Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Medyada Demokrasi Girişimi’nin (Media Democracy in Action) 2007-2008 yıllarında dünyada, medya üzerinde yapılan sansürleri kapsayan, “Censored 2009” kitabı yayımlandı.
Kitapta, 2007-2008 yıllarında sansürlenen medya haberleri ve bunlardan en önemli 25’inin hikâyesi yer alıyor. Bu yılki kitaptaki Türkiye bölümünde, Arat Dink ve Hrant Dink’in mahkemeye verilişine yer verilmiş. Gelecek yılın kitabında ise, muhtemelen, Türkiye’den Deniz Feneri ve Ergenekon davaları için konulan yayım yasakları da yer alacak.
Kitapta konu edilen, yayımı yasaklanan medya haberlerinden önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:
-“Amerikan askerlerinin, Irak harekâtında öldürdükleri Iraklı sayısı 1 milyonu buldu” haberi sansürlendi. Gazeteler, bu haberi, “Amerika, her ay Irak’ta 10.000 kişiyi mi öldürüyor?”, “Irak’ta ölü sayısı Kamboçya-Ruanda katliamını geçti”,  “Araştırmaya göre, Irak sorunu 1 milyon kişinin ölümüne yol açtı” başlıklarıyla vermişlerdi. 
- “Amerika, Kanada ve Meksika arasındaki ekonomik ortaklığa (NAFTA) askeri ortaklık da eklendi. Artık bu 3 ülke birlikte savunulacak” haberi sansürlendi. Gazeteler, bu haberi, “Derin birleşme-Antidemokratik genişleme”, “Kuzey Amerika’da askeri yönetim”, “Hukukun sonu” başlıklarıyla verdiler.
- “InfraGard adlı kuruluş, FBI ve DHS (İç Güvenlik) ile ilişki kurarak, bazı şirketlere, kamuoyuna haber verilmeden önce gizli bilgiler sağlıyor” haberi, 7 Şubat 2008 günü sansürlendi. The Progressive, bu haberi “FBI, iş dünyasına önderlik ediyor” başlığıyla vermişti.
- “Irak ve Afganistan’daki savaşta görev alan 300 askerin ifadesi” sansürlendi. Bu konudaki haberlerde, Amerikan askerlerinin, bu bölgelerdeki hukuk dışı davranışları konu ediliyordu.
- “Irak’a gönderilen 12 milyar dolar nakit paranın 9 milyar dolarının akıbeti bilinmiyor” haberi, Ekim 2007’de sansüre uğradı. Haberi, Vanity Fair, “Bağdat üzerinde milyarlar” başlığıyla vermişti.
- “Dünyada 27 milyon köle var. Bu sayı, tarihteki en yüksek rakam” haberi, 15 Mayıs 2007’de sansürlendi. Sojournes, haberi, “Global köle ticareti büyüyor” başlığıyla vermişti.
- “2006 yılında marijuana (esrar) satmak ve kullanmak suçundan tutuklanan kişi sayısı 829 bini aştı. FBI raporuna göre, her 38 saniyede bir kişi bu nedenle tutuklanıyor” haberi de sansürlendi.

Haberin Devamı

Diğer bazı sansürlemeler
Kısaca, bu dönemdeki diğer sansürlenen haberlere göz atalım:
- Amerika, Hamas’ı devirmesi için El Fetih’e destek veriyor.
- Kosova, Amerikan kolonisi haline getiriliyor.
- Gazze’deki 2 milyar dolarlık gaz rezervi Filistinlilere verilmiyor.
- Kongo ormanlarındaki hırsızlığın sorumlusu Dünya Bankası.
- Afrika hükümetleri, Avrupa Birliği’nin, Afrika’da gümrüksüz mal satma isteğini reddetti.
- “Terörle Global Savaş” bahane edilerek, Afrika’nın doğal kaynakları üzerinde askeri kontroller kuruluyor.
- Avrupa Birliği’nin, birçok ülkeyle yaptığı anlaşmalar, Dünya Ticaret Örgütü’nün koyduğu kurallara aykırı.