C, B, D fark etmiyor: Multivitaminler bildiğimiz gibi değilmiş! Kanseri saklayabilir
Vitaminlerin sağlıklı bir beden için takviye olarak alındığı düşünülür. Ancak yaygın olarak kabul gören bu düşüncenin aksine vitaminler sağlıklı bir bedenin ana maddesidir. Bu nedenle eksikliğinin de fazlalığının da dikkate alınması gerektiğini söyleyen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ece Yiğit Gençer, göz ardı edilen büyük tehlikeyi anlattı.
Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Çinko, D vitamini, magnezyum, B12, C vitamini, Omega - 3 ve multivitaminler... Vücudumuzdaki sistemlerin düzgün bir şekilde işleyebilmesi ve sağlıklı bir bedene sahip olabilmemiz için hepsinin önemi çok büyük. Bu vitamin ve minerallerin eksiklikleri ise kimi zaman kendini rutin kontrollerde kimi zaman ani sağlık sorunlarıyla belli eder. Azı gibi fazlasının da zarar olduğunu unutmamamız gereken vitaminleri daha yakından tanıyalım. Hangi vitaminin vücuttaki eksikliği ve fazlalığını nelere sebep olur? Multivitaminler her derde deva mı? İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ece Yiğit Gençer tüm detaylarıyla açıkladı.
1- ÇİNKO: ŞEKER HASTALIĞININ DÜŞMANI
Eksikliği: Vücuttaki çinko eksikliği, kuru cilt, sivilce, egzama gibi cilt sorunlarına, tırnak kırılmaları, saç dökülmesi, tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları, yara iyileşmesinde gecikme, derin çinko eksikliğinde hem kadın hem erkek üreme fonksiyonlarını etkileyerek infertilite (kısırlık), insülin sentezi, salgılanması ve depolanmasında görevli olduğu için eksikliğinde şeker hastalığının kötü seyretmesine neden olabilir.
Fazlalığı: Çinkonun vücutta fazla miktarda bulunması ise bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, ishale neden olur. Buna ek olarak çinko fazlalığı bakır emilimini bozarak vücutta bakır eksikliğine sebep olabilir.
2- D VİTAMİNİ: KEMİKLERİ YUMUŞATIP KIRIYOR
Eksikliği: D vitamini eksikliği kendini halsizlik, yorgunluk, yaygın kas-eklem ağrıları, kas kuvvetinde azalma, baş ağrısı, baş dönmesi, saç dökülmesi, bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle sık tekrarlayan enfeksiyonlar, uyku problemleri şeklinde gösterir.
Bu eksiklik uzun süre devam eder ve tedavi edilmez ise çocuklarda 'raşitizm' adı verilen kemiklerin yumuşaması, zayıflaması ile seyreden, büyüme geriliği ve kalıcı kemik deformitelerine neden olan hastalığa neden olur. Erişkinlerde görülen formuna 'osteomalaz'i denir ve kemik kırılmalarıyla seyreder.
Fazlalığı: D vitaminin fazlalığı halsizlik, yorgunluk, yaygın kas-eklem ağrıları, kemik kırılganlığında artış, iştahsızlık, bulantı, kusma, mide ağrısı, sık idrara çıkma, böbrek taşı, aritmi (kalp ritminde bozulma), baş ağrısı, baş dönmesi, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğuna neden olur.
3- B12: AĞIZ İÇİNDEKİ YARALARIN SEBEBİ
Eksikliği: Yeterli miktarda B12 vitaminine sahip olmamak anemi (kansızlık), halsizlik, nefes darlığı, çarpıntı, üşüme, cilt renginde solukluk, ellerde ve ayaklarda batma, yanma, karıncalanma, uyuşma, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, denge bozukluğu, saç dökülmesi, kas kuvvetinde azalma, ağız içinde yaralara neden olur.
Fazlalığı: B12'nin vücutta fazla miktarda bulunması halinde ise bulantı, kusma, ishal, deri döküntüleri, kaşıntı, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi şikayetler yaşanır.
4- MAGNEZYUM: KALP RİTMİ ÜZERİNDE ETKİLİ
Eksikliği: Vücutta magnezyum eksikliği halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, saç dökülmesi, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, bulantı, kabızlık, yaygın kas ağrıları, kas krampları, aritmi (kalp ritminde bozulma), ellerde ve ayaklarda karıncalanmalara sebep olur.
Fazlalığı: Magnezyumun fazlalığı ise bulantı, kusma, ishal, baş dönmesi, kas kuvvetinde azalma, nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü, aritmi (kalp ritminde bozulma) kalp durmasına kadar gidebilir.
5- C VİTAMİNİ: SAÇINIZ DÖKÜLÜYORSA DİKKAT!
Eksikliği: C vitamini de diğer vitaminler gibi eksik olması halinde kendini halsizlik, yorgunluk, bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle sık hastalanma, yara iyileşmesinde gecikme, diş eti iltihabı, ciltte morarmalar, kas-eklem ağrıları, saç dökülmesi şikayetleriyle belli eder.
Fazlalığı: C vitamini vücudunda bolca bulunan kişilerde bulantı, kusma, mide ağrısı, karın ağrısı, ishal, baş ağrısı, deri döküntüleri, uyku problemleri görülür.
6- OMEGA-3: DEPRESYON VE UYKU PROBLEMİ İÇİN GEREKLİ
Eksikliği: Omega-3'ün eksikliği yaygın kas-eklem ağrıları, halsizlik, yorgunluk, cilt kuruluğu, göz kuruluğu, kaşıntı, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, saç dökülmesi, tırnak kırılması, depresyon, uyku problemlerine neden olur.
Fazlalığı: Omega-3'ün fazlası vücutta mide yanması, bulantı, uyku problemleri, düşük tansiyon, kanama eğiliminde artış olarak kendini belli eder. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar Omega-3 dozu açısından dikkatli olmalılar.
MULTİVİTAMİNLERİN ARDINDAKİ 3 TEHLİKE
Vücudumuz için gerekli olan vitaminlerin vücutta yeterli miktarda olmaması ya da gereğinden fazla bulunması halinde yaşanabilecek sorunları aktaran İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ece Yiğit Gençer multivitaminlere de dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"İçeriğinde birden fazla vitamin ve minerali barındıran takviye edici gıdalar multivitamin olarak isimlendirilir. Vitamin ve mineraller vücudumuzda çok çeşitli reaksiyonlarda görev alan, dışarıdan besinler yoluyla e ve yetmediği durumlarda takviyelerle almamız gereken mikro besinlerdir. Sıklıkla halsizlik, yorgunluk, kas-eklem ağrıları, bağışıklığı güçlendirmek, unutkanlık, konsantrasyon problemleri, saç ve cilt sorunları, uyku problemleri nedeniyle tercih edilmektedirler. Günümüzde çok çeşitli içeriklerde multivitaminlere kolaylıkla ulaşmak mümkün."
Multivitaminlerin gribal enfeksiyonlar esnasında bağışıklığı güçlendirmek için veya belli bir süre için konsantrasyonu artırmak gibi amaçlarla kısa süreli kullanılmalarında sakınca olmadığını ileten Dr. Öğr. Üyesi Gençer, uzun süreli multivitamin kullanımlarının doktor kontrolünde ilerlemesi gerektiğini belirtti. "Bir kişinin kendi başına, uzun süre multivitamin kullanması birçok soruna neden olabilir" diyen Gençer yaşanabilecek 3 sıkıntıyı da şu şekilde özetledi:
- Vitamin ve minerallerin fazlası kemik, karaciğer, böbrek gibi organlarımızda birikerek zehirlenmeye sebep olur.
- Belli bir şikayete iyi geleceğini düşünerek direkt multivitamine başlamak yanlıştır. Çünkü başta kanserler olmak üzere birçok hastalığın ilk belirtileri halsizlik, yorgunluk, kas-eklem ağrıları gibi müphem şikayetlerdir. Altta yatan bir hastalık durumu olabilir ve bu şekilde tanının gecikmesine sebep olabiliriz. Bir süredir devam eden bu tarz bir durumumuz varsa takviyelere yönelmek yerine bir hekime başvurmamız gerekir.
- Bu tarz takviyelerin içinde vitamin ve mineraller her birinden az az olacak şekilde yer alır. Bu dozlar ciddi bir eksikliği tedavi etmek için yeterli olmaz. Böyle durumlarda hekim tarafından reçete edilen formları ilaç olarak kullanmak gerekir. Tüm bu sebeplerle bu tarz takviyeleri kan düzeyleri kontrol edilip eksiklik tespit edildikten sonra uygun doz ve sürede kullanmak gerekiyor.