Beykoz Kasrı eserleri kayıp

TBMM Milli Saraylar Dairesi tarihi eşyaların peşinde


       TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı, Beykoz Kasrı eserlerinin peşine düştü. İçinde koltuk takımları, avize, şamdan, tablo gibi paha biçilmez tarihi eserlerin bulunduğu, ancak arşivlerdeki fotoğraflardan anlaşılan kasır, şimdi bomboş. Geçtiğimiz yıl Sağlık Bakanlığı’ndan Milli Saraylar’a devredilen kasırda sadece dört ayna kaldı. Milli Saraylar Daire Başkanı Polat Akbulut, bir yıldır eserleri araştırdıklarını, ancak bugüne kadar hiçbirine ulaşamadıklarını söyledi.
       Odalar bomboş
       Mısır Hidivi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından, Sultan Abdülmecid’e kendisini affettirmek için 1854 yılında yapıldığı bilinen Beykoz Kasrı, Boğaz’ın en güzel tepesine kuruldu. Yıldız Sarayı arşivlerindeki fotoğraflarda kasrın içinin son derece şık döşendiği tarihi değere sahip olan eşyalarla deyim yerindeyse tıka basa dolu olduğu belirtiliyor. Ancak bugün kasrın içine girildiğinde odalar bomboş. Hatta fotoğraflarda gözüken duvarlar, işlemeleri bile üzerine badana yapılarak kapatılmış.
       Fotoğraflarda kaldı
       Yaklaşık 50 yıldan beri Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılan kasır, geçen yıl TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na devredildi. Bu devir teslim işlemleri sırasında, kasırdan geriye demirbaş eser olarak sadece dört ayna Milli Saraylar’a verildi. Beykoz Çocuk Göğüs Hastalıkları Hastanesi olarak kullanılan kasrın içindeki yüzlerce eserin ne olduğu ise bilinmiyor. Milli Saraylar Daire Başkanlığı, fotoğraflardan tespit ettikleri paha biçilmez objeler için bir yıldan beri araştırmalarını sürdürüyor. Ancak bugüne kadar tek bir esere ulaşılabilmiş değil.

Kongre merkezi olacak

       Uluslararası konferans ve kongre merkezi yapılacak olan Beykoz Kasrı’nın restorasyonu iki yıl sürecek. Milli Saraylar Daire Başkanı Polat Akbulut, eserlerin nerede olduğunu araştırdıklarını belirterek şunları söyledi:
       “Kasra ilk girdiğimde, tarihi bir binada hiç eser olmaması şaşırtıcıydı. Devredilen envantere baktığımda sadece dört parça ayna vardı. Bu aynaları da, götürülürken arkadaşlarımız el koymuş."
       Akbulut, eserler bulunamazsa fotoğraflardan bakarak aslına uygun olarak Dolmabahçe Sarayı’ndaki atölyelerde tıpkı benzerlerinin yapılacağını kaydetti. Dolmabahçe Sarayı bodrum katlarında kullanılmayan binlerce tarihi eşya Beykoz Kasrı’na taşınacak.

Prof. Ara Altun: Üzücü bir durum

       “GERİYE dönük olarak envanterleri araştırmak gerekir. Muhakkak devir teslimler sırasında kayıt altına alınmıştır. Kasrın hep resmi kurumlar tarafından kullanılması, kaybolan eserlerin bulunmasını kolaylaştırır. Fotoğraflardan eserlerin değerini anlamak çok zor. Eserler, 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra kasra getirildiğine göre, ithal edilme olasılığı yüksek. Vazo, avize türü objeleri müze ve saraylarda da bulmak mümkün. Bir kasrın bu hale getirilmesi üzücü."

NEDİR?

       Beykoz Kasrı
       1854’de yapılan kasır, Birinci Dünya Savaşı’nda Darüleytam olarak kullanıldı. 1920’li yıllarda trahomlu yetimler yurdu oldu. 1936’da Milli Savunma Bakanlığı’na, 1950’de de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na tahsis edildi. 1953’de prevantoryum yapılan kasır, Çocuk Göğüs Hastalıkları hastanesi olarak günümüze kadar geldi. Sağlık Bakanlığı, kasrı geçen yıl TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na devretti.