Sıfırcı hocalar da ışığı gördü

Standard & Poors, Moody’s, Fitch gibi ülkelere ve şirketlere not veren kuruluşlar da (bizde, bu derecelendirme kuruluşları için, “sıfırcı hocalar” deyimi yerleşti), küresel krizde dipten dönüldüğü mesajını vermeye başladılar.
Bu kuruluşlar, ülke ve şirket notlarını beklenen risklere göre, ya yükseltiyorlar (upgrade) ya da düşürüyorlar (downgrade). 2009’un ilk 3 ayı sonuna kadar, sıfırcı hocaların verdikleri “downgrade” notları, “upgrade” notlarından fazlaydı. Şimdi artık “upgrade” biçimindeki notlar artıyor.
Sıfırcı hocaların verdikleri notlar “downgrade/upgrade” rasyolarıyla değerlendiriliyor. Bu değerleme, bir veya birden fazla sıfırcı hoca bazında veya bölgeler itibariyle yapılabiliyor. 2009 yılı başında, bu rasyolar, tarihi zirvelerini görmüşlerdi. İşte, şimdi rasyolar, yönünü aşağıya doğru çevirmiş durumda.
Standard & Poors, sadece Batı Avrupa şirketleri için son altı ayda 500’e yakın derecelendirme notu açıkladı. Borsalarda görülen yukarı hareketliliklerin de etkisiyle, şirket notlarındaki “upgrade”ler arttı.
Ancak, Moody’s’e göre, önümüzdeki bir yıl içinde, notları düşürülen şirketlerden yüzde 20’si iflasla karşı karşıya kalacak. Bu da gösteriyor ki, küresel krizden çıkılıyor ama çıkış yavaş, sancılı ve birkaç yıla yaygın olacak.
2008 yılında, sadece Batı Avrupa’da 100 civarında özel sektör tahvili vadesinde ödenemedi. Bu durum, 221 milyar dolarlık bir “default” durumu yarattı. “Kötü senaryo” sorulduğunda, 2010 yılına kadar, sadece, Batı Avrupa’da tahvillerini vadesinde geri ödeyemeyen şirket sayısının 350’ye çıkabileceği dile getiriliyor.

Sıfırcı hocalar kime ne not vermiş?
Sıfırcı hocalar da kendi aralarında tam olarak anlaşamıyorlar. Üstelik, bir şirketin notu, o şirketin bulunduğu ülke notunu geçemiyor. Ancak, artık, hangi şirketin hangi ülkeye ait olduğunun kesin olarak belirlenemediği küreselleşen dünyada, bu kural da değişmek üzere.
Bakın bazı uluslararası bankaların 7 Mayıs 2009 itibariyle kafa karıştıran notlarına: