2019’da sağlıkta en çok neleri konuştuk?

Senim TANAY KARAKUŞ

senim.tanay@milliyet.com.tr

Elektronik sigara tehdit haline dönüştü: Elektronik sigara 2019’da neredeyse hiç gündemden düşmedi. ABD’de elektronik sigaranın neden olduğu akciğer hastalıklarından ölenlerin sayısı 40’a ulaşırken 2 binden fazla kişi elektronik sigarayla bağlantılı akciğer hastalıklarına yakalandı. Eylül ayında ABD Başkanı Donald Trump, elektronik sigaraların bazılarının satışını yasaklayacağını açıkladı ancak lobicilerin baskısından dolayı bu kararını ertelemek zorunda kaldı. Bazı eyaletlerde elektronik sigaranın birkaç çeşidi geçici olarak yasaklandı.

Aşı karşıtları yine işbaşında: Aşı karşıtlığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok konuşuldu. Türkiye’de 2011 yılında aşı reddi yapan aile sayısı 183 iken 2018 itibarıyla 23 bin dolaylarına ulaştı. Hatta bu rakamın 2019'da 40 bin civarında olduğu açıklandı. Bu aileler alüminyum ve cıva gibi maddelerin insan sağlığına zararlı olduğunu ve bu nedenle aşıların da çocuklara zarar verdiğini iddia ediyor. Ancak böyle devam ederse dünya üzerinde aşılarla kökü kazınmış pek çok hastalık yeniden hortlayıp binlerce çocuğun hayatını tehdit edebilir! Sağlık Bakanlığı da son açıkladığı 2019-2023 Stratejik Planı içerisinde yüksek aşılama hızlarının korunacağını ve 13-24 aylık bebekler tam aşılı hale getirileceğini duyurarak bu konunun ne kadar önemli olduğuna bir kez daha dikkat çekti.

Kızamık alarmı verildi: Kızamık vakalarının dünya çapında 2018 yılına oranla 3 kat arttığını açıklayan Dünya Sağlık Örgütü küresel kızamık salgını uyarısı yaptı. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de 2016’da sadece 9 kızamık vakası görülürken 2017 bu sayı 84’e, 2018’de ise 716’ya ulaştı. Son olarak Güney Pasifik ada ülkesi Samoa'da 81 kişinin ölümüne neden olan kızamık salgını nedeniyle acil durum ilan edildi. Birçok uzman, aşı reddinin popülerleşmesi ile kızamık vakalarının artması arasında bir bağlantı olduğunu vurguluyor.

Batı Nil virüsü can aldı: Tekirdağ’da yaşayan bir kişi, sivrisinek ısırması sonucu bulaşan Batı Nil Virüsü nedeniyle hayatını kaybetti. Bunun üzerine sağlık otoritelerince pek çok araştırma yapıldı. Uzmanlar “Batı Nil Virüsü ülkemize Afrika üzerinden göç eden kuşlarla geliyor, kuşları ısıran sivrisineklerden da insanlara bulaşıyor” açıklamasında bulundu.

Öykü Arin hayata tutundu: Lösemiye yakalanan 4 yaşındaki Öykü Arin Yazıcı için Tüm Türkiye'de donör kampanyası başlatıldı. Minik Öykü Arin, aylar sonra babasından nakledilen yüzde 98,5 uyumlu ilikle hayata tutunmayı başardı.

5 hastaya aynı anda karaciğer nakli yapıldı: Malatya’da İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde aynı anda 5 hastaya karaciğer nakli operasyonu yapıldı. Guinness Rekorlar Kitabı'na girmesi hedeflenen ameliyatlar, 13 saat sürdü.

Neslican Tay'ı kaybettik: Daha önce 3 kez yendiği kansere 4'üncü defa yakalanan ve kansere karşı verdiği savaşla milyonların sevgisini kazanan 20 yaşındaki Neslican Tay, hayata gözlerini yumdu.

Grip aşılarının dağıtımı gecikti: Her yıl eylül ayında yapılan grip aşılarının dağıtımı bu yıl kasıma sarktı. Grip aşısı isteyenler için liste hazırlayan eczaneler, ellerine ulaşan aşıları listeye göre dağıtma kararı aldı. Uzmanlar bu gecikmenin nedenini, tetravalan aşı içeriğinde bulunan ek İnfluenza B virüs suşunun, Dünya Sağlık Örgütü tarafından gecikmeli olarak aşı üreticilerine sunulması olarak açıkladı.

Onlarca kişi ıspanaktan zehirlendi: İstanbul, Tekirdağ, Edirne ve Kocaeli'de onlarca kişi yediği ıspanak sonrası zehirlenerek hastanelik oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı ve İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ekiplerinin yaptıkları incelemede, ıspanak demetleri arasına karışan yabancı otların zehirlenmeye neden olduğu belirlendi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da besin zehirlenmelerinin ıspanaktan değil, yabani otlardan kaynaklandığını tespit ettiklerini söyledi.

Otizmli çocuklara okulda saldırdılar: Aksaray'daki Mehmetçik İlkokulu’nda "Otizmli çocuklar ve aileleri, onları istemeyen diğer çocukların velileri tarafından yuhalandı" haberleri Türkiye'nin gündemine oturdu. Başta Milli Eğitim Bakanlığı olmak üzere pek çok kurum da harekete geçti. Vicdanları yaralayan bu olay sonrası okul müdürü açığa alındı ve inceleme için bir müfettiş grubu görevlendirildi.

Siyanür ile intiharlar Türkiye’yi salladı: Türkiye, kasım ayında peş peşe siyanürle gerçekleşen üç toplu intihar ile sarsıldı. Siyanür satışının denetimsiz bir şekilde internetten bile yapılabilmesi, bu olaylarda en tepki çeken detay oldu. Birçok psikolog, psikiyatr, sosyolog ve hukukçu yaşanan bu olayları bir toplu intihar değil, cinayet olarak değerlendirdi.

Uyuz hastalığındaki artış korkuttu: Yurt genelinde geçen yıllara göre hastanelere yapılan uyuz vakası başvurularında büyük artış yaşandı. Birçok eczanede uyuz ilacı bulunamadı. Uzmanlar var olan ilaçların büyük kısmının ise parazit, ilaca direnç kazandığı için fayda etmediğini açıkladı. Sağlık Bakanlığı, resmi Twitter hesabından uyuz belirtilerine karşı dikkatli olunması gerektiği yönünde paylaşımda bulundu.

Adalar’da ruam hastalığı paniği yaşandı: Hayvanlarda ortaya çıkan ve insanlara da bulaşabilen ruam hastalığı sebebiyle Büyükada’da 81 at itlaf edildi. Bu durumdan tedirgin olan pek çok kişi, otel rezervasyonlarını iptal ettirdi. Büyükada'daki İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İSPARK fayton alanındaki kontrol merkezi idari binasında ilçe sağlık ekiplerince sağlık taraması için birim oluşturuldu. At sahipleri, seyisler, sürücüler ve aileleri kontrolden geçirildi. Atların "ruam" hastalığıyla ilgili periyodik sağlık taramalarına ise 3 ay daha devam edileceği açıklandı.

Türkiye’nin 4’üncü çift kol nakli gerçekleşti: Antalya’da 4,5 yıl önce güneş enerjisi sistemi montajı yaparken elektrik akımına kapılması sonucu kollarını kaybeden 25 yaşındaki Yusuf Oğuz Şimşek’e Akdeniz Üniversitesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Ömer Özkan ve ekibi tarafından çift kol nakli yapıldı. Şimşek, Türkiye'nin 4'üncü çift kol nakilli hastası oldu.

Herkese sağlıklı ve mutlu yıllar!