Çocuk için geç kalmayın!

Ayşegül Aydoğan Atakan

Bir yıl boyunca istedikleri ve denedikleri halde çocuk sahibi olamayan çiftlerin, bir sorun olup olmadığını anlamaları için birkaç basit testi yaptırması gerekiyor. Özellikle 35 yaş ve üstündeki çiftlerin, bir yılın dolmasını beklemeden doktora başvurması şart. Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Sağlığı Bölümü Koordinatörü Prof. Dr. Aydın Arıcı, “35 yaş üzerindeki bir çift 6 ay denemeden sonra olumlu sonuç alamıyorsa, basit birkaç testle önemli bir sorunun olup olmadığının anlaşılması faydalı olur” diyor. Prof. Dr.Aydın Arıcı, sorularımızı yanıtlamayı sürdürüyor:

■ Bir çift, tüp bebek tedavisine ne zaman başvurmalı?

35 yaşından genç çiftlerin en azından bir yıl doğal yollardan hamile kalmayı denemesi lazım. Tabii hemen görülen sorunlar varsa 1 yıl beklemeye gerek yok. Örneğin bir kadın 3 ayda bir adet görüyorsa, bir yıl bekleyip sonra test yapalım demek saçma
olur. 35 yaşından sonra bir yılın beklenmesi doğru olmayabilir. Sorun varsa o sorun 6 ay sonra da olacaktır. Dolayısıyla tedaviyi boşuna altı ay geciktirmenin anlamı yoktur. 6 - 9 ay denedikten sonra sperm tahlili gibi bazı testler yapılabilir. 40 yaşında çocuk sahibi olmak isteyen bir kişiye ise fazla vakit kaybetmeden test
yaptırmasını ve bir sorun varsa üzerine gidilmesini tavsiye ediyoruz.

■ İlk etapta hangi testler yapılmalı?

Erkekler için, çok basit bir test olan sperm tahlili yapılabilir. Bu testle, spermin hacmine, yoğunluğuna yani bir mililitrede ne kadar sperm bulunduğuna ve spermin şekline bakılabilir. Sperm hücrelerinde, anormal şekilli spermler muhakkak bulunur. Anormal şekillilerin yüzde 40’tan az olmasını isteriz. 1 mililitredeki
sperm sayısının da en az 20 milyon olması gerekir. Ancak sperm sayısı biraz düşük olan birisi baba olamaz diye bir şey söylenemez. Günümüzde bu tür sperm bozuklukları çok başarılı bir şekilde tedavi edilebiliyor.

■ Peki kadınlar hangi testlere ihtiyaç duyarlar?

Kadınlarda biraz daha detaylı bir inceleme gerekir. 35 yaşın altındaki kadınlarda bir yıl denemenin ardından hamilelik olmamışsa tüplerin açık olup olmadığına bakılması gerekir. Ancak bu testin çocuk yapmaya karar veren çiftler için
hamilelik durumu gerçekleşmemişse, yapılmasını tavsiye ediyoruz. 35 yaşın üstündeki kadınlarda bu süre biraz daha kısa tutulabilir. Bunun dışında yumurtlama düzeninin ve hormonların dengeli olup olmadığının araştırılması için iki basit kan testi yapılır. Adetin 3. günü yapılan testte yumurtalığı idare eden hormonlar ölçülür. Adetin 21. günü yapılan testte de yumurtlamanın olup olmadığı kontrol edilir.

■ Bu testlerin sonucu normal çıkarsa?

Çiftin bir müddet daha denemesi istenir. Eğer kadında adetlerde şiddetli sancı, ilişki esnasında ağrı veya ailede endometriozis hikâyesi ya da muayenede göreceğimiz miyom veya yumurtalık kistleri gibi durumlar varsa bir de rahim filmi çekilmesi uygun olur.

■ Tedaviyle hamile kalma oranı ne kadardır?
Kadının kendi yumurtalarıyla 40 - 42 yaş grubunda tüp bebek tedavisiyle her ay başarı oranı yüzde 25 gibidir. 42 - 44 yaş grubunda bu yüzde 10’a iner. 45’in üstünde bir kadının tüp bebekle hamile kalma şansı yüzde 5’in altındadır. Bu hamileliklerin de büyük bir kısmı düşükle sonlanır. Çünkü kromozomal sorunlar vardır. 45 yaşındaki bir kadın hamile kaldığı an, düşük olma riski yüzde 60’tır.

■ Tedavi sonucunda kesinlikle hamile kalamama olasılığı var mıdır?

Günümüzde çocuk sahibi olamayan çiftlerin yüzde 90’ı tedaviyle çocuk sahibi olabilir. Geri kalan yüzde 10’u, bazı sebeplerden ötürü hamile kalamaz.

■ Tüp bebek tedavisi tutmuyorsa kaç kere denenmeli?

Çiftler bir süre denedikten sonra olmuyorsa, olmuyor diyebilmeli. Bir önceki deneme bir sonraki denemenin rehberi olmalı. Eğer en son denemede her şey uygun olmamasına rağmen tutmuyorsa bir kez daha denenmeli. 35 yaşın altındaki bir kadında ilk denemede tutma şansı yüzde 50 - 60’tır. Ancak her denemede olasılık biraz azalır. Kadında ortalama 6 denemeye kadar
bir sorun yoktur. Ama günümüzün teknolojisiyle 35 yaşın altındaki bir kadın en fazla üç denemede hamile kalabilir, çok
önemli bir sorun yoksa. Ancak kadın 40 yaşını geçtiyse, deneme daha fazla olabilir.

Hamile kalmak için en ideal günler hangileridir?

Eğer 28 günde bir adet gören bir kadınsa normal olarak 14. günde yumurtlama olmasını bekleriz. 14. gün gibi bir yumurtlama bekleniyorsa, bunu biz adetin başladığı günü birinci gün kabul ederek sayıyoruz. Yani, adetin ilk gününden sonra 14. gün en çok
beklenen yumurtlama günüdür. Sperm de 48 saat yaşadığına göre, biz kabaca 10. günden itibaren gün aşırı ilişkiyle
hamilelik şansının en yüksek seviyeye ulaşacağını tahmin ediyoruz.