Garanti Bankası'nın yüzde 25 hissesini yabancılara satma iradesini ortaya koyan Doğuş, "amiral gemimiz" tanımı yapmaktan çekinmediği Tansaş'a talip olan, Koç Grubu'na bağlı Migros ile pazarlığa oturdu.Doğuş'un yakın çevresiyle "Ferit Şahenk'in gelecek stratejisi" üzerine sohbet ediyorum..."Ferit Bey'in en sevdiği ve en iyi bildiği alan finans sektörüdür. Birinci nesil işadamları bir işe girerken "benim olsun" diye bakarlardı. İkinci kuşak ise "operasyonel yatırımcı" olmayı tercih ediyor. Quantum Fon'un Baş Yatırım Danışmanı George Soros gibi, "Fon kurucusu" olmaya doğru gidiyor" yorumu yapılıyor... Türk iş dünyasının "temel taşlarından" Ayhan Şahenk'in 1951 yılında kurduğu Doğuş Grubu, ikinci jenerasyonla yeni bir tutum ve yol izliyor. Geçen yarım asırda Doğuş'un karşısına, inşaat sektöründe önemli rakipler çıktı, gıda yatırımlarından çekildi; otomotiv ve finans merkezli anıldı.Ayhan Bey'in ölümünden sonra girilen en yeni saha marina işiydi. Kızı Filiz Şahenk'in başında olduğu Turgutreis'teki D - Marin ve Arena Giyim şirketinin altındaki Emporio Armani, Gucci gibi markaların temsilciliğini bir yana bırakırsak; grup medya alanında NTV, otomotivde Volswagen - Audi ve finansta Garanti ile "marka" imajını güçlendirdi.Yine aynı sohbet içinde Tansaş'ın satış öyküsünü dinliyorum...İlk sinyal, perakendecilik sektöründe 9 yıl gibi en uzun süreli genel müdürlük yapan ikinci genel müdür (Migros'un bir dönem genel müdürlüğünü yapan KOÇ'un CEO'su Bülent Özaydınlı 10 yıl ile birinci) unvanına sahip Servet Topaloğlu'nun, Tansaş'tan "alınmasıyla" verilmişti.Topaloğlu Tansaş'a geldikten sonra, borç yükünün azalmasına, metrekare başına verimliliğin yüzde 30'ların üzerine, cironun 1.1 milyar dolara çıkmasına rağmen...O günlerde Topaloğlu'nun; Doğuş'un Akfen, TÜVSÜD (Alman) konsorsiyumu ile alınan trafik muayene istasyoları ihalesi (Kanun değişikliği yapılmış olmasına karşılık, henüz yargı süreci devam ediyor) sonucu kurulan şirketin başına geçirilmesi de, "perakendeden çekilme" işareti sayılırdı.Sonuçta Topaloğlu da, "Asıl yerim perakende" diyerek, Eylül itibariyle Doğuş'tan ayrılacağını ilan etti. Önce koltuk boşaldı Gelelim diğer gelişmelere...2001 ekonomik krizinde, 1999 yılında Doğuş'a geçen İzmir'in Tansaş'ı zor durumdaydı; dip yapmıştı. Borç yükü 277 milyon dolar ifade ediliyordu. Tansaş tablosu bu kadar aşağıdayken, Koç müşteri olarak ortaya çıkmıştı. Bundan sonrası bir iş dünyası analizi..."Birinci jenerasyon işadamları, "Sen bu işi beceremedin, bana sat" diye talip oluyordu. O zaman da karşı taraf "gurur" yapıp, "Olmaz" diyordu. Tavır değişti; "Siz bu işi iyi yaptınız, biz de talibiz" demeye başlandı. Yerliler arası satışların realize olmasında bu yaklaşımın payı büyük."Tansaş ile Migros görüşmesinin alevlenmesi son 10 günde gerçekleşmiş. Belli ki Koç, Yapı Kredi işini çözünce, yönünü Tansaş'a çevirmiş...Satış işi bitmedi, yaklaşık iki haftalık bir görüşme süreci var. İki gurup arasında yapılan "münhasırlık anlaşmasına" göre Tansaş, Gima ile pazarlık sonuçlanıncaya kadar, yeni bir müşteriye yönelemeyecek.Migros, Tansaş'ı kaça alacak?Yüzde 33'ü İMKB'de işlem gören Tansaş'ın piyasa değeri 485 milyon dolar. Buna göre satılacak yüzde 70'lik hissenin fiyatı 343 milyon dolar seviyelerinde olabilir. Koç krizde de talipti Ferit Bey'in "satış modeli" nedir? Anılan model şöyle:"Tansaş'ın 10 yıllık projeksiyonu çıkarılır, 5 yılda realize olacak fiyatı belirlenir. Buna göre örneğin 3 - 5 yıl sonra Tansaş'ın geleceği noktayı baz alan bir fiyat talep edilir. Eğer ödemenin yapılacağı 3'üncü veya 5'inci yılda realize edilen rakamlar tutturulmuşsa, baz fiyat geçerli olur. Olmazsa, "satış günü değeri" ödenir."Bu da yeni bir satış yaklaşımı."Soros tipi" diye tanımlanan "Şahenk yaklaşımı"; bugünün ekonomik şartlarının bir ürünü. Borcun, harcın olmayacak, nakit yeteneğin artacak; elini de, başını da bükemeyecekler... syilmaz@milliyet.com.tr Gelecek satılıyor
