Bir Zihni Sinir projesi: Metrobüs

1 Milyar 200 milyon euro’luk rezalet abidesi. Yanlış fizibiliteyle yapılmış, değerinin çok üzerinde harcamayla gerçekleştirilmiş, İstanbul trafiğine uymayan bir proje: Metrobüs.
Tercihli yollar, önceden de vardı; yanlış uygulama olduğu için, Ankara’da da, İstanbul’un bazı yerlerinde de kaldırıldı. Şimdi, beton ve çelik korkuluklarla ayrılmış, otobüs yolları çıktı. Biz bunlara, “metrobüs hattı” diyoruz. Üstelik, metrobüs hatları, çevre yollarından ve uluslararası otoyollar üzerinden gidiyor.
Yanlış 1) Otoyollar hiçbir zaman iki şeride düşürülmemelidir. Bu, her şehir planlamacısının bilmesi gereken bir ulaşım kuralıdır. Metrobüs hatları, otoyolların gidiş ve geliş şeritlerinden birer tanesini alıp, otoyolları yer yer ikişer şeride düşürmektedir.

Şehir trafiği arapsaçı
Yanlış 2) Metrobüs hattına, sadece bu isimle anılan özel otobüsler alınmaktadır. Diğer otobüsler, taksiler, normal araçlar, polis ve trafik araçları, ambulanslar ve itfaiye araçları geriye kalan iki şeritten gitmeye çalışmaktadır. Bu durum, gün içinde, şehir trafiğini, arapsaçına çevirmektedir.
İş gidiş ve dönüş saatleri ise, tam bir çile halini almıştır. Ambulansların bu yollara alınmaması nedeniyle, şimdiye kadar kaç kişinin hayatını kaybettiğini bilmiyorum.
Metrobüs dışındaki otobüs hatlarının, çevre yolları ve otoyollardan tamamen kaldırılması gerekiyor. Ya da, otobüsler de, metrobüs hattını kullanmalıdır. Ambulans, itfaiye ve polis araçları da metrobüs hattından faydalanabilmelidir. Yurtdışındaki birçok uygulamada, metrobüs benzeri özel hatlardan, geçiş üstünlüğüne sahip araçlar ve taksiler yararlanmaktadır.

Metrobüsü halk itti
Yanlış 3) Lastik tekerlekli araçlar, metro benzeri süratli kent içi ulaşımda kullanılmazlar. Çünkü, sürat ve iklim şartları nedeniyle bu kullanım aksar. Kar yağar; otobüs kayar. Bir otobüs bozulur; tüm trafik altüst olur. Nitekim, birkaç gün önce, yolda kalan yepyeni metrobüsü halk itti. İki eski metrobüs de yolda kaldı.
Sefaköy’de yan yolda takla atan aracın motoru metrobüse çarpınca, ulaşım durdu. Bu nedenlerle, büyük şehirlerde sadece metro, temel ulaşım aracıdır.
Metrolar, kardan, selden etkilenmezler; çelik tekerlekli olduklarından, aşınma ve işletme masrafları azdır. Ayrıca, deprem, savaş gibi acil durumlarda, sığınak olarak kullanılırlar. Metroda kimse, metrobüslerde yapıldığı gibi kendisini yola atarak, metro trenini durdurup; vagona binemez.
Dünyada, trafiği fazla sıkışmayan geniş yollarda, özel ulaşım hatları vardır ama buralarda bile, tren, tramvay gibi, çelik tekerlekli araçlar kullanılır. Bu kafa değişmezse, yakında, metrobüs çarpışmalarına da rastlarız. Çünkü, bu daracık yolda, kayma-eski lastik-yorgun şoför gibi nedenlerle, lastik tekerlekli araçlar kullanıldığı sürece, çarpışma (inşallah, seçimden önce olmaz), kaçınılmazdır.

Seçim yatırımı
Yanlış 4) Tüm altgeçit ve metrolarda yapıldığı gibi, metrobüs hattı da bitmeden açılmıştır. Seçim yatırımı olarak düşünüldüğünden, her şey bir an önce açılmış; alt geçişler, işaret levhaları konulmadan, metrolar istasyonlar tamamlanmadan halkın kullanımına açılmıştır. Metrobüste de gidiş-geliş yönleri iyice ayrılmadan, yeterli altyapı bitirilmeden, transfer noktaları düzenlenmeden, seçim nedeniyle, alelacele açılış yapılmıştır.
Biz, işte bunlara “görgüsüzlük” diyoruz.