radyofrekans rizotomi olarak da adlandırılır. Açık cerrahi için yüksek riskli hastalarda şiddetli ağrı tedavisinde iyi bir seçenektir. Gama Bıçağı tedavisi gibi, radyofrekans lezyon, trigeminal nevraljinin asıl sebebini tedavi etmez, bunun yerine ağrı sinyallerinin iletkenliğini durdurmak için trigeminal siniri zedelemektedir. Bu yöntemde yanaktan sokulan bir elektrot ile sinirin ısıtılması ve beyne giden ağrı sinyallerinin durdurması amaçlanmaktadır. Tedavi, hastaların yüzde 65'inde ağrıyı hemen hafifletir, ancak diğer yöntemlerden daha fazla yüz uyuşukluğuna neden olabilir ve ameliyattan 2-3 yıl sonra yüzde 50 oranında ağrının tekrar etme oranı vardır. Eğer gerekirse işlem tekrar edilebilir. Burada en önemli sıkıntı hastanın yanağında kalıcı uyuşukluk olasıdır yemek yerken hasta yanağını ısırabilir.”

İSPANYA’DA ANLATACAK
Bu ameliyatı Türkiye genelinde ekibiyle birlikte en fazla yapan Prof. Dr. Ersin Erdoğan, deneyimlerini anlatmak üzere Mart ayında İspanya’ya gidecek.

Trigeminal sinire bağlı olmayan yüz ağrılarında veya tipik olmayan trigeminal nevraljisi olan hastalarda trigeminal nevraljiye yönelik cerrahi girişim yapılmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Ersin Erdoğan, bu koşullardaki işlemlerin başarı oranlarının çok daha düşük olduğunu sözlerine ekledi.