Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Biz, IMF ile çekişeduralım, Macaristan ve Ukrayna, IMF fonlarını özel sektörlerine kullandırmaya başladı bile. Bu ülkeler, sadece banka mevduatına değil, IMF’nin özel sektörlerine kullandırdığı fonlar için de tam garanti verdiklerini ilan ettiler. IMF’nin bizde de özel sektöre fon kullandırması halinde, yapmamız gereken bu.
Çek Cumhuriyeti’nde, dolaylı yoldan bir tam mevduat garantisi var.
Rusya, bankaları için, 200 milyar dolarlık bir yardım paketi açtı. Ayrıca, kendi TMSF’lerine, 7.6 milyar dolar fon sağladılar. Hükümet, devlet şirketlerinin hisse değerlerini korumak için, borsada alımlar yapıyor. Bu çeşit alımlar için, 2008 yılında 250 milyar ruble harcanmıştı. Bu yıl için, 250 milyar ruble daha ayrıldı.
Ayrıca, gayrimenkul piyasasını ve gayrimenkul (mortgage) kredilerini desteklemek amacıyla, kredi sağlayan kuruluşlara 60 milyar ruble ve kredi aracılığı yapan şirketlere de, ilaveten 60 milyar ruble sağlandı. Devletin sahip olduğu VEB Bankası, Syvaz-Bank’ın tüm borçlarının yüzde 98’ini garanti etti.
Sberbank, VTB ve Gazprombank’a sermayelerinin bir katı kadar ek kaynak olanağı verildi. Bu tedbirlere ek olarak, bankalara bütçeden ihaleyle fon sağlanıyor. Bu fonlar, geçen yıl 625 milyar ruble iken, bu yıl 1.5 trilyon rubleye yükseltildi.

Hükümetler ne yaptı?
İrlanda’da hükümet banka mevduatı ve kredileri karşılığında, 485 milyar euro’luk garanti verdi.
Norveç’te hükümetin 350 milyar Norveç kronu tutarında bono ihraç etmesi ve bu tutarın, sisteme likidite sağlanması için kullanılması kararlaştırıldı. Bu plan dahilinde, bankalar istediklerinde, gayrimenkul kredileri bonolarını, devlet tahvilleriyle değiştirebiliyorlar.
İspanya’da, bankaların iç ve dış piyasalardan yapacakları borçlanmalara, 100 milyar euro devlet garantisi sağlandı. Ayrıca, devlet, 50 milyar euro tutarında özel sektör tahvili satın aldı.
İtalya’da, merkez bankası 40 milyar euro tutarındaki banka borçlarını satın alıp, karşılığında merkez bankası bonoları verdi. Ayrıca, merkez bankası, bankalara sağladığı krediler karşılığında aldığı teminatları iyice düşürdü.

Milli destek
Fransa’da, banka borçları için, 320 milyar euro’ya ve 5 yıla varan garantiler sağlandı. Bu sisteme, sermayesi güçlü olan bankalar da katkı yaptılar. Ayrıca, sermaye yeterliliği düşen bankalara, 40 milyar euro verilmesi kararlaştırıldı ve bunun 14 milyar euro’luk bölümü, şimdiye kadar ödendi.
En önemlisi, hükümet, milli bankaların, yabancı bankalar tarafından satın alınmaması için, sıkıntıdaki bankalara her türlü desteği vereceğini açıkladı.
Almanya, 480 milyar euro’luk kurtarma planı açıkladı. Bunun, 400 milyar euro’suyla, bankaların piyasalardan alacakları 3 yıla kadarki borçlara, küçük bir ücret karşılığında garanti verildi. 70 milyar euro, banka sermayelerinin artırılmasında kullanıldı. 10 milyar euro tutarında ise, bankaların batık kredileri satın alındı.
Bu fonun yüzde 35’i, eyalet bütçelerinden alınıyor. Ayrıca, merkez bankası (Bundesbank) bazı zorlamalar karşılığında, banka hisselerini almaya başladı. Bundesbank, banka yönetimlerine karışmıyor; ama, örneğin, bu durumdaki bankaların kâr dağıtması yasaklanıyor.
Doğal olarak, en ciddi tedbirler, ABD ve İngiltere’de alınıyor. Bu ülkelerde alınan tedbirler sonraki yazımın konusu olacak.