Böbrek taşı ameliyatına dair tüm bilinmeyenler

İşte böbrek taşı rahatsızlığı ve böbrek taşı ile alakalı tüm bilinmeyen soruların cevapları…

1- Böbrek taşı ameliyatı nedir, böbrek taşı ameliyatı nasıl yapılır?

Böbrek veya idrar yolları içerisinde oluşmuş olan taşların cerrahi bir girişimle temizlenmesine böbrek taşı ameliyatı denir. İdrar yolu veya böbrek içerisindeki taşa hastamızdaki taşın özelliklerine göre çeşitli yollardan ulaşarak ameliyatı gerçekleştirmek mümkün oluyor. Doğal idrar yolu deliğinden girmek (endoskopi) veya belde böbrek hizasından yaklaşık 1,5 cm. bir kesiden ilerletilen kamera ve cihazlarla böbreğe ve taşa ulaşmak (perkütan böbrek taşı cerrahisi) sıklıkla tercih ettiğimiz, kişinin vücut bütünlüğüne en az hasar veren 2 yöntem olarak öne çıkıyor. Bu 2 yaklaşım yöntemindede taşı vücut içinde küçük parçalara ayrılıyor (genellikle lazer enerjisi kullanarak) ve daha sonra bu parçalar vücut dışına alınıyor.

Daha nadiren ve özel durumlarda laparoskopi veya robot yardımlı cerrahi yöntemlerle de taş ameliyatı yapılabiliyor. Açık taş ameliyatı artık çok nadir gereksinim duyduğumuz bir yöntem haline geldi.

Bu ameliyat yöntemlerinden hangisinin uygun olduğuna karar verilirken taşın idrar yolları/böbrek içerisindeki yeri, boyutu, sayısı gibi faktörler en önemli kriterler olmakla beraber, hastaların yaşı, ek hastalıklarının olup olmaması gibi değişkenler de göz önüne alınmaktadır.

2 - Böbrek taşı ameliyatı kaç günde iyileşir?

Böbrek taşı ameliyatları sonrası iyileşme dönemi hızlı olmaktadır. Günümüzde sıklıkla kullanılan kapalı ameliyat yöntemleri ile hastaların ameliyat sonrası bir gece hastanede takip edilmeleri ve ertesi gün taburcu olmaları mümkün hale gelmiştir.

3- Böbrek taşı neden olur?

Böbrek taşının oluşumuna neden olan bilinen ve bilinmeyen pek çok faktör bulunmaktadır. Pek çok hastalıkla olduğu gibi, böbrek taşı oluşumunda da genetik (kalıtsal) faktörler önemlidir. Bunun yanında kişinin günlük su tüketimi ve yediği-içtiği gıdaların içeriği de taş oluşumunda etkili olabilmektedir.

4- Böbrek taşı belirtileri nelerdir?

Böbrek taşları en sık olarak kişinin belinin yan kısımlarında hissettiği çok şiddetli bir ağrı ile kendilerini belli ederler. Ağrıya bulantı ve kusmanın eşlik etmesine sıkça rastlanır. Bunun yanı sıra kırmızı renkte, kanlı idrar yaptıklarını fark ederek taşlarından haberdar olan hastalar da mevcuttur.

Prof. Dr. Can Öbek

5- Böbrek taşı ameliyatı riskleri nelerdir?

Böbrek taşı ameliyatları gelişen teknoloji ve hassas endoskopik ekipmanlar ile günümüzde güvenli şekilde yapılabilmektedir. Her ameliyatta olduğu gibi kanama ve enfeksiyon gibi riskler bu tip ameliyatlarda da bulunmaktadır. Taşların bir seansta her zaman temizlenmesi mümkün olmayabilir ve ek girişim gereksinimi olabilir. Nadiren böbrek ve idrar yollarında yaralanma meydana gelebilir.

6- Böbrek taşı ameliyatında ne gibi yöntemler kullanılır?

Böbrek taşı ameliyatları günümüzde sıklıkla kapalı ameliyat yöntemleri ile uygulanmaktadır. İnce idrar kanalları içerisinden yapılan bu ameliyatlarda, taşın bir bütün olarak dışarı çıkartılamadığı durumlarda lazer ile küçük parçalara ayrılması yöntemi sıklıkla kullanılmaktadır.

7- Böbrek taşı kendiliğinden düşer mi?

Küçük böbrek taşlarının (<1cm)kentliğinden düşmeleri mümkündür. Bu tip taşlarda ameliyat kararı alınmadan önce kişinin taşı düşürebilmesi için zaman tanınır, bol su tüketmesi tavsiye edilir ve taşı düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar reçete edilir.

8- Kapalı böbrek taşı ameliyatı nasıl olur?

Kapalı böbrek taşı ameliyatlarında böbrek taşının çıkarılması için vücutta ameliyat kesileri yapmak gerekmemektedir. Bazen böbrek üstünde açılacak kalem genişliğindeki bir delikten, bazen de normal idrar yollarından böbreğe kadar ulaşılarak taşların çıkarılması işlemleri yapılmaktadır. Bazı durumlarda hastaların ağrısız iyileşmeleri amacıyla idrar kanalına geçici bir süreyleatel görevi görecek ince kateterler yerleştirilmektedir.

9- Böbrek taşının tekrar oluşmasını engellemek neler önerirsiniz?

Böbrek taşlarının tekrar oluşmasını engelleyecek en önemli faktör kişinin bol su tüketmesidir. Bunun yanı sıra yediği yemeklerdeki tuzu azaltmasının etkinliği de ortaya koyulmuştur. Böbrek taşının analiz edilerek kimyasının belirlenmesi sonucunda, tekrar etmesini engelleyecek ek diyet önerileri veya kullanılacak ilaçlar da belirlenebilmektedir. Bazı genetik sebeplerle oluşan taş hastalığında, tekrar taş oluşumunu önleyici ilaçlar kullanılmaktadır.

10- böbrek taşı olan birisinin beslenmesi nasıl olmalı?

Böbrek taşı olan veya önceden taş düşürmüş kişilerin bol su tüketmeleri en önemli koruyucu mekanizmadır. Bu kişilere idrarlarını sarı yapmayacak (renksiz idrar olacak) şekilde sıvı almalarını öneririm. Yemeklerde kullanılan tuz miktarının azaltılması da faydalı olmaktadır. Taş analizine göre, kişiye özel diyet önerilerinde bulunmak mümkün olmaktadır.