Eğitimden umudunu kesen çok. Daha iyi olacağına inanlar da var. Kimin haklı ya da haksız olduğunu zaman gösterecek...
İki gündür Antalya’daydım. Tüm Eğitimciler ve Eğitim Müfettişleri Sendikası TEMSEN’in düzenlediği 10. Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi’nde ilk gün Eğitim 2023 Vizyonu, ikinci gün de yapay zekâ konuşuldu.
Hem de çok yönlü ve olabildiğince özgür bir ortamda.
Felsefeciler de vardı, hukukçular da. Ve öylesine farklı bakış açıları sundular ki her iki konuyu da bir defa değil, yüz defa düşünmemiz gerektiği ortaya çıktı.
Müfettişler için eğitimin sigortası derler; gördük ki eğitime, hak, hukuk, liyakat, pedagojik ve tarafsızlık anlamında en fazla sahip çıkan onlardı.
Her ne kadar bir süredir eğitimin etkisiz elemanı haline getirilmeye çalışılsa da hiç pes edecek gibi değiller.
Yoksa mesleklerine ihanet etmiş duygusuna kapılırlar ki, bu, tanıdığım hiçbirinin aklından bile geçmiyor!
Yapay zekâ
Yapay zekâ ile ilgili yurt içi ve yurt dışı pek çok kongreye katıldım ama hiçbiri böylesine insani bakış açısına sahip değildi.
İşte önemli satır başlarından bazıları:
- ABD’ye Amerika Birleşik Devletleri değil, Amerika Birleşik Şirketleri diyoruz.
- Sosyal medyayı kullandıkça yapay zekâya veri topluyoruz. Veri toplamak en büyük zenginlik olacak ve bu verileri hep ABD şirketleri topluyor.
- Robotlar asla dünyayı ele geçiremez, çünkü onları biz yönetiyoruz.
- Mesleklerin hiçbiri yok olmayacak, tam aksine, daha nitelikli hale gelecek.
- Robot öğretmenler objektif olacak.
- Veri toplayacak sistem oluşturulduğunda, yapay zekâ kesinlikle eğitime yararlı olacak.
- Yapay zekâ, insan beyninin modellemesinden başka bir şey değil.
- Yüz milyar nöron var, 80 milyonu kullanıyoruz. Yapay zekâ hepsini kullansın mı? Hayır.
- Yapay Zekâ Hukuku Dairesi oluşturma gereği oluştu.
- Yapay zekânın yaratacağı ekonomik rantın 149 trilyon dolar olacağı söyleniyor.
- Yapay zekâlı robota Suudiler vatandaşlık hakkı, Ruslar hapis cezası verdi. Farklı ülkelerde de farklı haklar tanındı.
- Yapay zekâ suç işlediğinde, ceza kime verilecek? Algoritmayı yazana mı, üretici firmaya mı?
- Yapay zekâ mükemmel teftiş yapabilir. Vicdani kanatları da zamanla gelişebilir.
- Hâkim ve müfettiş yalan söyleyeni hemen anlar ama yapay zekâ yüklediğiniz davranışlar kadar başarılı olur.
- Avrupa’da felsefe ile yapay zekâ birlikte yol alıyor.
- Yapay zekâda özgürlüğün sınırları ne olacak?
- Ülkemizde bilim ve teknoloji ile felsefe birlikte yürümüyor.
- Felsefe, hâlâ gayrimeşru sayılıyorsa, bu veriler nasıl işlenecek? Felsefe, her şeye kuşkulu bakar.
- Yapay zekâyla birçok soruna bir ölçüde çözüm sağlarız. Peki, etik ve cinsel sıkıntıları nasıl çözeceğiz?
- İnsan düşünen, üreten, sorumluluğu olan bir varlık, bu, robotlarda da olacak mı?
- İnsanın etik yönünü elinden aldığınızda, geriye akıllı bir canlı kalır. Peki, bu mutlu olmaya yeter mi?
- Yapay zekâyla o kadar mutlu olacağız ki, bu dünyada bize cenneti yaşatacak diyenler var. Peki ya kötü kullanılırsa ne olacak?
- Eğitim ve öğretimde kim özne, kim nesne olacak?
- Eskiden modern çağda insan kendini mutlu edecek dine ihtiyaç duymayacak deniliyordu, tam tersi din daha etkili hale geldi, ikinci bir travma yaşanır mı?
- Bilmek bir haktır. Eğitim de insana değerli olduğunu hissettirme sanatıdır.
- Yapay zekâya hazır mıyız? Hayır. Hiçbir teknolojiye hazır değildik.
- Bizim yapmamız gereken, kendi yapay zekâmızı oluşturmaktır.
- Bu dünyadaki cennetten çok, öbür dünyadaki cennete odaklanmış bir toplum olarak nasıl bir yol izleyeceğiz?
Özetin özeti: Gelecek bugünden daha mı iyi olacak, işte o tartışılır.
