Amniyon sıvısı fazlalığı tehlikeli!

POLİHİDROAMNİOS ( Amniyotik sıvı hacminin normale göre fazla olması)

Amniyotik sıvı hacmi; amniyotik sıvının yapımı ile harcanması arasındaki dengeyi gösterir. Amniyotik sıvı yapımı gebelik yaşı ile birlikte çeşitli kaynaklara bağlıdır. Amniyotik sıvı özellikle gebeliğin orta ve geç döneminde özellikle fetal idrar yapımı ile fetal akciğerlerdeki alveolar sıvının dışarıya sızması ile oluşmaktadır. Sıvının ortadan kaldırılması ise öncelikle bebeğin sıvıyı yutması ve sıvının plasental (bebeğin eşi) yüzeyden emilimi ile gerçekleşir.

Amniyotik sıvının gebelik süresince rol oynadığı birçok durum söz konusudur. Bebeğin gelişimi için yeterli fiziksel alanı sağlayarak iskelet sisteminin uygun şekillenmesi, akciğer gelişiminin düzgün şekilde sağlanması, bebeğin dış travmalardan korunması, umblikal kordon basısını engelleyerek bebeğin strese maruz kalmasının engellenmesi bunlardan en önemli olanlarıdır. Normalde amniyotik sıvı hacmi yaklaşık olarak 32. gebelik haftasında en üst düzeye çıkar, 36.haftada 1 litreye erişir ve sonrasında 42.haftaya kadar sabit bir şekilde azalır.

Klinik olarak karşılaşılan en sık anormallikler suyun çok az olması veya çok fazla olmasıdır. Anne adayları arasında daha çok farkındalığın olduğu ve endişe uyandıran durum bebeğin amniyotik sıvısının az olmasıdır; ancak bebeğin amniyotik sıvısının fazlalığı en az azlığı kadar hayati öneme sahiptir ve dikkat edilmediği takdirde anne ve bebek açısından istenmeyen ciddi durumlara sebebiyet verebilmektedir.Yaklaşık olarak gebeliklerin %1’ inde aşırı amniyotik sıvı varlığı tespit edilmektedir.

Nedenleri:

Polihidroamniosun derecesinin yanı sıra gebelik gidişatını sıklıkla polihidroamniosun nedeni belirlemektedir. Polihidroamnios vakalarının büyük çoğunluğu idiopatiktir (nedeni belirlenememiş).

Diğer nedenler;

1)Bebeğin yapısal anomalileri; Santral sinir sistemi ve sindirim sisteminde anomali olan bebeklerde polihidroamnios sıklıkla görülmektedir. Bebeğin santral sinir sisteminde anormallikler nedeniyle yutma mekanizmasının bozulması, kafa yapısındaki anormallikler nedeniyle koruyucu kılıfların yokluğuna bağlı olarak sıvının amniyotik mayiye geçişi ile gelişebilmektedir, Özefagus atrezisi gibi sindirim sistemindeki anomaliler nedeniyle amniyotik sıvının yutulamamasına bağlı olarak gelişebilmektedir),Fetal kardiyak problemler ( kalp yetmezliği, kalp kapakçıklarında darlık, kardiyak aritmiler),Bebeğin karın ön duvarındaki defektlerde bağırsak duvarı boyunca sıvının amniyotik mayiye sızması neticesinde artmış amniyotik sıvı gelişmektedir.

2)Kromozomal veya genetik anomaliler; Polihidroamnios vakalarında kromozomal anomali oranı %35’ lere kadar çıkabilmektedir. En sık görülen anomaliler Trizomi 13,18, 21 (Down Sendromu)’dir.

3) Nöromüsküler Hastalıklar: Yutma mekanizmasının bozulmasından dolayı amniyotik sıvı hacminin artmasına neden olmaktadırlar.

4) Annede diyabet varlığı: Polihidroamniosun ( Amniyotik sıvı hacminin normale göre fazla olması) sık görülen nedenlerinden biridir. Genellikle kötü şeker kontrolü ve fetal anomalilerle birlikte seyreder. Annede mevcut normalden fazla şeker bebeğe geçer, bunun sonucunda bebeğin kanındaki şeker miktarı artar. Bu duruma bağlı olarak plasental (bebeğin eşi) yüzey boyunca amniyotik kaviteye doğru sıvı geçişi olur ve polihidroamnios gelişir. İkinci bir neden de bebekte artmış kan şekerine bağlı olarak bebeğin fazla idrar yapması neticesinde amniyotik sıvı artmaktadır.

5) Konjenital enfeksiyonlar; Toksoplazmosis, rubella, sitomegalovirüs, sfiliz gibi enfeksiyonlara bağlı olarak gelişmektedir. Bunlar polihidroamniosa nadiren neden olmaktadır.

6) Çoğul gebeliklerde ikizden ikize transfüzyon

7) Rh izoimmünizasyonu gelişen gebelikler

Teşhis:

Tanı ultrasonografi ile klinik bulgularla konmaktadır. Ultrasonografi ile karın bölgesinin dört kadranında yapılan ölçümde amniyotik sıvı indeksi 24-25 cm (240-250 mm ) den fazla olduğu durumda polihidroamnios (aşırı amniyotik sıvı varlığı) tanısı konulmaktadır.

Polihidroamnios olgularına yaklaşım:Öncelikle polihidroamnios ( Amniyotik sıvı hacminin normale göre fazla olması) gelişimine sebep olan neden araştırılmalıdır.

Polihidroamniosa ( Amniyotik sıvı hacminin normale göre fazla olması) nedenini araştırmak için annenin şeker hastalığı, enfeksiyon, kan uyuşmazlığı açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bebeğin yapısal anomali varlığı açısından ikinci düzey detaylı ultrasonografi ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bazı durumlarda muhtemel sebebe yönelik bebeğin kromozom analizi ve viral enfeksiyonların tespiti için hastaya amniosentez önerilebilmektedir.

Amniyotik sıvı artışına neden olan durum tespit edildikten sonra eğer tedavisi mümkünse tedavi edilmelidir. Hafif veya orta dereceli polihidroamnios durumlarında genellikle doğum zamanına kadar hasta düzenli aralıklarla takip edilmektedir.

Gebelikte polihidroamniosa bağlı olarak gelişen istenmeyen durumlar:

• Polihidroamnios ile ilişkili en sık görülen komplikasyon; bebeğin eşinin yerinden erken ayrılmasına bağlı olarak anne ve bebek için hayati risk oluşturabilecek kanamalardır.

• Rahmin sıvı fazlalığına bağlı olarak aşırı gerilmesi nedeniyle doğum sonrası rahim düzgün kasılamaz ve kontrol edilmesi zor olan kanamalar meydana gelebilir.

• Erken doğum riski artar.

• Fetal zarların (amniyotik kese) erken yırtılmasına bağlı olarak bebekte hayati risk oluşturabilecek olan kordon sarkması.