Sermaye Piyasası Kurulu’nın (SPK), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) çalışan ve kısaca broker diye adlandırılan, aracı kurum temsilcileri sayısının 2/3’ünün İMKB’den çıkarılmasına karar verilmiş. Çıkarılma kararını veren SPK. Broker’ler işlerini kaybetmek istemedikleri için, buna karşılar. Borsa Başkanlığı, “SPK, hiç olmazsa, salonumuzun yarısını versin” diye, neredeyse, SPK’ya yalvarıyor. Aracı Kuruluşlar Birliği’nin yerleşik bir fikri yok. “Sorun, diyalogla çözülsün” diyor.
Kimse, sorunun, SPK tarafından neden durup dururken ortaya atıldığını araştırmıyor. Kimse, getirilecek yeni düzenin, aslında neyi hedeflediğini düşünmüyor. Kimse, bu uygulamanın, Türk Sermaye Piyasası’na ne katkı getireceğini sorgulamıyor. Kimse, böyle bir uygulamanın, teknik altyapısının var olup olmadığı konusuyla ilgilenmiyor. Kimse, bu konuda, SPK’nın yetkili olup olmadığı konusunu gündeme getirmiyor.
Aracılar denetim kıskacında
Ne İMKB, ne de aracı kurumlar, artık, çıkarlarını savunacak halde. Bankalara aracı kurum kurdurularak, aracı kurumların imtiyazı yok edildi. Aracı kurumlar, denetim kıskacı altına sokuldu. İMKB, ses çıkarmadı. İMKB, maaş ödeyemez hale geldi. Bu sefer, aracı kurumlardan ses yok. En övündüğüm kurumlar, üzerlerine ölü toprağı serpilmiş gibi.
İlke 1- Bu konuda yetki sahibi olan, SPK değil, tamamen İMKB’dir.
İlke 2- Bazı konular, diyalogla çözülmez. Fikir alınabilir ama yetkili olan kararı verir.
İlke 3- İMKB’nin, her zaman önceden hazırlanmış ve teknik nedenleri belirlenmiş bir görüşü olmalıdır.
Doğru olan hangisi?
SPK, NASDAQ gibi, salonun ve borsa binasının giderek tamamen ortadan kalktığı, bilgisayar sistemiyle alışveriş yapılan bir “alım satım sistemi” istiyor. Bu sistem, sonunda, aracı kurum çalışanlarını çok azaltır. İMKB çalışanlarına da, gerek duyulmaz. NASDAQ sistemi, New York’ta bir binanın altıncı katında, 12 bilgisayar uzmanı tarafından çalıştırılan, bilgisayar ünitelerinden oluşuyor. İstenilen, bu olabilir.
Biz, İMKB’nin bilgisayar sistemini kurarken, bu konuyu çok araştırdık. Hâlâ, Borsa Salonu’nu koruyan New York Borsası’na bizzat gittim ve salonu korumalarının nedenini sordum. Bu konuyu araştırması ve faydalarını-zararlarını ortaya çıkarması için, dünyadaki bir numaralı uzmanlar tutuldu. Gördük ki, İMKB ve “Piyasa Bilgisi” ancak ve ancak, insan unsuru, katılımı ve heyecanıyla geliştirilebilir. Bu nedenle, ELİT adını verdiğimiz sistem, “Bilgisayar Destekli, Salon Esaslı” olarak kuruldu.
NASDAQ, şimdi anahtar teslimi, bilgisayar sistemleri satmaya başladı. Sakın, SPK’ya kendi sistemlerini önermiş olmasınlar?