20'lik dişler çenenizi bozmasın!
Beslenme alışkanlıklarının değişmesi sonucu çene yapısı giderek küçüldüğünden, 20’lik dişler çıkarken ağızda kendilerine yer bulmakta zorlanıyor.
20 yaş dişleri bilinenin aksine herhangi bir yaşta da çıkabildiği gibi, çene kemiğine gömülü olduğu durumlarda enfeksiyonlar ve yüzde şişmeler meydana getiriyor. Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı Dt. Gökçe Çetin, 20’lik dişlerin sorun yarattığı durumlar ve tedavi süreçleri hakkında merak edilen soruları yanıtlıyor.
20’lik dişlerin çıkması için en uygun zaman hangi yaştır? Niçin?
En uygun zaman 18-30 yaşları arasıdır. 20 yaş dişlerinin önündeki ikinci büyük azı dişleri 11-13 yaşlarında ağızda görüldükten sonra, dişlerin sürmesi için yeterli çene kemiği mesafesi var ise 20 yaş dişleri çıkabiliyor.
Bazı kişilerde 20’lik dişler çok ileriki yaşlarda çıkabiliyor? Niçin?
Bu durum çene veya dişin gelişimi ile ilgili olabiliyor. Diş arkındaki yer darlığı durumlarında dişin çıkabilmesine; dişeti, kemik veya komşu diş engeli mani olabiliyor. Bu gibi durumlarda diş gömülü kalarak, bu engellerden herhangi biri ortadan kalktığında çıkabiliyor ve daha ileriki yaşlarda oluşabiliyor.
Bazı kişilerin 20’lik dişlerinin sadece yarısı çıkıyor. Diğer yarısı da ileriki yıllarda çıkabiliyor. Bunun sebebi nedir?
20'lik diş kendisine, çene kemiğinde uygun bir kemik mesafesi yeri bulduğunda, ileriki yıllarda çıkabiliyor. Bazen de ağızda oluşmadıkları için hiç çıkmıyor veya sadece yarı çenedekiler çıkabiliyor.
20’lik dişler genellikle kişiler için baş belasıdır. 20’lik dişlerden çektiğimiz kadar hiçbir dişten bu kadar çekmiyoruz. 20’lik diş problemleri niçin oluşuyor?
Dişin yarısı çıkmış yarısı da çene kemiğinde gömülü bulunduğu zaman, çıkmış tarafın etrafını çevreleyen diş eti ile arasında bir diş eti cebi oluşuyor. Bu diş eti cebi, yediğimiz yemeklerin ve bakterilerin birikimi için müsait bir boşluk oluşturuyor. Bakterilerin bu boşlukta çoğalmasıyla enfeksiyonlar ve yüzde şişmeler meydana gelebiliyor.
20’lik yaş dişlerinin oluşturduğu problemler nelerdir?
20’lik dişler, diş fırçalarının zor ulaşabildikleri bölgelerde olduğundan, dişteki plağın yeterince temizlenememesine bağlı çürük oluşumları, diş eti enfeksiyonları, bir öndeki dişlerde ara yüz çürükleri gibi problemler ortaya çıkarabiliyor.
20’lik dişler hangi durumlarda mutlaka çekilmeli? Niçin? Eğer çekilmezse ilerde ne tür sağlık problemleri oluşturur? Çekilmesi gereken 20’lik dişlerle ilgili görsellik varsa bizimle paylaşabilir misiniz?
6 ay-1 sene gibi zaman aralığında sürekli tekrarlayan, diş eti ve çene iltihaplanmalarında, ileri derecede çürüme durumlarında ve üst çenedeki 20 yaş dişlerinin çıkıp, alttaki 20 yaş dişlerinin çıkmaması durumuna bağlı dişlerde meydana gelen uzamalarda dişin çekilmesinde fayda vardır. Çekilmedikleri takdirde ağızda, diş kaynaklı kist ve tümörler meydana gelebiliyor.
Hiçbir rahatsızlık vermese de kötü pozisyonlu bir 20’lik diş niçin çekilmelidir?
Bu durumlarda bazen diş fırçasının ulaşamayabileceği konumlarda bulunabiliyor. Dolayısıyla plak birikimi ve çürük oluşumu kaçınılmaz oluyor. Aynı zamanda, genelde üst çene 20 yaş dişleri yanağa doğru eğimli çıkarak bazen rahatsızlık verebiliyor. Hastanın bu şikayetlerden kurtulabilmesi için çekilmeleri gerekiyor.
20’lik diş çekiminin normal diş çekiminden farkı var mıdır?
20’lik dişlerin çene kemiğindeki konumunda, duruş pozisyonunda, büyüklüğünde, üzerinin kemikle veya mukoza ile kaplı olması gibi sorunları yoksa, 20 yaş diş çekiminin, normal çekimden bir farkı yoktur.
20’lik dişlerde hangi durumlarda ameliyat gereklidir?
Dişin tam çıkamadığı veya çene içerisinde gömülü kaldığı durumlarda ameliyat uygulanır.
Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Çekim bölgesi bir yara bölgesi olduğundan, iyileşme süresince ağrılar meydana gelebiliyor. Bu durumlarda uygun ilaçları ve ağız çalkalama sularını öneriyoruz. Çekim sonrası kanama ihtimalini arttırabileceğinden, hastaların sıcak yiyecek ve içeceklerden uzak durmaları, ilk 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapmamaları gerekiyor. Dişlerimizi fırçalarken çekim bölgesini daha dikkatli fırçalamakta da fayda var. Ağız temizliğimize bu dönemde daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor.
Halkımızın 20’lik dişler hususunda yaptığı yanlışlar nelerdir? Niçin?
Halk arasında 20 yaş dişlerinin çabuk çürüyen, gereksiz ve çıkar çıkmaz çekilmeleri gereken dişler olduğu inancı yaygındır. Bu inanışın tam tersine, düzenli bir şekilde çıkıyor ve diş dizisini bozmuyor ise mutlaka korunmalı gerekiyor. Bazen ağızda çıkmamış ancak diş filmlerinde görülen gömülü kalmış 20 yaş dişleri, yaşamımız boyunca ağızda bir sorun çıkarmadan yerinde durabiliyor. Bu dişlerin çıkmaması sorun teşkil etmeyip, çekilmeleri gerekmeyebiliyor. Altlı ve üstlü olarak çıkmış 20 yaş dişleri, çiğneme görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getiriyorsa çekilmeleri için bir neden bulunmuyor.