Çölyak Ne Demek? Çölyak Hastalığı Testi Nerede, Nasıl Yapılır?

Çölyak hastalarının beslenme şekline dikkat etmesi gerekmektedir. Gluten içerin gıdalar tüketen çölyak hastaları kusma, ishal, halsizlik gibi belirtiler yaşamaya başlarlar. Bu başlangıç belirtileri zaman içerisinde farklılaşır. Tüm bu problemlere ilaveten ciltte döküntüler, anemi gibi sorunlar baş gösterir.

 Çölyak Ne Demek?

 Tahıllarda bulunan gluten nedeniyle tetiklenen bir hastalıktır. Çavdar, arpa, buğday gibi pek çok tahıl içinde gluten vardır. Kişinin bağışıklık sistemi bu maddeye karşı aşırı tepki verir. Tedavi sırasında kişi hayatında gluten içeren tüm gıdaları çıkarmalıdır. Kişilerin ince bağırsağında iltihaplanma oluşması sonucu, hastalık semptomları görülür. Bağırsak mukozası tahrip olur.

 Bağırsağın yapısına bakıldığı zaman, bağırsak mukozası villus denilen çıkıntılar içerir. Bu çıkıntılarda besin emilimi sağlar. Bu villuslar, bağırsak emilim alanını genişleterek, besinlerin kana geçmesini kolaylaştırır. Fakat çölyak hastalığı sırasında oluşan iltihap, vücudun dokuların zarar veren antikorlara dönüşür. Bu antikorlarda , villüs denilen çıkıntıları düzleştirir. Bu durumda da hastanın yediği gıdaların emilimi olmadığından, vücut yeterince beslenemez.

 Çölyak nedir sorusunun cavabı pek çok kişi tarafından araştırılır. Çölyak hastalığı ile ilgili araştırmalar dünyada ve Türkiye’de devam etmektedir. Çünkü hastalığa yakalananların sayısı her geçen gün artış göstermektedir. Hastalık hem alerjik tepkilerle hemde bağışıklık sisteminde aşırı duyarlıkla görülmektedir. Bağışıklı sistemi zararsız bir maddeye, zaralıymış gibi tepki vermektedir.

 Çölyak hastalığı nedenleri ile ilgili kesin veriler yoktur. Bununla birlikte hem genetik faktörler hem de çevresel faktörler olabileceği düşünülür. Çölyak hastalarının 1.derece yakınları da genellikle bu hastalıkla mücadele etmektedir. Ayrıca beslenme tarzından dolayı hastalık tetiklenmiş olabilir. Bağırsak tarafından barındırılan bakterilerde hastalığa neden olabilir.

 Buğday, yulaf gibi glüten içeren maddelerin yenmesi mümkün değilken, pirinç, patates gibi gıdalar tüketilebilir. Çölyak hastalarını diyetlerine sadık kalmaları sağlıkları açısından önemlidir. Çölyak hastalığı, bağışıklık sistemi rahatsızlıkları ile yakından ilişkilidir. Beraber ortaya çıktıklarında ise, çölyak semptom göstermemektedir.

 Çölyak Hastalığı Belirtileri

 Çölyak hastalarının belirgin tepkileri vardır. Gluten içeren gıdalar yedikleri an bu tepkileri yaşarlar. İshal ve ishale bağlı karın ağrısı şikâyeti yaşanır. Ayrıca karında şişkinlik söz konusudur. Bu ön tepkiler sonrası ise kronik rahatsızlıklar görülür. Bu hastalığın vücuda verdiği zararlardan birisi de kilo kaybının yaşanması ve vücutta demir eksikliğinin görülmesidir.

 Çölyak Hastalığı Testi Nerede Yapılır?

 Hastalık ile ilgili fiziksel tetkikler yapıldıktan sonra hastalık ile ilgili tespit yapılabilir. Hastalığın tespiti her zaman çok kolay olmayabilir. Tamamen emin olmak adına hastane ortamında testler ve endoskop uygulanabilir. Ayrıca endoskop sırasında, villus yüzeyinde oluşan tahribatı da tespit edebilir. Çölyak testi evde de pratik bir şekilde yapılabilir. Eczaneden alınacak bir set ile bu mümkündür.

 Çölyak Hastalığı Testi Nasıl Yapılır?

 Parmaktan bir miktar kan alınır ve içinde sıvı bulunan tüpe karıştırılır. Tüp iyice çalkalanır ve kan ile sıvı birbirine karışır. Sonra bu sıvı test aparatının üstüne dökülür. 4-5 dakika sonra sonuç belli olur. İki çizgi oluşursa çölyak hastalığı olduğu ortaya çıkar. Ama son teşhisi koyacak kişi doktor olacaktır.

 Çölyak hastalığı nasıl tedavi edilir? 

 Mutlaka yapılması gereken, glüten içeren yiyeceklerden uzak durulması olacaktır. Gluten içeren yiyecekler;

Arpa

Makarna

İrmik

Erişte

Kek

Börek

Çavdar

Çölyak hastaları bir diyetisyen eşliğinde yemek programlarını oluştururlar. Glutenli gıdalar listeden çıkarıldığı andan sonra yavaş yavaş vücut normal temposuna kavuşur. Ama villusların iyileşmesi biraz zaman alır. Çocuklarda iyileşme süresi daha hızlı olabilir. Bazı kişiler glüten alerjisi olduğundan habersiz yaşamını sürdürebilir. Çölyak hastalarının doktor tavsiyesi ile vitamin desteği almaları faydalı olacaktır.