Bağırsak tüberkülozuna dikkat!

Kolorektal cerrahi ve proktoloji (bağırsak ve makat hastalıkları) alanında çalışan Prof. Dr. Korhan Taviloğlu, bağırsak tüberkülozunu anlattı.

Tüberküloz hastalığı, mycobacteriumtuberculosis adlı bakteriyle bulaşır ve en sık olarak balgam yoluyla yada damlacık enfeksiyonu şeklinde akciğerlere yerleşir. Dünya genelinde, tüberküloz veya verem hastalığından 3 milyon kişi yaşamını yitirmektedir.

Tüberküloz başlıca;akciğere, sindirim sisteminde yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı, ince bağırsak ve kalın bağırsağa, böbreklere, kemik, eklemler ve omurgaya, beyine, kalp zarına (perikard),mesaneye (idrar kesesi), lenf bezlerine ve üreme organlarına yerleşebilir.

Bağırsak tüberkülozu nedir?

Tüberküloz mikrobunun bağırsaklara yerleşmesine ve hastalık oluşturmasına ‘bağırsak tüberkülozu’ adı verilir. Bağırsak tüberkülozunun sıklıkla az gelişmiş toplumların sorunu olduğu bilinmekle birlikte, gelişmiş toplumlarda ise AİDS hastalarında % 15 - 40 oranında tüberküloz hastalığına ve % 4 oranında bağırsak tüberkülozuna rastlanmaktadır.

AİDS hastalığı olan ve HİV (humanimmundeficiencyvirus) enfeksiyonu taşıyan kişilerde, bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle verem mikrobunun çok daha hızla yayıldığı bilinmektedir. Mycobacteriumtuberculosis adlı bakteri ile oluşan bağırsak tüberkülozu balgam, kan yolu ve çevredeki organlardan direkt bulaşma olmak üzere başlıca üç yolla bulaşır.

Tüberkülozun bakterisinin hayvanlarda, böceklerde, toprakta ve diğer canlılarda canlı olarak yaşamadığı bilinmektedir. Tüberküloz (verem) mikrobunu alan hastaların % 90-95’inde hastalık gelişmez, ancak bu kişilerin % 5-10’unda tüberküloz hastalığı gelişir.

Bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerde tüberküloz mikrobu sıklıkla sadece akciğerlerde sınırlı kalırken, bağışıklığı zayıflamış kişilerde diğer organlara da yayılır. Gebe kadınlarda aktif verem mikrobu olması durumunda nadiren de olsa bebeğe bulaşabilir.

Bağırsak tüberkülozu olan hastalar akciğer tüberkülozuna dikkat etmeli

Bağırsak tüberkülozu hastalarının % 20-25’inde akciğer tüberkülozu mevcuttur. Ölümcül olan tüberküloz vakalarının % 55-90’ında bağırsakta tüberküloz belirlenmiştir.

Bağırsak tüberkülozu, bağırsakta ne tür değişiklere yol açar?

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu; “Bağırsak tüberkülozu bağırsak duvarında ödem (enflamasyon), vakaların % 60’ında ülser de mevcuttur ve büzüşme (fibrozis), nodüller (nasır gibi şişlikler), lenf bezlerinde

şişme ve damarlarda tıkanıklık gibi değişikliklere yol açar.
Benzer bulgulara iltihabi bir bağırsak hastalığı olan Crohn hastalığı da eklenir. Tüberküloz mikrobuna % 80-90 oranında ince bağırsağın son kısmı (ileum) ve kalın bağırsakta (kolon) rastlanılır. Nadiren tüberküloza yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağında da rastlanır.”