Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Hükümet, Türk vatandaşlarının dışarıdaki paralarını getirmek için kollarını sıvadı. Ama, bu iş zor görünüyor. Çünkü:
- Yurtdışında 20-30 milyon dolar gibi büyük parası bulunanlar, ayda, 3-10 bin dolar harcadıkları bir şirket kurmuşlar. Şirketler, bir avukat aracılığıyla kolayca kuruluyor. Bu şirket sayesinde, ya doğrudan ya da fonlar aracılığıyla, Türk borsasına giriyor veya Türk hazine kâğıdı alıyorlar.
Bu organizasyon, elde edilen getiriden hiç vergi vermemek için yapılıyor. Borsadaki ve devlet kâğıtlarındaki vergiler sıfırlanmadıkça, dışarıdaki bu paralar Türkiye’ye gelmez.
- Yurtdışında çalışan Türk vatandaşları, zaten hiçbir vergi ödemeden birikimlerini ülkeye getirebiliyorlar. Dışarıdan para gönderecek olan kişiler de kolayca, işçiler adına para gönderebiliyor. Dolayısıyla, dışarıdan gönderilen paralardan vergi almayı amaçlayan yasa düzenlemesi bu konuda da işe yaramıyor.

Haberin Devamı

Yurtdışında çalışanlar
- Yurtdışında çalışanlar, Merkez Bankası’nda hesap açabiliyor ve Türkiye’de de bu hesaptan vergisiz olarak para çekebiliyorlar. Bu hesaplarda neredeyse 10 milyar euro para var. Bu fonlardan da bunların faizlerinden de devletimiz vergi almıyor. Bu durumda, hükümetin vergi alacağını söylediği, dışarıdan gelecek paraları kim ve niçin getirecek?
- Kapalıçarşı’da “indirmeci” denilen kişiler var. Bunlar yüzde 1/2 komisyon alıp istediğiniz miktar parayı yurtdışına gönderiyor veya dışardan getiriyorlar. Bu servis varken, millet dışardan para getirip neden yüzde 1-10 arasında vergi versin?
- Dışarıdan getirilen, 50.000 doların altındaki paralar, bankalar tarafından zaten rapor edilmiyor. Rapor edilse bile, gönderilen havalelerden vergi alınmıyor. Bundan sonra, bunlar da rapor edilmeye başlanırsa, çıkarılan yasa terse tepip dışarıdan gelecek parayı da engelleyebilir.

Vergisiz efektife engel yok
- Halen, resmi olarak, bankalar yüzde 1/2’yi aşmayan bir masrafla, dışarıdan döviz karşılığı yabancı banknot (efektif) getirebiliyorlar. Turizm nedeniyle, yabancı banknot ülke içinde de çok yaygın biçimde kullanılıyor. Yani, dışarıdan efektif olarak getirilecek paralar da vergisiz olarak ülkeye rahatça sokulabilir.
Bu nedenle, “kara veya kirli” para olmadıkça, vergisiz efektif girişine de bir engel yok. Devlet, ancak, getirilen para “kirli veya kara” para ise yüzde 1-10 arası vergi alabilir. O zaman, bu oran da çok düşük olur ve ahlaki olmaz.
- Dünyada, fiziki altını en çok ithal eden ülkeyiz. Altın ithalatında hiçbir vergi yok. Yurtdışından para getirilmesi, altın olarak da kolayca ve vergisiz olarak gerçekleştirilebiliyor. Bu durumda, devlet, nereden, neden ve nasıl vergi almayı umuyor?
Yapılması gereken, vergi istemeyi bırakıp dışarıdaki parayı Türkiye’ye çekmek olmalıdır. İhracat hesapları, efektif olarak da kapatılabilmelidir. Yabancı ülkelerle olan çifte vergilendirme anlaşmaları daha ciddi olarak çalıştırılmalıdır. Aksi halde, hem para getirme hem de vergi alma amaçlarının biri bile gerçekleşmez.
Bir koyundan iki post çıkmaz.