Yaman Törüner

Mentoro’ya göre, iş stratejisi tasarım yaklaşımının 5 temel adımı vardır. Bunları aşağıdaki şemada özetliyorum.

Stratejik veriler; stratejik öncelikler, stratejik niyet ve bileşenlerle ilgili doğru kararları vermemizi sağlar. Strateji tasarımında sıkça kullanılan stratejik veriler şöyle sıralanabilir:

Sektörel veriler:

- Sektördeki ana oyuncuların analizleri.

- Sektör faaliyet zinciri analizi (Sektördeki ticari faaliyetler).

- Sektör büyüklük analizleri.

- Ürün ve üretim aşamaları analizi.

Strateji oluşturmak veya değiştirmek zordur. Bu zorluğun, aşağıda sıralanan dar boğazları vardır:

- Günü kurtarmanın önceliği.

- Vazgeçmenin zorlukları.

- Kapıları ve/veya alternatifleri kapatmama içgüdüsü.

- Var olanları kaybetme korkusu.

- Başkalarını ikna etme gereksinimi.

- Değişime karşı direnç-“Bana ne olacak?” sorusu(İnsani unsur).

- Başarısızlık riskleri(Geleceğin Belirsizliği).

Günümüzdeki koşullarda bir ticari bir kurumun değerini ölçmek son derece önemli bir bilgi haline geldi. Kurumlar, bu değerin ölçülmesi ve yükseltilebilmesi amacına yönelik olarak, dış danışmanları kullanıyorlar. Mentoro’ya göre, ticari bir kurumun değerini belirleyen en önemli 16 metrik şöyle sıralanıyor:

- Üst yöneticilerin kalitesi (yetkinlikleri) ve takımdaşlık seviyesi

- Stratejinin sağlamlığı (gelir kalemlerinin sürekliği ve öngörülebilirliği, stratejik yetkinlik ve kaynakların seviyesi, sabit maliyetlerin seviyesi, karmaşıklık seviyesi gibi)

- Kurum kültürü ve insan kaynağının özellikleri

- Rekabet avantajı boyutu (göreceli olarak müşteri sayısı, satılan miktar, birim fiyatlar ve birim maliyetleri)

- Arz taraflı ölçek ekonomisi boyutu

- Talep bazlı ölçek ekonomisi(ağ etkilerinin varlığı) boyutu

- Sektörün durumu

Strateji konusunda her önüne gelen bir fikir söylüyor. Oysa, Mentoro’ya göre, “strateji”nin amacı, olabildiğince kalıcı rekabet avantajı elde ederek, sürdürülebilir kârlı büyüme sağlamaktır. Stratejinin faydalarını, şöyle sıralayabiliriz.

- Rekabet avantajı yaratma,

- Kârlılığı artırma,

- Kurum içi şeffaflık yaratma,

- Amaç ve yordam birlikteliği yaratma,

- Sistematik çatışmaları önleme,

- Çalışanların bağlılığını artırma,

- Rekabet avantajı yaratan faaliyetleri belirleme, bunlara yoğunlaşma,

Mentoro Strateji sistemine göre, şirket ve kurumların birim maliyetlerini azaltabilmelerinin 13 temel metodu var:

Strateji nedir?

İş stratejisi;

- Bir kuruma/ bölüme/ projeye/ ürüne,

- Belirlenen çekici pazarlarda,

- Sürdürülebilir “rekabet avantajı” kazandıracak hedeflere ulaşmasını sağlamak için,

- Hazırlanan bir plan, olarak tanımlanabilir.

“Rekabet avantajı”nın tanımı ise,

- Bir kurumun/ bölümün/projenin,

- Rakiplerine karşı göreceli olarak daha yüksek birim kârlılığa (birim fiyat-birim maliyet) erişme durumudur.

Engeller

Doğal olarak, uygulanacak stratejinin engelleri vardır. Bunlar:

Dış engeller: Var olan rekabet, olası rekabet, müşteriler, tedarikçiler, tamamlayıcılar, alternatifler.

Olası iş stratejisi hedefleri: Ciro, kârlılık akışı, kaynak kullanım verimliliği, müşteri sayısı, eleman başı ciro, eleman başı kârlılık, hisse senedi değerleri gibi hedeflerdir.

İş dünyası çevre şartları ve durumu: Rekabet ortamı, destek ortamı, kaygan ortam ve bunlar karşısında firmanın durumudur.

Bunlara “rekabet avantajı” durumunu da eklemek gerekir. Amacımız, aşağıdaki tabloda gösterilen, performans hedeflerine ulaşmak olmalıdır.

İş stratejisi;

- Bir

Bu günlerde şirketlerin kâr elde etmeleri ve nakit biriktirmeleri çok önemli hale geldi. Bunları sağlayabilmek için, maliyetleri azaltıcı ve gelirleri yükseltici tedbirler almak gerekiyor.

Birim maliyetleri yükselten önemli unsurlardan biri, karmaşıklıktır. Karmaşıklığı, bir kurumun iş yapma sistemindeki pazar unsurlarının (ülke/bölge, hedef müşteri grubu ve hedef müşteri gruplarının karşılanan ürün ihtiyaçları) sayısının artmasıyla oluşan karmaşıklığın sebep olduğu performans ve verimlilik azalması olarak tarif edebiliriz.

Karmaşıklığın birim maliyetlere olan yıkıcı etkisini şöyle sıralayabiliriz:

Ülke/bölge kaynaklı olanlar: Uyulması gerekli kural ve kanun, kurulan şirket, çalışılan para birimi, kullanılan dil/lehçe.

Satışla ilgili olanlar: Satıcı, satış kanal tipi, satış kanalı, satış hedefi, performans kriteri, satış tahmini, pazarlama iletişim kampanyaları ve malzemesi, fiyat ve gelir metodu, dükkân formatı.

Müşteriyle ilgili sayılar: Tip, tercihler, davranış biçimleri, coğrafi lokasyon ve uzaklık, sunulan değer, tercih edilen ilişki tipi, erişim tipi, ödeme tipi.

Ürünlerle ilgili olanlar: Tip, ebat, renk, tasarım, konfigürasyon, cinsiyet tipi, raf ömrü, özellik, gelir kalemi,

Ticari hayatın birinci amacı, kâr etmek ve serbest nakit yaratmaktır. Bunu sağlayamayan şirketler, batmaya mahkûmdur. Şirketinizde kâr veya serbest nakit yaratamıyorsanız, gelişmiş kapitalist ülkelerde yapıldığı gibi, mutlaka dışarıdan danışman almalısınız.

Kârlılığın basit formülü aşağıdaki gibidir.

1) Birim satış fiyatı; satılan miktar ve birim maliyet ile değişebilir.

2) Birim maliyet; satılan miktar ile değişebilir.

3) Satılan miktar; birim satış fiyatı ile değişebilir.

Sunulan değerler

Başkaları ile rekabet edebilmek için, müşterilerinize sunabileceğiniz değerlerin çeşitli kategorileri vardır. Reklamlarınızı da bunlar üzerinden yapmalısınız. Bu kategoriler şöyle sıralanabilir.

Mentoro Platformu’na göre kişilerin iş yerinde kendilerine tehdit oluşturduğunu düşündükleri durumlar aşağıdaki gibi sıralanıyor.

Statüyle ilgili algılamalar:

- Kapasitenin daha altındaki bir görev verilmesi,

- Kendi konusunda tertiplenen bir toplantıya/programa çağrılmaması,

- Terfi/prim alamaması,

- Hak ettiğini düşündüğü pozisyona başka birinin atanması,

- Yaptığı olağanüstü bir işin, kimsenin/amirlerinin dikkatini çekmemesi,

- Olumsuz geri besleme alması.