Abbas Güçlü

Abbas Güçlü

aguclu@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Hemen her konuda kafa karışıklığımız var ama işin içine tarih girince kavramlar altüst oluyor.
Örneğin, bir kalıntı bulunuyor, üç beş milyon yıldan bahsediliyor.
Ya da antik kentlerle ilgili bilgiler verilirken en az 5 bin yıldan söz ediliyor.
Diğer canlılar bir yana, insanoğlu ne zamandır var?
Bu konuda da çok farklı söylentiler var ve olaya nereden baktığınıza göre, yıllar ya daha da gerilere gidiyor ya da olabildiğince azalıyor.
Bu da kafaları karıştırmaya yetiyor da artıyor.
Kaldırımlardan vazgeçip, yine gereksiz bir konuya mı kafa yoruyorsun diyenler mutlaka çıkacaktır. Ama tarih çok önemli!
Eğer, biz bugün, dünü merak etmez, doğru araştırmaz ve doğru analiz etmezsek, yarın bizden sonrakiler de bugüne dair doğru tespitlerde bulunamazlar!..
Biz bugünü bugün anlayamıyoruz, bin yıl sonra nasıl anlayacaklar diye bıyık altından gülenler mutlaka olacaktır ama yine de tarih, tarihtir!..
İşte bu yüzden, tarihi, özellikle de bilim tarihini ciddiye almakta yarar var!..
Hangi insan?
Böylesi zor ve içinden çıkamadığımız konularda, Bilim Tarihi denilince akla ilk gelen isimlerden Ural Akbulut Hoca’ya başvurduk.
İlginç anekdotlar anlattı:
“İnsanlık tarihi denilince iki farklı tanım yapılabilir.
Bazıları tarih deyince, yazılı olması gerektiğini kabul ediyor.
Tarih boyunca demek yazının bulunduğu 5000 yıl öncesi demek oluyor.
Ama yazıdan önceki arkeolojik kalıntıların yapılış tarihini biliyoruz.
100 bin yıl önceki insanların bıraktığı aletler eşyalar var.
Eğer soruda bizim gibi insanlar ne zaman ortaya çıktı deniliyorsa, o durumda da farklı tanımlar yapılabiliyor.
Bizim türümüzün adı homo sapiens.
Homo sapiens yani modern insan, 60 bin yıl önce günümüzdekine evrilmiş haldeydi.
Bazen 100 bin yıl önceye uzanır diyenler de var.
Ama bugün, sana bana benzeyen insan 60 bin yıldır var.
Şayet yeni iskeletler bulunursa, 100 bin yıl önceye de uzanabilir.
Bizim atamız sayılan homo erectus 1.3-1.8 milyon yıl önce Afrika’dan çıkıp Anadolu üzerinden Avrupa’ya geçti.
Ama onun beyni bizden çok küçüktü. Bizim kadar beyni olan insan türü homo sapiens olduğu için modern insan 60 bin yıl önce ortaya çıktı diyoruz.
Homo erectus ve ondan öncekilere ‘insansı’ ya da ‘hominid’ denilir.
Hominidlerin tarihi 3.8 milyon yıl önceye uzanır.
Onların da türleri vardır ama beyinleri bizimkinden çok küçüktür yani şempanze beyni kadardır...”
Bilim tarihi
Keşke, okullara bilim tarihi dersi de konulsa ve hemen her şeye tarihi bir derinlikten bakmayı öğretebilsek.
Benim en çok merak ettiğim konulardan biri, antik kentlerin bugünkülerle kıyaslanmayacak derecede mükemmel olmaları.
Yüzlerce hatta binlerce yıl ayakta kalan yapılar, caddeler, su sarnıçları, kültür merkezleri, mabetler, onları süsleyen resimler, mozaikler ve en önemlisi de birbirinin güneşine engel olmayan, tarım arazilerini yağmalamayan, bahçesiyle, kileriyle, estetiğiyle insanı büyüleyen evler ve kent merkezleri...
Pek çok alanda, binlerce, on binlerce ya da milyonlarca yıl öncesinin gerisinde kalıyorsak, bunun nedenlerini anlamak için, bilim tarihine yolculuk yapmaktan başka çıkış yolumuz yok...
Özetin özeti: Her şeyden önce, adam gibi adam yani insan olmamız gerekiyor ve bunun yolu da insanlık ve bilim tarihini doğru öğrenmekten ve doğru uygulamaktan geçiyor..