İngiltere’de krize karşı alınan tedbirleri iki başlık altında toplayabiliriz. Birinci başlıkta, “politika kararları” var. “Politika kararları”na dahil tedbirler arasında, bankalara ilave sermaye konulması, banka borçlarına garanti verilmesi ve piyasaya ilave likidite sağlanması bulunuyor.
İlk planda, bankalara 50 milyar pound sermaye sağlandı. İkici aşamada, bankaların ellerindeki hükümet bonoları ve hisse senetleri satın alınarak, bankalara 25 milyar pound daha verilmiş oldu.
Daha önce sermaye konulan bankaların 250 milyar pound’a kadar olan, yeni verilmiş kısa ve orta vadeli borçlarına hazine garantisi sağlandı. Bankacılık sektörü kuruluşlarına, bunlara ilaveten 200 milyar pound tutarına varan, teminat karşılığı kredi verilmesi onaylandı.
Politika paralelinde yapılanlar
Yukarıdaki politika kararları paralelinde, Royal Bank of Scotland’ın (RBS) 5 milyar pound tutarındaki öncelikli hisseleriyle, 15 milyar pound tutarındaki adi hisseleri karşılığında, bankanın yüzde 60’ı hazineye geçti. HBOS da 11.5 milyar pound hisse senedi karşılığı hükümet yardımı aldı.
Lloyds TSB’ye yüzde 40 hisse alınması karşılığında 5.5 milyar pound verildi. Barclays Bank’a, Ortadoğu kaynaklı 7.3 milyar sterlin sermaye bulundu ve hazineye yapılması gereken 2008 yılı kâr payı dağıtımından vazgeçilerek, 2 milyar pound ilave kaynak sağlanmış oldu.
Avrupa Birliği ile yakınlaşma
İngiliz hükümeti şu anda Avrupa Birliği ile ortak mali tedbirler alınması üzerinde çalışıyor. İngiltere Merkez Bankası Bank of England’ın (BOE) uyguladığı faiz oranlarının doğrudan tüketicilere yansıtılması üzerinde duruluyor.
Bu arada, Anglo Irish Bank kamulaştırıldı. Northern Rock’a sağlanan kredilerin geri ödenmesi, ertelendi. Bankaların geri ödenemeyen kredilerine, “hazine garantisi” sağlandı. BOE, tüm sektörlere dahil şirketlerin, para konularak doğrudan satın alınması amacıyla, 50 milyar pound fon ayırdı.
Bu tedbir gelişmiş ülkelerde ilk kez uygulanmış olacak. Öte yandan, RBS’nin 2008’de 20 milyar pound’un üzerinde varlık kaybetmesi sonucunda, hükümet, bu bankadaki payını yüzde58’den yüzde 70’e çıkarmış bulunuyor.
Birkaç gündür, global krizle mücadele sırasında, hükümetlerce alınan değişik tedbirleri anlatmaya çalışıyorum. Bizim için bunlardan alınacak çok ders var. Özellikle, Amerikan Merkez Bankası’nın ticari senetleri satın almaya başlamasının ve BOE’ın, uyguladığı faiz oranlarını piyasaya da yansıtmak amaçlı olarak aldığı tedbirlerin üzerinde durulması lazım.
Özay Şendir
F-35 meselesinde kitabın orta yeri...
29 Kasım 2024
Didem Özel Tümer
Ankara’da ‘değerlendirme’ kulisi: Öcalan ile kim görüşecek?
29 Kasım 2024
Abbas Güçlü
Diploma mı, meslek mi?
29 Kasım 2024
Abdullah Karakuş
Bölgede satranç ve terörle mücadele
29 Kasım 2024
Mehmet Tez
Suudi Arabistan başarabilecek mi?
29 Kasım 2024