Bu kabilenin erkekleri imkansızı başarıyor! 3 metrelik sırıklarla yürümenin sırrı ne?
Etiyopya’nın Banna Kabilesi, oldukça ilginç bir geleneğe ev sahipliği yapıyor. Yaklaşık 3 metre yüksekliğindeki sopaların üzerinde hiç zorlanmadan yürüyen bu kabile, imkansızı başarıyor. Görenleri hayretler içinde bırakan Banna kabilesinin sırrı ise oldukça şaşırtıcı.
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - Doğu Afrika'nın büyüleyici coğrafyasında yer alan Etiyopya, köklü kültürü ve benzersiz kabile topluluklarıyla dikkat çeken bir ülke. Bu topluluklardan biri de Banna Kabilesi. Güney Omo Vadisi'nde yaşayan Banna halkı, geleneksel yaşam biçimlerini modern dünyadan izole bir şekilde sürdürerek zamana direnen bir kültürü temsil ediyor.
Göçebe bir yaşam tarzını benimsemiş ve ağırlıklı olarak hayvancılıkla geçimini sağlayan kabile, sığır, kabile için ekonomik bir değerin ötesinde, sosyal statünün ve zenginliğin sembolü olarak görülüyor. Aileler, sahip oldukları sığır sayısına göre toplum içinde saygı kazanıyorlar. Kadınlar rengarenk boncuk kolyeler, bilezikler ve kabileye özgü saç örgüleriyle süslenirken, erkekler ise savaşçı kimliklerini vurgulayan geleneksel kıyafetler giymeyi tercih ediyor. Kabilede, vücut boyamaları ve dövmeler hem estetik hem de sosyal anlamlar taşıyor.
ERKEKLER İSTEDİKLERİ KADAR KADINLA EVLENEBİLİYOR
Kabilenin en bilinen ritüellerinden biri olan Ukuli Bula töreni, genç erkeklerin erkekliğe geçişini simgeleyen önemli bir gelenek. Bu ritüelde genç erkekler, belirli bir sayıdaki sığırın sırtından düşmeden geçmek zorundalar. Başarı, gencin toplumda bir yetişkin olarak kabul edilmesini sağlarken, tören esnasında aile ve kabile üyeleri tarafından büyük bir kutlama düzenleniyor. Ancak bu gelenek, bazen zorlayıcı ve fiziksel sınırları aşan bir yapıya bürünebiliyor. Öte yandan bu kabilede erkekler istedikleri kadar kadınla evlenebilir, ancak yalnızca kendi kabileleri içinde olmak şartıyla. Sığır ve diğer mallardan oluşan bir 'başlık bedeli' erkek ve yakın akrabaları tarafından karşılanır. Tipik bir hane, bir kadından, çocuklarından ve bir erkek koruyucusundan oluşur. Bir erkek, sahip olduğu eş sayısına bağlı olarak birden fazla hanenin koruyucusu olabilir. Ayrıca erkeklere bazen boşanmış bir kadını, bir dul kadını veya uzaktaki bir kocanın karısını (genellikle erkek kardeşi) koruma sorumluluğu verilir. Evlilik kutlamaları şölen ve dans içerir.
Modernleşmenin etkileri, Omo Vadisi'nin bu izole topluluklarına ulaşmaya başlamış durumda. Turistlerin ilgisi ve dış dünyayla kurulan bağlar, Banna kültürünü hem tehdit ediyor hem de kabileye ekonomik fırsatlar sunuyor. Özellikle kabile üyeleri, turistlerin ilgisini çeken el yapımı takı ve geleneksel süs eşyalarını satarak gelir elde ediyor. Ancak uzmanlar, bu tür dış müdahalelerin, Banna halkının geleneksel yaşam tarzını dönüştürebileceğine dikkat çekiyor. Kültürel mirasın korunması ve kabilelerin kendi kimliklerini sürdürebilmesi için çeşitli projeler yürütülüyor.
3 METRELİK KAZIKLAR ÜZERİNDE YÜRÜYORLAR
Banna kabilesinin 3 metre kazıklar üzerinde yürümesinin birden fazla sebebi bulunuyor. Bu kabileden genç erkekler, sığırları güderken vahşi hayvanların saldırısından kaçınmak için bir mekanizma olarak kazıklar üzerinde yürüyorlardı. Ancak kazıkların güneybatı Etiyopya'nın bu bölümünde yaygın olmasının tek sebebi bu değil. Sırıkla yürüme, toplum üyeleri arasında uzun süredir devam eden bir kültürel gelenek. Evlenmemiş genç erkekler, toplum festivalleri ve ritüelleri sırasında popüler olan bu geleneğin taşıyıcıları oluyor. Bir tören sırasında Banna kabilesinin sırıkla yürümesi için ilk kural, vücutlarını beyaz şeritlerle boyamaktır. Banna Kabilesi'nde, uzun çubuklar üzerinde yürüme geleneği, genç erkeklerin yeteneklerini sergilemesi ve cesaretlerini kanıtlaması amacıyla düzenlenen törenlerde önemli bir yer tutar. Bu uygulama, kabile içinde saygınlık kazanmanın ve erkekliğe geçişin bir sembolü olarak kabul edilir. Çocuklar, küçük yaşlardan itibaren bu denge ve beceri gerektiren aktiviteyi öğrenirler, bu da onların fiziksel yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Günümüzde, bu geleneksel uygulama daha az yaygın olsa da, kabile üyeleri kültürel miraslarını korumak ve genç nesillere aktarmak amacıyla törenler sırasında uzun çubuklar üzerinde yürüme gösterilerini sürdürmekte. Bu yürüme pratiği, denge, güç ve cesaret göstergesi olarak kabul edilir. Bu uygulama, özellikle erkeklerin fiziksel yeteneklerini sergileyerek toplum içinde saygınlık kazanmalarına yardımcı olan kültürel bir ritüeldir. Yüksek bir çubuk üzerinde yürümek, kişinin fiziksel kontrolünü ve cesaretini sembolize eder. Başarıyla bu ritüeli gerçekleştirenler, kabilede daha fazla itibar kazanır ve yetişkin olarak kabul edilirler. Bu tür ritüeller, kabile kültüründe önemli bir yere sahiptir ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Ayrıca topluluk içinde birlik ve aidiyet duygusunu güçlendiren bir rol oynar.
Bu kazıkları hareket ettirmek büyük bir uzmanlık, denge ve fiziksel güç gerektirir. Şaşırtıcı bir şekilde, genç erkekler bunu inanılmaz bir zarafet ve el becerisiyle başarırlar ki bu da bir güç ve fiziksel yetenek gösterisidir. Direklerde dengeyi sağlamak ve zarifçe yürümek, kabileye çocuğun sorumlu, bağımsız fikirli, güçlü iradeli olduğu mesajını gönderir. Dahası, bu gösteriler kabile arasında bir gurur ve kimlik duygusunu beslerken kültürel tarihi korumaya yardımcı olur.