YÖK bu kez şaşırttı!
Eskişehir’de Kent Konseyi’nin konferansı vardı. Günübirlik gidip dönecektim. YÖK’ten Sezer Hoca aradı, “Çok beğeneceğin bir toplantı var, kaçırma” deyince, gecenin köründe, rotayı, anında, İstanbul’a değil, Ankara’ya çevirdim...
YÖK’e ne zamandır gitmemiştim. En son gittiğimde yine Yekta Hoca’ya uğramıştım. YÖK üyesi olarak, mini minnacık bir odada kızağa çekilmiş, YÖK’te olup bitenleri izliyordu. Yusuf Ziya Özcan ve Gökhan Çetinsaya ekibinin neredeyse aldığı her karara muhalefet şerhi koyuyordu.
Derken Başkan oldu, ardından da ikinci kez atandı. Kendi ekibini kurdu. Dün eleştirdiği ne varsa, bugün onları, iyileştirmeye, YÖK’ü kurumsallaştırmaya çalışıyor.
Başarılı mı?
Eski başkanlardan çok daha başarılı olduğu kesin.
Tek sorunu, eskiler bir yapıp on gösterirken, kendisi on yapıp bir bile gösteremiyor. Siyasete mesafeli duramıyor.
Peki, YÖK’te siyaset var mı?
Kurmayların pek çoğuyla görüşüp, 100/2000 programı çerçevesinde, doktora yapan öğrencileri görünce, içime su serpildi. Liyakate önem verilmiş, bugünden çok gelecek düşünülmüş, en önemlisi de doktora öğrencilerine hiç olmadığı kadar moral destek sağlanmış. Keyifli bir toplantıydı. Önce Yekta Hoca konuştu. Sonra da bursiyer doktora öğrencileri ve danışman hocalar söz aldı. Müthiş bir heyecan ve iyimserlik vardı.
Üniversitelerdeki siyasetin ve sıradanlığın neredeyse zerresi yoktu. Hepsi de pırıl pırıldı ve kendi bilim alanlarında, bugünden çok geleceği hedefleyen projelere imza atmaya hazırlanıyorlardı.
Hatta başörtülü bir öğrenci, herkesin hislerine tercüman olup, beynimizi, aklımızı, geleceğimizi, hiç kimse ipotek altına alamaz hatırlatmasında bulundu. Toplantı sonrasında, Yekta Hoca’ya, “Hocam ne olur, doktora öğrenci seçiminde kullandığınız kriterleri, rektörlere de uygulayın” dedim, herkes gülüştü...
Doktora programındaki öğrencilere 2 bin 250 lira maaş veriliyormuş. Bence çok az ve az 5 bin lira olmalı. Çünkü, akılları geçimlerinde değil, araştırmalarında olmalı!..
Sayı yetersiz!
Saraç, mevcut programı, sıradan bir burs programı olarak görmediklerini özellikle hatırlattıktan sonra, dünyadan örnekler verdi.
“Çin’de 1000 kişiye 2.2; Amerika’da 1000 kişiye 1.7; Avrupa Birliği ülkelerinde 1000 kişiye 1.5 doktoralı kişi düşerken, Türkiye’de bu oran 1000 kişiye 0.4. Bütün amacımız, doktoralı insan kaynağı oranını artırmak” dedi.
Peki, üniversitelerde adeta parayla satılan doktora diplomalarından haberi yok mu? Elbette var. Belki de bu programı onlar da ders alsınlar diye vitrine çıkarttı ve sıkı takipçisi oldu.
En çok merak ettiğim alanlardaki doktora öğrencilerinin sayılarını sordum, işte rakamlar:
Aşı Çalışmaları: 20, Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji: 10, Doğal ve Bitkisel Ürünler: 82, Hidrojen Yakıt Pilleri: 45, Robotik, Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi: 37
Program çerçevesindeki öğrenci sayısı 3 bin 500 civarındaymış ve 5 bine çıkartılması hedefleniyormuş!
YÖK koridorları yine buz gibiydi. Yemeği, üniversitelerde öğrencilere sunulan tabldottan daha iyi değildi. İnovasyona, önce, mutfaktan başlamalısınız demem o yüzdendi.
Başkanlık ofisinde Doğramacı döneminde çok değerli tablolar vardı, hiçbirinden eser kalmamış.
Üyelerin bir bölümü ya hep savunmada ya da tencere dibin kara seninki benden kara modunda.
Denklik bölümünün başında okul arkadaşımı görmek sevindiriciydi ve bir başka yazıda bu konuyu uzun uzadıya ele alacağım.
Anlatılanlar ilginç ötesiydi.
Öğrenim için gittikleri ülkelerde 8-10 gün kalıp, hukuk diploması alıp, denklik için başvuranlar varmış!..
Öncelikli alanlar
Peki, hangi 100 alanda doktora eğitimi yapılıyor? 4 temel alan var. İş onlar:
Sağlık: Afet Tıbbı, Aşı, Biyofizik, Çocuk Gelişimi ve Beslenme, Doğal ve Bitkisel Ürünler / Kozmetik Ürünler, Epidemiyoloji, Hastane Enfeksiyonları ve Antimikrobiyal Direnç, Hemşirelik, İmmunoloji, İnsan Beyni ve Nörobilim, KBRN, Klinik Eczacılık, Kök Hücre Çalışmaları, Metabolizma ve Kronik Hastalıklar, Moleküler Byioloji ve Genetik, Moleküler Farmakoloji ve İlaç Araştırmaları, Moleküler Onkoloji, Moleküler Pataloji ve Laboratuvar Tıbbı, Nüfus Hareketliliği ve Göçmen Sağlığı, Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları, Rehabilitasyon Tıbbı ve Yardımcı Teknolojiler, Rejeneratif Tıp, Sağlıklı Beslenme ve Gıda Katkı Maddeleri, Tamamlayıcı Tıp, Toksikoloji, Translasyonel Tıp, Yaşlanma ve Yaşlı Sağlığı.
Mimarlık ve Tasarım: Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Şehir ve Bölge Planlama.
Sosyal Bilimler: Anayasa Hukuku, Antropoloji, Arap Dili ve Edebiyatı, Bilgi ve Belge Yönetimi, Bilim Tarihi, Bilişim Hukuku, Deniz Hukuku, Eğitimde Dijitalleşme, Ermenice, Hadis Usulü, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi, İletişim Çalışmaları, İslam Hukuku Usulü, İspanyol Dili ve Edebiyatı, İşaret Dili, Kamu Maliyesi, Klasik Arkeoloji, Kore Dili ve Edebiyatı, Milletlerarası Hukuk, Müzecilik, Okul Öncesi Eğitim, Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyet Tarihi, Özel Eğitim, Psikoloji, Sağlık Ekonomisi, Siyaset Psikolojisi, Siyasi Coğrafya, Somut Olmayan Kültürel Miras, Taşınabilir Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım, Uluslararası Güvenlik ve Terör, Uygurca.
Fen ve Mühendislik Bilimleri: Ağ teknolojileri, Akıllı Enerji Sistemleri, Akıllı ve Yenilikçi Malzemeler, Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji, Biyoenformatik-Biyoistatistik, Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği, Biyomedikal ve Biyomedikal Teknolojiler, Blokzincir Teknolojisi, Deniz ve Gemi Mühendisliği, Elektrikli ve Hibrit Araçlar, Endüstri Mühendisliği, Güvenlik ve Güvenilirlik Mühendisliği, Hesaplamalı Bilim ve Mühendislik, Hidrojen ve Yakıt Pilleri, Hijyen, Sanitasyon ve Gıda Mühendisliği, İklim Değişikliği, İleri Robotik Sistemler ve Mekatronik, İleri ve Akıllı İmalat, İnşaat Mühendisliği, Kuantum Programlama, Mikro ve Nanoteknoloji, Nöromühendislik, Nükleer Enerji, Optik, Elektrooptik ve Fotonik, Sanal ve Artırılmış Gerçeklik Teknolojileri, Siber Güvenlik/Kriptoloji, Sistem Mühendisliği, Su Ürünleri ve Balıkçılık Teknolojisi, Sürdürülebilir Ormancılık, Sürdürülebilir Tarım, Sürdürülebilir ve Akıllı Ulaşım, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uzay ve Havacılık Mühendisliği, Veri Bilimi ve Bulut Bilişim, Yakıtlar ve Yanma, Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi, Yazılım Mühendisliği, Yenilikçi Gıda İşleme Teknolojileri ve Gıda Biyoteknolojisi, Zootekni ve Hayvan Besleme.
Özetin özeti: Devamı gelecek!..
