A'dan Z'ye bebeklerde görme yetisi ve gelişimi hakkında detaylar
Bebekler ile ilgili merak edilen detayların başında görme yetisi geliyor. Özellikle bebeklerin ne zaman göreceği konusunda anne adayları çeşitli kaynaklardan bilgi edinmeye çalışıyor. Peki, bebekler ne zaman görmeye başlar? Bebeklerde görme yetisini desteklemek için ebeveynler neler yapabilir? Hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Özlem Ünlügedik bebeklerde görmeyle ilgili önemli bilgiler paylaştı.
-Görme sistemi (retina, optik sinirler ve görsel korteks) doğumda olgunlaşmamıştır. Yaşamın ilk haftalarında olgunlaşmaya başlar.
-Optik sinirlerin ve görsel korteksin gelişimi ilk iki yıl içinde meydana gelir. Retina tam olgunluğa yaklaşık dört yaşında ulaşır.
-Görsel olgunlaşma dönemi, görsel sistemin dış etkilerden etkilendiği kritik bir dönemdir.
-Görsel uyaranlar, normal görmenin gelişmesi için kritik öneme sahiptir.
-Merkezi sinir sistemindeki görsel yolların gelişimi, beynin her iki gözden eşit derecede net, odaklanmış görüntüler almasını gerektirir.
-Görsel yolların gelişimini engelleyen süreçler (örn., Kırma kusuru, şaşılık, katarakt) göz tembelliğine neden olabilir.
-Bebeğin görme gelişimi anne karnında başlar.
-Sabit bakabilme doğumdan kısa bir süre sonra başlar. Yenidoğan 20-40 cm uzağı görebilmektedir.
-Bir nesneyi takip edebilme yaklaşık 3. ayda gerçekleşmektedir.
-Görme keskinliği üç ila beş yaşlarında yetişkin seviyesine ulaşır.
Yeni doğan bebek görür mü?
Doğumdan hemen sonra bebekler sadece siyah-beyaz-gri tonlarını ayırt edebilmektedir.
Hangi durumlar tehlikelidir ve doktora başvurmak gerekir?
-Bazen bebeklerin gözleri aynı anda aynı yöne hareket etmeyebilir, bir göz içe veya dışa kayabilir. Bu gibi durumlar normal olabilir.
-Ancak gözler büyük açılarda ve sabit bir şekilde kayma gösteriyorsa mutlaka bir göz doktoruna göstermekte fayda vardır.
Aylara göre görme gelişimi nasıl olur?
-Sıfır ve 1. aylarda ışık kaynaklarına bakabilmek için gözleri ve başı döndürür. Yatay izleme vardır. 6-8. haftada göz teması kurar.
-Bebeğinizin görmesini uyarmaya yardım etmek için, bebeğin odasının farklı, parlak renklerle dekore edilmesinde fayda vardır. Bebeğin beşiğinin üzerine ve yanlarına parlak renkli ve hareketli objeler asılmasında fayda vardır. Bu şekillerin farklı ve değişik renklerde olması önerilir.
-2-3. aylarda yoğun göz teması, dikey ve dairesel izleme mevcuttur, dudak okuma ile ilgilenirler. Cep telefonları ilgilerini çeker ama uzak tutmak gerekir2-3 aylık bebeğin görsel gelişiminin uyarılması için Amerikan Oftalmoloji Derneği bebeğin odasına yeni nesneler eklemeyi ve mevcut nesnelerin ve yatağın yerini sık sık değiştirmeyi, görsel uyaranla birlikte bebekle konuşmayı ve bu arada hareket halinde olmayı (takip açısından sesi takip önemlidir), beşikte gece lambası kullanmayı, uyurken sırtüstü yatırmayı, uyanıkken bebeğin gözlemde olduğu süre içerisinde karın üzerine yatırmayı önerir.
-3-6. aylarda kendi ellerini inceler, asılı nesnelere uzanır ve kavrar, düşen ve yuvarlanan oyuncakları gözlemler, görsel dikkat alanı giderek artar.
-7-10. aylarda küçük ekmek kırıntılarını fark eder, önce onlara dokunur sonra kıskaç tutuşu geliştirir, resimlerle ilgilenir.
-11-12. aylarda evde görsel yönelim oluşur, pencereden bakar ve insanları tanır, resimleri tanır, saklambaç oynar.
Bebeğinizin görmesini desteklemek için neler yapılabilir?
Bebeğinizin onunla yerde emekleme pozisyonlarında cisimlere uzanma hareketleri yapmasını sağlayabilirsiniz.
Bu bebeğinize el-vücut ve nörogelişimsel anlamda ilerlemesi açısından fayda sağlayacaktır.
Bebeğinizin en sevdiği oyuncaklara yerde uzanmasını ve yakalamasını kolaylaştırabilirsiniz.