Çocuklarda antibiyotiğe dikkat!

Sadece yetişkinlerde değil çocuklarda da antibiyotik kullanımı alarm veriyor. Türkiye antibiyotikte Avrupa birincisi. Uzmanlar uyarıyor; gereksiz ve aşırı antibiyotik kullanımı dikkat eksikliğinden otizme depresyondan şizofreniye dek birçok ciddi hastalığa davetiye çıkarıyor. Acıbadem Etiler Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal, 18 Kasım Dünya Antibiyotik Farkındalık Günü kapsamında milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada, anne-babalara önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Türkiye'de antibiyotik kullanımı Hollanda'nın üç katı. Üstelik sadece yetişkinlerde değil çocuklarda da gereksiz ve doktor tavsiyesinden uzak, bilinçsiz antibiyotik kullanımı hakim. Anne-babalar özellikle kışın yaygın şekilde görülen nezle ve soğuk algınlığı gibi durumlarda da hemen antibiyotiğe sarılabiliyor. Bu da tehlikeye davetiye çıkarıyor. Acıbadem Etiler Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal "Gereksiz antibiyotik kullanımı bakterilerin direnç kazanmasından bağışıklık sisteminin zayıflamasına, otizmden dikkat eksikliğine, ileri yaşlarda depresyondan şizofreniye dek birçok ciddi hastalığa yol açabiliyor" diyor. Antibiyotiğin bakteri ve mantarlardan elde edilen biyolojik bir ürün olduğunu, sadece bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanıldığını, çok düşük dozlarının bile bakterileri öldürdüğünü ve üremelerini engellediğini belirten Dr. Yeşildal, buna karşın gereksiz ve aşırı kullanımında ise tam tersine bakterilere direnç kazandırdığını, ciddi sonuçlar doğurduğunu vurguluyor. Son 50 yılda dünyada en yaygın kullanılan ilaç grubu olarak karşımıza antibiyotikler çıkıyor.

Reçetesiz ulaşılabilmesi de etkili

Reçetesiz antibiyotiğin sadece 9 ülkede kanunen yasaklandığını, Türkiye'nin de aralarında yer aldığı pekçok ülkede reçetesiz satın alınabildiğini belirten Dr. Yeşildal özellikle Fas, Tayland, Kolombiya gibi ülkemizde de hasta ve hasta yakınlarının doktordan antibiyotik beklentisinin çok yüksek olduğunu söylüyor. Kimi hastalar antibiyotik yazılması için hekime baskı yapabilirken kimileri de antibiyotik kullanabilmek için şikayetlerini abartabiliyor. Türkiye Avrupa'da ve 40 ülke arasında antibiyotik kullanımında başı çekerken, annelerin çocuklarında basit bir soğuk algınlığında dahi ilk çözüm olarak antibiyotiği görebildiklerini belirten Dr. Yeşildal "Örneğin ishaller ve ne yazık ki üç aylık bebeklerin kakalarının sümüklü ve yeşil olması gibi nedenlerde bile gereksiz antibiyotik kullanımına gidilebiliyor. Yine basit bir soğuk algınlığı, öksürük, nezle ve burun tıkanıklığında polikliniklerde yüzde 90 viral enfeksiyon tanısı konulsa bile ne yazık ki yüzde 80'i antibiyotik alıyor" diyor.

Kendi kendine geçecekken ille de antibiyotik!

Antibiyotik kullanımının hatalı yapıldığı hastalıkların başında soğuk algınlığı ile birlikte, kızamık-kızamıkçık-su çiçeği ve el-ayak-ağız hastalığı gibi döküntülü çocuk hastalıkları geliyor. Anne-babalar çocuğun ateşinin yükselmesi durumunda paniğe kapalarak o korku ile antibiyotiğe başlayabiliyor. Aysa orta kulak iltihabı ve zatürre komplikasyonu olmadığı sürece antibiyotik kullanılmaması gerekiyor. Hele ki el ayak ağız hastalığı gibi döküntülü hastalıklarda değil antibiyotik, ilaç kullanılması bile gerekmiyor. Zira 38 dereceyi aşan yüksek ateş esnasında ateş düşürücü şurup verilirken, el, ayak ve ağızdaki kırmızı döküntüler acı ve ağrı yapsa da birkaç gün içinde kendiliğinden geçiyor. Yine astım ataklarının genellikle alerjik olmasına karşın ebeveynlerin ilk aklına gelen antibiyotik kullanımı oluyor ki, bu da pekçok tehlikeyi beraberinde getiriyor.

Zararı, bilimsel çalışmalarla ispatlandı

Astımı olduğu bilinen ve sürekli tedavi altında olan çocuklarda ateş olmaması ve zatürreyi düşündürecek, bakteriyel enfeksiyonu destekleyen bulgular görülmemesi durumunda kesinlikle antibiyotik verilmemesi gerektiğini vurgulayan Dr. Anıl Yeşildal, çocuklarda ishal vakalarında da gereksiz ve aşırı antibiyotik kullanımı olduğunu belirterek "Kışın en sık rota virüs, diğer mevsimlerde de adeno virüs görüyoruz. Antibiyotik bu ishalleri daha kötü yapıyor. Çünkü bağırsak florasını bozuyor ve 'antibiyotik ishali' dediğimiz ishale neden olabiliyor. Bu durumda tablo daha da uzayabiliyor. Bu sefer 'iyileşmedi' diye daha güçlü antibiyotik veriliyor. Çocuk korkunç bir kısır döngüye giriyor. Bu durumda aksine en doğru yol antibiyotiği kesmektir" diyor. 18 Kasım Dünya Antibiyotik Farkındalık Günü kapsamında önemli uyarılarda bulunan Çocuk Hastalıkları Uzmanı ve doktoramcam.com Tıbbi Koordinatörü Dr. Anıl Yeşildal, kişilerin gereksiz ve aşırı antibiyotik kullanmaları durumunda vücudun mikroplarla savaşma yeteneğinin azalmaya başladığını, bağışıklık sisteminin tembelleşip zayıfladığını ve ciddi hastalıklara yol açabildiğini belirterek "Son yıllarda yapılan çalışmalar aşırı ve gereksiz antibiyotik kullanımının otizm, dikkat eksikliği ve ileri yaşlarda depresyon, şizofreni gibi rahatsızlıklara bile sebep olduğunu gösteriyor" diyor. Dr. Yeşildal antibiyotiğin sanıldığının aksine bir ateş düşürücü olmadığını, yüksek ateş, boğaz ağrısı ve öksürüğün antibiyotik kullanımı için tek başlarına kriter sayılamayacağını vurguluyor.