Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Merkez Bankası, bu yılki enflasyon raporunun ikincisini yayımladı. Çok iyi hazırlanmış. Enflasyon raporlarının içinde, önemli bilgi ve veriler var.
Önceki raporda, Merkez Bankamız , dünyadaki diğer merkez bankaları ile karşılaştırılmıştı. Yapılan karşılaştırmalar, dünya merkez bankalarının artık benzeşmeye başladığını gösteriyor.
Hemen hemen dünyadaki tüm merkez bankaları, ülkelerinin gelişmişlik düzeylerine göre, aynı politikaları güdüyor. Güdülen bu politikaların da, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar tarafından empoze edildiği anlaşılıyor.
Örneğin, tüm merkez bankaları, ülke parlamento ve hükümetlerine hesap vermeye başladı. Yılda 4 kez hazırlanan “Enflasyon Raporu” da, Merkez Bankamızın para politikası hakkında kamu oyuna ve hükümete verdiği bir rapor niteliğinde. Ayrıca, yılda 2 defa hükümete “Merkez Bankası Bilgilendirmesi” yapılıyor. Merkez Bankamız “Para Politikası Karar Özetleri”nin açıklanması da, “ne yaptığını bilen merkez bankası” görünümü bakımından, bankaya büyük saygınlık kazandırıyor.
Bu sistemi, önceki Başkan Süreyya Serdengeçti getirmişti. Şimdiki Başkan da, kararlılıkla ve ileri götüren tedbirler alarak, uyguluyor. Öte yandan, Merkez Bankası’nın “hedeflerde tutmama yaşanması” durumlarında, ocak ayı içinde, hükümete “açık mektup” yazdığı da, biliniyor.
Yıllık rapor uygulaması zaten vardı. Merkez Bankamız, bu uygulamalarıyla, Avustralya, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Endonezya, Filipinler, Güney Afrika, İngiltere, İsrail, İsveç, Kanada, Kolombiya, Macaristan, Meksika, Peru, Polonya, Şili, Tayland, Yeni Zelanda merkez bankaları ile benzeşiyor.

Enflasyon hedeflemesi
Gelişmekte olan ülkelerin çoğu, Merkez Bankamız gibi “Enflasyon Hedeflemesi” yapıyor. Bunlar arasında, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, İsrail, Kore, Brezilya, Romanya, Meksika, Peru, Şili, Kolombiya, Filipinler, Guatemala, Güney Afrika, İzlanda var. Yani, “enflasyon hedeflemesi” sistemi de uluslararası otoriteler tarafından, ülkelere önerilmiş durumda.
2008 Aralık itibariyle, enflasyon hedefini tutturan ülkeler arasında, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Kore (alt üst marj düşük olduğundan), Brezilya var. Global mali kriz sırasında, başka sapmalarla da karşılaşılabilir. Merkez Bankamızın, alt üst hedef marjı, Brezilya ile birlikte, çok geniş; buna rağmen, enflasyon hedefi tutmamış. Hedef önemli değil; Merkez Bankası, çok iyi bir kriz yönetimi yaptı.

Son rapor
Nisan sonunda yayımlanan “Enflasyon Raporu” önemli noktalara değiniyor:  
- İktisadi faaliyetteki yavaşlama, güçlenerek devam ediyor.
- Toplam talebin, enflasyonu düşürme yönündeki katkısı arttı.
- Dış talepte de artışı gösteren bir veri yok. 
- Para politikalarıyla, iç talebin bir ölçüde yükseltilebileceği öngörülüyor.
- Bankaların kredi vermedeki tedirginliği sürmekte. Ancak, krediler, önceki döneme göre artmış ve artış eğilimi sürüyor.
- Bu yılki küresel büyüme
% 0.5’ten % -1.3’e revize edildi. Merkez Bankası da bu oranlardan iyi fakat paralel yurtiçi beklentiler ve 55 dolar petrol fiyatını baz alarak, para politikasını belirleyecek.
- Merkez Bankası, global krizdeki toparlanmanın 2010’da başlayacağını öngörüyor.
- Merkez Bankası baz senaryosu, bu yılki enflasyonu % 4.8 - % 7.2 (ortalama % 6) olarak tahmin ediyor.