Azerbaycan ve Ermenistan arasında Karabağ bölgesi nedeniyle süren savaş, Türkiyenin aynı nedenle Ermenistan sınırındaki Doğu Kapısını kapaması, Gürcistanda Rusya politikalarının yarattığı gerginlikler; Karsta siyasetçilere terk edildi, halklar buluştu. 24 - 26 Eylül tarihleri arasında düzenlenen Kurultayın en önemli yanı sivil ve yerel inisiyatifin bölgesel politikalar üzerindeki gücünü göstermesi. Bu olayın mimarı Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu. Alibeyoğlu, geçen dönem (ANAP) aldığı oy oranını bu yıl yüzde 100lerin üzerinde arttırarak, AKPden seçildi ve ikinci kez belediye başkanlığı koltuğuna oturdu.Alibeyoğlu halka neler anlattı? Kars şehir kültürüne sahip çıktı. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Metin Sözen ve Türkiye Mimarlar Odası Başkanı Oktay Ekincinin çalışmalarıyla oluşan kent envanteri ve restorasyon projelerine onay verdi. Belediyelerin kolay kolay göze almadıkları bir cesaretle Kars Kalesi içindeki 300 civarındaki konutu koruma altına aldı. Bunlardan 20 tanesinin restorasyonu tamamlanmasına öncülük etti.Alibeyoğlu bu restorasyonlar için Kurultaya da katılan Norveç Büyükelçiliği ile ortak projeler yürütüyor. Ayrıca ABDde Küresel Miras Fonunundan (Global Heritage Fund) Kaleiçi Projesine 10 milyon dolarlık bir kaynak buluyor.Bunlar yetiyor mu? SİT alanı belirlemek kent kültürünü yaşatmak için yeterli mi? Bu sorulara yanıt Prof. Sözenden geliyor: "Yeni yasal düzenlemelere göre kent kültürlerine vergiden kaynak aktarılma olanağı var. Biz de "kent atölyeleri" kuruyoruz. Restorasyonlarda çalışacak elemanları buralarda yetiştireceğiz" diyor. Türkiyenin en Doğusunda; Azerbaycan, Gürcistan, Rusya Federasyonu ve Ermenistandan gelen temsilciler, birincisi bundan 5 yıl önce düzenlenen "Kars Kent Kurultayı" ve "Kafkas Kültür Festivali" etkinliklerine katılarak, yeni bir sayfa açtılar. Gürer Aykal yönetimindeki Borusan Flarmoni Orkestrasının Ani Harabelerinde verdiği konser bir ilkti. Kardeş Türkülerinin verdiği böylesine geniş bir mozaiğe (hem de problemli bir coğrafyada) seslenen bu kadar coşkulu bir konser görmedim. Kafkasya coğrafyasında ilk kez Azeri, Ermeni, Gürcü, Türk, Rus halk oyunları ekipleri elele halay çektiler; birbirlerinin hiç de yabancısı olmadıkları ezgileri haykırdılar. Halk oyunları gösterilerinden sonra sahne alan Kardeş Türküleri Karsı ayağa kaldırdı desem abartı olmaz. Kale içinde en az 7 bin izleyici; kadın, erkek; başı açık, kapalı; genç, yaşlı oynadı, söyledi, güldü; ama en çok da umutlandı. Mustafa Erdoğanın yönetiminde olduğu BKMden gelen Kardeş Türkülerinin ezgileriyle şenlenen Karsı dün de Kıraç şenlendirdi. Kardeş Türküleri Avrasyada 320 milyon insan yaşıyor. Türkiye bu bölgenin müteahhit hizmetlerinden son 10 yılda 25 milyar dolar pay aldı, dış ticaret hacmi 450 milyar dolara ulaşan bölgede aldığımız pay ise 10 milyar dolar. Türkiyenin içine girmeye çalıştığı AB kara parçasının son çıkış noktası Kars, Kafkasya ile nasıl buluşacak? Kars - Tiflis demiryolunun yapılması ve Baküye kadar uzatılmasıyla; Ermenistan sınırındaki Doğu Kapısının açılması bölgesel projelerin başında geliyor. "Siyasi ilişkiler gelişmeden ekonomik ilişkiler gelişemiyor" diyor Avrasya İş Konseyleri Başkanı Tuğrul Erkin ve örnek veriyor: "Yunanistan ile siyasi ilişkilerin gelişmesiyle son iki yılda dış ticaret hacmi 200 milyon dolardan 2 milyar dolara çıktı. Kars - Tiflis demiryolu ve Ermenistan sorunu aşılırsa, üreticimiz çok geniş pazarlara uzanır." Erkin, "450 milyon dolar Şişe Cam Rusyada yatırım yapıyor. 7 milyar dolar Türk sermayesi Avrasyaya gitti. Türkiye doğrudan yatırım çekmede 57. sırada" vurgularını yapıyor.Kalkınma, refah, özgürlük, huzur. 70 milyon dolar ABden, 20 milyon dolar da hükümet kaynaklarından sağlanacak 90 milyon doların Bölgesel Gelişme Fonuna aktarıldığını söyleyen Erkin, bundan Kars, Ardahan, Iğdır turizmine de kaynak aktarabileceğini belirtiyor. Erkinden bir başka öneri ise Olimpiyat 2020den sonrasına hazırlanan Türkiyede belediye bütçesinden ayrılan yüzde 1lik kesintinin kış olimpiyatları için bu bölgeye verilmesi. Erkinin toplantıda anlattığı efsane Kafkasların nüfus yapısını çok iyi anlatıyor: Tanrı her ulusu bir sepete koymuş, üzerinden geçtiği toprak parçasına boşaltmış; İtalyanları İtalyaya, İngilizleri İngiltereye; Kafkasyadan geçerken de sepet devrilmiş kalanlar bu topraklara kalmış. Kurultay katılımcılarından Ermenistan heyetinin gözlemleri ve bilgileri; "Karsta öğrenci olduğumuz zaman Ani Harabelerinden haberimiz yoktu" diyen Kurultay konuşmacılarından Av. Fevzi Çamlıyı destekliyor. Yakın zamana kadar Kars resmi kaynaklarında; tarihte bu kentte Urartular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Selçuklular, Osmanlılar, Ruslar yaşamış da, Ermeniler hiç uğramamış gibi davranıldı. İlk kez Ermeni heyeti askeri bir engellemeyle karşılaşmadan, Ani Harabelerindeki "Büyük Katedralde" dualarını yapabildiler. Azeri, Ermeni, Gürcü ve Türk topraklarına barış dileyen kültür elçileri; siyaseti etkileyebilecek mi? Hoş gelişler ola Kafkas halkları. syilmaz@milliyet.com.tr Avrasyaya açılan kapı
