Yaşlılarda genellikle basit düşmelerle veya osteoporoz (kemik erimesi ) etkisiyle, gençlerde ise genellikle düşme, kayak kazası, trafik kazası gibi travmalarla meydana gelir Osteoporoz yani kemik erimesinin özellikle kadınlarda menopoz dönemi sonrası daha sık görülmesi, yaşlılık döneminde oluşan kalça kırıklarının önemli bir oranının kadınlarda yaygın oluşunun sebebidir.
Sağlıklı yapısını ve gücünü yitiren kemik, yaşlı bir hastanın, en basit haliyle evde ayağının bir yere takılarak düşmesi sonucu kolaylıkla kırılabilmektedir.Yaşlılıkla birlikte gelişen reflekslerde yavaşlama ve kas güçlerinde azalma ve bazen düzensiz tansiyon durumu, kişileri düşmeye ve dolayısıyla kırık riskine daha açık hale getirir.
Sebebi her ne olursa olsun, gerçekleşmiş bir kalça kırığında kemik yerinden oynamış ise tanı koymak oldukça kolaydır, hastanın kendisi ya da yakınları dahi bu durumu fark edebilir. Çünkü hasta yürüyemez ve yapacağı her harekette kalçada artan ani ve çok şiddetli ağrı olur. Ancak kırıkta herhangi bir kayma söz konusu değilse, hasta aksayarak da olsa yürüyebilir ve çok şiddetli bir ağrı hissetmeyebilir. Kesin tanı için, muayene, röntgen görüntüleri ve gerekirse tomografiye ihtiyaç duyarız.
Tanısı konulmuş bir kalça kırığına, özellikle yaşlı hastalarımıza, derhal müdahale edilmesi gerekir. Çünkü yatağa bağlı olan yaşlı bir vücudun metabolizması hızla zarar görür. Kronik rahatsızlıkları varsa bunlar giderek ağırlaşır. Hasta, fiziksel ve ruhsal açıdan hızlı bir sağlıksızlaşma sürecine doğru sürüklenir. Genellikle bu süreç hastanın kaybıyla neticelenir.
Protez cerrahisinde kaydedilen teknolojik ve teknik gelişmeler sayesinde, kalça kırığı yaşayan yaşlı hastalarımıza yaşları kaç olursa olsun (80 ve 90 yaş üzeri dâhil olmak üzere) rahatlıkla protez cerrahisini uygulayabilmekteyiz.Protez ameliyatı geçekleştikten 24 saat sonra hastalarımızı, yaşları çok ileride olsa dahi, hemen ayağa kaldırıp, yürüteç yardımıyla yürütmekteyiz. Bu yürüme çalışmaları, hastanın hem iyileşme sürecini hızlandırmakta, hem de hastaya moral aşılamaktadır.
Kalça protezinde öncelikli amacımız hastayı yaşı kaç olursa olsun yatağa bağımlılıktan zaman kaybetmeden, bir an önce kurtarmak ve eskisi gibi sağlıklı yürümesini sağlamaktır. Bunun için tek çözüm cerrahi tedavidir. Gelişen teknolojiyle birlikte kullanım ömrü 30 yıla ulaşmış olan protezler sayesinde, hastalarımız uzun yıllar boyu sağlıklı bir kalça eklemine sahip olmaktadırlar.
Op.Dr. Gökçe MIK
Yetişkin ve Pediyatrik Ortopedi Uzmanı
www.gokcemik.com
FACEBOOK: Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op.Dr.Gökçe Mık
INSTAGRAM: @opdrgokcemik
TWITTER: @gokce_mik