Bizdeki son seçimlerde oyların, bilgisayarlara işlenip seçim sonuçlarının neredeyse aynı gün, hatta, sandıklar kapanır kapanmaz açıklanması, birçok spekülasyona yol açmıştı. Şimdi aynı kaygılar ABD’de yaşanıyor. ABD’de, birçok eyalette elektronik oylama sistemi var ve kullanılan oylar tek tek değil, toplu olarak açıklanıyor. Sonuçta, hiç kimse kendi oyunun sayılıp sayılmadığını sorgulayamıyor.
İşte bu nedenle, şimdi Kongre’ye bir yasa tasarısı sunuldu. Artık, kullanılan her “oy”un, gerektiğinde kâğıda da basılması ve elektronik sayım yapıldıktan sonra, oyların, itiraz edilen bölgelerde elle sayılması isteniyor. 2010 yılından itibaren, uygulamanın böyle olması öngörülüyor.
Oy hırsızlığı
Bilgisayar aracılığı ile yapılan oylama veya sonuç hesaplama süreci sırasında, oyların çalınabileceği, oylardaki parti adının sonradan değiştirilebileceği, ilave oylar yaratılabileceği ispatlandı. Doğal olarak, bu işler resmi kurumlar tarafından değil, onların bilgisayarlarına sokulan virüsler tarafından veya “hacker’lar (bir bilgisayara uzaktan erişim yapabilen kişiler)” kullanarak yapılıyor.
Bu nedenle, oyların, doğrudan bilgisayara işlenmesi yerine, “optik okuyucu” tarafından okunduktan ve sayıldıktan sonra, bilgisayarlara kaydedilmesi gerekiyor. Böylece, gerektiğinde, elle yeniden sayma da yapılabilecek. Hatta, itiraz olmasa bile, her bölgenin % 3’ünü kapsayacak biçimde, oyların bir kez de elle sayılması, hataları en aza indiriyor. Öte yandan, sonradan, isteyen kişiye, kullandığı oyun bir kopyası da verilebilecek.
Böylece, seçim sonuçlarının iktidar partisi, seçimden sorumlu bürokratlar veya “hacker”lar tarafından değiştirilmediğine emin olunabilecek.
Bilgisayar aracılığı ile yapılan soygunlar tüm dünyada öylesine yaygınlaştı ki, yapılan araştırmalar, elektronik hırsızlığın, cüzdandan kâğıt para çalmaktan çok daha kolay olduğunu gösteriyor. Yani, artık, “elektronik yankesicilik” devri başladı. Sadece İngiltere’de, 2006 yılında 430 milyon pound tutarında, çalıntı kredi kartları ile alışveriş yapıldı.
Bütün araştırmalar, bilgisayarlar kullanılarak oyların sayılması sırasında, çok kolaylıkla, “oy hırsızlığı” yapılabileceğini gösteriyor. Bunu yapanların da, mutlaka, sayımdan sorumlu kişiler olması gerekmiyor.
Bu nedenle, bizde de, bilgisayarlı oy hesaplama sistemlerinin gözden geçirilmesi ve çok güvenli olduğunun herkese kanıtlanması gerekiyor.
