Bu hataları hepimiz yapıyoruz! 'Şekerli ve kafeinli içeceklerden kaçının'
İklim krizinin etkileri ve ortaya çıkan sağlık risklerini gün geçtikçe daha fazla yaşıyoruz. Dünyanın birçok noktasında afet olarak kabul edilen sıcak hava dalgaları Türkiye'yi de etkisi altına aldı. Aşırı sıcakların su ve vektör kaynaklı hastalıklar haricinde beslenme bozuklukları, ruh sağlığı sorunları şeklinde ortaya çıkabildiğini söyleyen Prof. Dr. Levent Kurnaz ve Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver, afete dönüşen sıcaklıklardan korunma yollarını anlattı.
Temmuz ayında insanlık tarihininin en sıcak 17 gününü yaşadık. Sıcaklıkların bu derece yüksek olmasının ardındaki sebep ise artık son yıllarda etkisini daha da net görmeye başladığımız küresel ısınma. Akdeniz’in batısında, Fas-Portekiz-İspanya-İtalya bölgesindeki aşırı sıcak havanın, bu bölgede sıcaklık rekorlarının kırılmasına neden olduğunu söyleyen Yuvam Dünya İklim Kliniği Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Levent Kurnaz, "Bazı zamanlarda ülkemize doğru uzanan bu sıcak hava bizim de bunalmamıza neden oluyor ama ülkemizde yaşananlar, yeryüzünün diğer noktalarında yaşananlara kıyasla henüz çok kötü değil" dedi.
'KARADENİZ'DE TAŞKINLARA DİKKAT ETMELİYİZ'
Prof. Dr. Levent Kurnaz, Türkiye’de sıcak hava dalgası resmi olarak afet kabul edilmese de İtalya’da sıcaklar yüzünden kalp ve solunum hastalıklarının yüzde 20 arttığını belirtti.
Prof. Dr. Kurnaz, "Ülkemizde de benzer sorunların yaşanmaması için yaşlılar ve sağlık sorunları yaşayanların sıcak hava dalgaları öncesinde özel korumaya alınmaları gerekiyor. Sıcaklığın baskın olmadığı Karadeniz kıyımızda da olası sağanak durumlarında taşkınlara dikkat etmeliyiz" diye konuştu.
YAŞLILAR VE KRONİK HASTALIKLARI OLANLAR DİKKAT ETMELİ
Yuvam Dünya İklim Kliniği Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver ise dünyanın en sıcak günleri yaşadığı bu dönemde sıcak hava maruziyetinin özellikle yaşlılarda ve kronik hastalıkları olanlarda ölümle sonuçlanabildiğinin altını çizdi.
Prof. Dr. Tanrıöver, "Sıcak hava dalgalarından en çok etkilenenler 65 yaş üstü kişiler, gebeler, bebekler ve çocuklar, obezite, diyabet, kronik kalp damar ve böbrek hastalıkları, ruh sağlığı sorunları olan kişiler, sporcular, dış ortamda çalışan işçiler ve çiftçiler. Kalp hastalıkları, hipertansiyon, alerji, psikiyatrik ve nörolojik hastalıklarda kullanılan bazı ilaçlar, alkol ve madde kullanımı da sıcağın etkilerini artırabiliyor" dedi.
"Sıcak hava ilişkili hastalıkları hafiften en ağır tabloya doğru, sıcak krampları, sıcak hasarı ve sıcak çarpması olarak sıralayabiliriz. Kişi baş dönmesi ve sersemlik yaşayabilir hatta bayılabilir. Daha ileri evrede bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, belirgin güçsüzlük ve uykuya meyil gelişebilir. Özellikle kronik hastalıkları olan daha yaşlı kişiler etkilenir. Ancak genç ve sağlıklı olmasına rağmen sıcak ve nemli havada aşırı egzersiz yapan kişiler de sıcak çarpması yaşayabilir. İç vücut sıcaklığının 40 derecenin üzerine çıkması ile birlikte bilinç bulanıklığı ya da kaybı, nöbet gibi nörolojik bulgularla karakterizedir. Kalp ve solunum hızı artar, kan basıncı düşebilir." Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver
'ZAMAN KAYBEDİLMEMELİ'
Sıcaklık nedeniyle kişilerde halsizlik, güçsüzlük, uykuya meyil, idrar miktarında azalma, kanamalar, aşırı kuru bir cilt ve nörolojik semptomlar görülebileceğini belirten Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver, "Eğer kullanılan ilaçlar fizyolojik uyum mekanizmalarını da engelliyorsa sıcak çarpması çok daha hızlı gelişebilir. Özellikle kronik hastalığı olan ve ileri yaşlı kişilerde bu semptomlar fark edilirse zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda var. Sıcak çarpması durumunda vücudun hızla soğutulması hayati önem taşır" bilgilerini paylaştı.
SICAKLA İLİŞKİLİ HASTALIKLARI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALI?
- Hiçbir içecek suyun yerini tutmaz. Susamayı beklemek yerine gün içerisinde düzenli olarak su için. Her zamankinden daha çok su içmeniz gerektiğini unutmayın.
- Alkollü, çok şekerli ya da kafeinli içeceklerden kaçının.
- Küçük porsiyonlarda ama daha sık yiyecek tüketin, yüksek proteinli yiyeceklerden kaçının.
- Dış ortamdaki işlerinizi günün daha serin saatlerinde yapın.
- Kalabalık ortamlardan kaçının.
- Evin en serin odasında oturun, dışardaysanız gölge bulmaya çalışın.
- Sık sık soğuk su ile duş alın.
- Eğer spor amaçlı egzersiz yapacaksanız genellikle günün en serin saatleri olan sabah 04.00 ila 07.00 arasını tercih edin.
- Bol ve açık renkli giysiler giyin. Geniş kenarlıklı şapkalar, şemsiye ve güneş gözlüğü kullanın.
- Yeni bir sıcak ortamda yaşamaya başladığınızda dışarda geçirdiğiniz zamanı yavaş yavaş artırın.
- Çocukları, kronik hastalığı olan kişileri ve yaşlıları dış ortamda uzun süre gözetimsiz bırakmayın.
- Kullandığınız ilaçların etkileri hakkında bilgilenmek ve gerekirse dozlarının düzenlenmesi için hekiminize başvurun.
- Çocukları, yaşlıları ve hayvan dostlarınızı park halindeki aracınızda bırakmayın.
- Özellikle yalnız yaşayan ileri yaşlı ve kronik hastalıkları olan kişilerin sıcak havalarda güvende olduğunu sık sık kontrol edin ve onları gerekli önlemler konusunda uyarın.
- Sıcak ilişkili hastalıkları hangi belirti ve bulgularla tanıyabileceğinizi, bunların kendinizde ya da etrafınızdaki kişilerde ortaya çıkması durumunda ne yapmanız gerektiğini bilin.