Eğitimde yap, işlet, devret modeli

Diyarbakır Valisi Efkan Ala'dan "neler yapıyorlar, ne sorunları var" öğrenmeye çalışıyorum... Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin'de Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ile birlikte, anne ve babalara "Çocuğum ve Ben" eğitimleri vermek üzere yola çıktık. Öğretim sistemi ile hiç tanışmamış 500 bine yakın kız çocuğunun "okullu" olması için, gazetemizin başlattığı "Baba Beni Okula Gönder" kampanyasının gelişen halkalarından biriydi. Bölgeden hızlı göç alan Diyarbakır, 1 milyonun üzerinde nüfusa rağmen, yılda 7.5 milyon dolar ihracat yapan bir il. İstihdamın yalnızca yüzde 4'ü sanayide, geri kalanı özel ve kamu paylaşılıyor.Esnaf, memurla besleniyor. Dicle gibi bir yaşam kaynağına sahip olmasına rağmen, tarım yapılmıyor.Vali Ala, "Bu coğrafyanın, yanı başımızdaki Gaziantep'ten ne farkı var? 800 bin hektar tarım arazimiz var. Güvenlik algılaması çok önemli. Teşvik çözüm olmuyor. Üstüne para versen işadamı burada yatırım yapmıyor. Gösteri ihraç edilmiyor ki... Her hafta gösteri izni isteniyor, veriyoruz da; peki ne olacak? Artık sorunları değil, çözümü konuşmamız lazım" diyor.Güneydoğu'nun kalbinde durum bu; aylık değil, yıllık 7.5 milyon dolar ihracat. 10-30 kişi arasında eleman çalıştıran küçük bir boy şirketin yıllık cirosu kadar. Güvenlik isteniyor Diyarbakır, AB'nin en çok fon aktardığı illerin belki de başında geliyordur. Ünlü spekülatör ve "Açık Toplum Enstitüsü" kurucusu George Soros, Diyarbakır'da "kadın girişimcilere mikro kredi" başlığı altında, 200 bin dolar kaynak kullandırıyor. Bu ay 100 bin dolar daha verecek. Diyarbakır'da üçüncü yılını dolduran uygulama, 2 bin 200 kişiye ulaştı. Kişi başına 100 milyon ile 2 milyar lira arasında değişen tutarlarda, toplam 1.6 trilyon lira kredi dağıtıldı.Soros desteklediği bu çalışmaya ilaveten, Diyarbakır'da 40 mahalleden 70 "kadın liderin" seçilip, "toplum eğitmeni" olarak yurtiçinde ve dışında eğitim görmesi için, gerekli olan fonu da sağlıyor.Geçen yıl devlet Diyarbakır'a 100 trilyon lira kaynak aktardı, 60 bin ton yakacak yardımı yaptı. Sene sonunda 835 yerleşime su gitmiş olacak, toplam 45 trilyon lira. 2006 yılında da 50 trilyon lira ayrıldı, tüm yollar yapılacak. Devlet Diyarbakır'a para dağıtıyor, refah dağıtamıyor. Su gitti, yol sırada İlköğrenim olanaklarından yararlanamayan çocuk sayısını öğrenmek istiyorum; "Kimin ihtiyacı varsa onlara ulaşıyoruz" cevabını alıyorum. Diyarbakır'da kadınların yüzde 60'ı okuryazar, erkeklerin yüzde 87'si... 5 bin 675 dersliğin olduğu ilköğretimde, 4 bin 500 derslik açığı bulunuyor. Neredeyse ihtiyaç, mevcut okul sayısı kadar. Sınıflarda öğrenci sayısı 60'tan aşağı değil, 70-80'e kadar çıkıyor.Ala, hükümete "İşadamlarına, 2 yılda tamamlanmak üzere okul ihalesi açalım. Yaptırdıkları okulları 20 yıllığına devlete kiralasınlar" önerisi götürmüş.Hükümet, bu formülün "özel sektöre borçlanma" biçiminde de gelişebileceğini belirtmiş.Diyarbakır'da ekonomik ve sosyal kalkınma "iç dinamiklerin" olumlu inisiyatifi sağlanmadan olacak şey değil. syilmaz@milliyet.com.tr 80 kişilik sınıflar