Amerika’yı Amerika, zengin ülkeleri zengin yapan en önemli etkenlerden biri de kişi başına düşen Ar-Ge harcamaları.
İçinde bulunduğumuz İnovasyon Çağı’nda ürün geliştirmenin ve pazar payını artırmanın olmazsa olmazlarının başında Ar-Ge geliyor.
Maliyeti 100 lira olan teknolojik ürünlere ya da örneğin tohumlara bin lira ödeyerek, o ülkelerin en önemli Ar-Ge finansörü aslında bizim gibi tüketici ülkeler...
Ar-Ge bizde uzun yıllar zerre kadar ciddiye alınmadı.
Taklit ve ucuz olanı tercih etme alışkanlığımıza bir de daha çok kazanma hırsı eklendiğinde, Ar-Ge’ye harcanan paralar boşuna masraf olarak görüldü.
Son yıllara kadar, yurt dışının tam aksine, bizdeki Ar-Ge harcamalarının neredeyse dörtte üçü devlet kökenliydi. Özel sektör yeni yeni oyuna giriyor!
Aşağıdaki listeye göz attığınızda, çok çarpıcı bir tablo söz konusu. Devlet ve savunma sanayii hâlâ ilk sıralarda.
Türkiye’nin rantını paylaşan ağalar, kaplanlar, babayiğitler, holdingler, sektörler ya hiç yoklar ya da çok alt sıradalar.
Ar-Ge konusunda dünden bugüne çok önemli destek ve yatırımlar var ama ona rağmen yine de arkası gelmiyor. Çünkü hâlâ bir Ar-Ge kültürü oluşturamadık. Araştırma ve araştırmacılara saygı duyamadık. Günlük politikaların ve kolay kazançların ötesine geçemedik!..
Ar-Ge şampiyonları
Turkishtime dergisinin Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) “İlk 1000 İhracatçı Firma” araştırması kapsamında derlenen verilerden ve Kamuyu Aydınlatma Platformu’na bildirilen bilançolarda yer alan bilgilerden yola çıkarak hazırladığı Ar-Ge 250 Zirvesi’nde geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yine ASELSAN var. Ar-Ge 250’ye göre Türkiye’nin en fazla Ar-Ge harcaması yapan ilk 10 şirketi şöyle:
1) ASELSAN 1.242.624.679
2) TUSAŞ 720.849.593
3) FORD OTOMOTİV 479.177.290
4) TOFAŞ 440.280.000
5) ROKETSAN 397.698.118
6) KOÇ HOLDİNG 228.122.000
7) ARÇELİK 201.229.659
8) VESTEL ELEKTRONİK 149.030.000
9) HAVELSAN 121.000.000
10) NETAŞ 105.476.938
Savunma sanayii
Ar-Ge’ye en çok yatırım yapan ilk 5 firma arasında savunma sanayii şirketleri öne çıkıyor. Ar-Ge 250 Zirvesi’nin değişmeyen ismi ASELSAN ile 2. sıradaki TUSAŞ ve 5. sıradaki ROKETSAN savunma şirketleri. Bu şirketler, cirolarının yaklaşık üçte birini Ar-Ge’ye ayırıyor. Bu diğer sektörlere göre hayli yüksek bir oran.
Savunma ve havacılığın yanı sıra, otomotiv, beyaz eşya ve elektronik sektörleri de
Ar-Ge’de ekonomiye lokomotiflik ediyor.
İlk 10’da, otomotiv sektöründen Ford, Tofaş, beyaz eşyadan Arçelik, bilgi teknolojilerinden Netaş yer alıyor. Öte yandan tekstil - hazır giyimde İsko ve Çalık Denim, otomotivde Tırsan ve MAN Türkiye, beyaz eşyada Bosch Ev Aletleri, ilaçta Abdi İbrahim, demir - çelikte Erdemir Ereğli, mobilya yan sanayii ve aksesuarlarında Samet gibi şirketlerin Türkiye’de Ar-Ge’ye kendi sektörlerinde liderlik ettiği dikkat çekiyor.
Özetin özeti: Zoru seven bir milletiz ama kolaycılığın esiri olduk. Ar-Ge ile kendimizi yenilemenin zamanı geldi de geçiyor!
