Çocuklarda yaz ishallerine dikkat!

İshal, mikrobik veya mikrobik olmayan birçok nedenle oluşabilen bir barsak hastalığıdır. Günde ikiden fazla sulu dışkılama ile kendini gösterir. Mikrobik ishaller dünyanın her yerinde sık görülür. Az gelişmiş ülkelerde beslenme bozukluğu nedeniyle özellikle çocuklarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Gelişmiş toplumlarda da yaşlılar ve vücut direnci düşük kişilerde ağır seyredebilir. İshal kavun, incir gibi gıdaların yenmesinden sonra oluşabileceği gibi viral, bakteriyel, parazitik barsak infeksiyonları sonucunda da oluşabilir.

İshalin özellikle yaz aylarında sık görülmesinin sebebi; yiyeceklerin daha çabuk bozulmasına bağlı olarak mikropların ve toksinlerin miktarında artış olması ve özellikle deniz ve havuzdan temiz olmayan su yutmaları risklerinin diğer mevsimlere göre fazla olmasıdır.

İshale yol açan mikroplar, ağız yoluyla vücuda girerler ve çok miktarda alınması durumunda 1-2 saat içinde de hastalık oluşabilir!

Uzm. Dr. Güngör Danışman “İshale yol açan mikroplar, ağız yoluyla vücuda girmekte ve hastalık belirtilerinin ortaya çıkması birkaç günü bulmaktadır. Ancak çok miktarda mikrop alınması durumunda 1-2 saat içinde de hastalık oluşabilir.” dedi. “Mikroplu suların içilmesi, mikrop bulaşmış yemeklerin yenmesi, mikroplu toprakların eldivensiz ellenmesi, evcil hayvanlarla temas, enfekte olmuş kişinin dışkısı veya kusmuğuyla temas, enfekte çocuk oyuncakları, kirli çocuk bezi, tuvalet musluk başlarına temasla mikropların vücuda girebildiğini ve ishale sebebiyet verdiğini” ekledi.

İshalin faklı belirtileri olabildiğini söyleyen Danışman; “İshal çocuğun günlük dışkılama sayısının artması, kıvamının sulu olması, kanlı ve sümüksü olmasıyla anlaşılır. İshal ağrısız olabildiği gibi mide krampları, bulantı, kusma, karın ağrısı, ateşle birlikte olabilir. İshal kanlı, mukuslu ve karın ağrısı ile birlikte ise basilli dizanteri veya amipe bağlı olduğu düşünülebilir.

Herhangi bir bakterinin yiyecek içinde çoğalması ile açığa çıkan toksinin alınması ile ishal erken başlayabilir (ortalama 8-14 saat ). Bakteri, besinle birlikte alınıp barsakta çoğalırsa hastalık yapma süresi daha uzar. Salmonella, Shigella, Yersinia gibi bakterilerin hastalıklarında ateş olabilir. 10 günden uzun süren ishallerde daha çok paraziter hastalıklar düşünülmelidir. Birçok antibiyotik de ishal nedeni olabilir. Bu gibi durumlarda, vakit kaybetmeden çocuğunuzu çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı’nın muayene etmesi oldukça önemlidir.”

Danışman ishal şüphesi ile hastaneye başvuran çocuklara “İlk önce tam kan sayımı yapıldığını, dışkının mikroskobik incelemesinde lökosit, eritrosit, parazitler arandığını ve ayrıca bakteriler için dışkı kültürü yapıldığını belirtti.”

Bazı ishaller kendiliğinden iyileşebilir ancak birçoğu tedavi gerektirir. Zamanında tedavi edilirse hastalar iyileşir!

Danışman bazı ishallerin kendiliğinden iyileşebileceği gibi, birçoğunun tedavi gerektirdiğini ve zamanında tedavi edilen hastaların genellikle iyileştiğini söyledi.
Mikrobik ishallerin temel tedavisinin kaybedilen sıvının yerine konması olduğunu söyleyen Danışman, “ağızdan elektrolitli sıvıların alınması (temiz su, ayran, madensuyu) şeklinde veya damardan serum verilmesi şeklinde olabilir. Ayrıca etken mikroba yönelik antibiyotik verilir. Muz, patates, elma yenilebilir; ancak çiğ sebze-meyve, gaz yapıcı yiyeceklerden tüketilmemelidir.” diye ekledi.

Uzm. Dr. Güngör Danışman ishalden korunmak için tavsiyelerde de bulundu:
-Çocuğunuzla ilgilenen kişinin; özenli el yıkaması oldukça önemlidir. Özellikle yemek hazırlamadan önce, çiğ ve hazır yiyecekleri tutmadan önce ve sonra, tuvaletten çıktıktan, çocuk bezi değiştirildikten, toprakla ve evcil hayvanlarla temastan sonra mutlaka eller yıkanmalıdır.

- Temiz su kullanılmalıdır.
- Çocuklar evcil hayvanlarla oynadıktan sonra en az 10 saniye sabun ve suyla elleri iyice yıkanmalıdır. - - Çiğ yiyecekler için kullanılan mutfak gereçleri temiz tutulmalıdır.
- Yiyecekler iyice pişirilmelidir ve pişirildikten sonra bir saat içinde buzdolabına konulmalıdır.
- Çocuklara çiğ sebze ve meyve yedirmeden önce iyice yıkanmalıdır.
- Çocukların deniz ve havuzdan su yutmamalarına özen gösterilmeli.
- Anne sütü ishalden koruyan önemli bir besin kaynağı olduğu unutulmamalıdır!